Oulipo

Grappig. Een speech met twee eenvoudige regels:

• enkel woorden van één lettergreep gebruiken
• als woorden van meer dan één lettergreep gebruikt worden, moeten ze expliciet gedefinieerd worden

Ik vraag me af of dat ook zou kunnen in het Nederlands? Even proberen:

Ik lees niet vaak voor als ik spreek, maar hier moet ik wel. Ik leg dit nu graag uit.

Eerst dit: zonder is “niet met”. Een machine is een ding dat een taak kan doen zonder hulp (of met niet veel hulp) van een mens. (Als er van een ding meer dan één is, zet men de klank “-en” of “-s” na het woord voor dat ding. Zeggen en spreken is wat men doet als men iets zegt of van iets spreekt.) 

<woord> ::= <woord voor een ding> + “en”
     |    = <woord voor een ding> + “s”

Dit zijn namen van mensen: Alan Turing, Alonzo Church, Charles Kay Ogden, Christopher Alexander, Eric Raymond, Fred Brooks, John Horton Conway, James Gosling, Bill Joy, en Dick Gabriel.

Anders is “wat niet als iets is”. Een getal is nul of één meer dan een getal. Zo krijgt men een set getallen zonder eind.

<getal> ::= 0
     |    = 1 + <getal>

Er is meer dan één soort getallen, maar daar ga ik nu nog niet in op gaan.

Men telt met getallen. De som van twee getallen maakt men als volgt: tel op van getal één en tel af van getal twee tot één van de twee niet nul is. Dit getal is de som van getal één en getal twee.

4 + 2 = 5 + 1 = 6 + 0 = 6

Beeld u een machine in die twee getallen kan zien, en bij elk getal één kan bij doen of één kan af doen, en een test kan doen of een getal nul is, en na die test één ding kan doen, of iets anders. Het getal van de dingen die ze kan doen kent men.

    A = 0    B = 47
Q0  bij  A   Q1
Q1  af   B   Q0  Q2
Q2  bij  A   Q3
Q3  bij  B   Q4
Q4  af   A   Q4  Q4

Hier ziet men twee getallen en een lijst. Elke rij in de lijst heeft een staat met een naam: het woord “bij” of “af” en welk getal men bij of af telt. Voor “bij” staat de naam van de staat waar de machine nu naar moet gaan (en de machine telt één bij het getal), voor “af” staan er twee staten: de machine test het getal eerst en kijkt of het nul is; zo ja gaat het naar staat één; zo neen gaat het naar staat twee maar trekt het eerst één af van het getal.

Een computer is een machine die dit ook kan doen. Men zegt dat als een computer iets kan doen, dat de machine met twee getallen dat ook kan, als men er getallen in steekt en ze er weer uit leest. Niet één computer is anders, zo zeggen ons Alan Turing en Alonzo Church toch.

Een woordenschat is een lijst woorden. De definitie van een woord is als men zegt wat een woord is. Een woord definiëren is als men dat woord bij zijn woordenschat voegt. Een keuze is als men kiest of men één ding dan wel iets anders doet. Programmeren is als men een lijst van keuzes en dingen te doen maakt voor een computer. Zo een lijst is een programma.

Een programmeertaal is een taal waar men een computer mee zegt hoe hij een programma moet doen. Java is de naam van een merk van programmeertaal. Fortran, APL, Pascal en PL/I zijn ook namen van programmeertalen.

Een programmeertaal heeft vaak maar niet steeds definities. (Een programmeertaal die geen definities heeft, is niet echt goed denk ik.)

Moet de woordenschat van een programmeertaal klein of groot zijn? Een taal met een woordenschat die klein is, leert men op geen tijd. Als de woordenschat groot is, duurt het soms heel erg lang eer men de taal onder de knie krijgt, maar die is dan vaak fijn in het werk: veel termen en zo bij de hand om mee te programmeren. Als men van start gaat met een woordenschat die klein is, is het vaak zo dat men eerst niet echt veel kan zeggen. Men moet eerst woorden definiëren, en dan kan men pas spreken van de zaak waar men aan dacht.

Mijn speech wou laten zien wat het is om een taal te hebben die veel te klein van woordenschat is.

Pfoei! Moeilijk! Vooral het feit dat al die werkwoorden en zelfstandige naamwoorden in het Engels met één lettergreep uitgesproken worden, zelfs als er eigenlijk met twee geschreven worden (there, are, done, large, more, …), en dat dat in het Nederlands echt niet zo is.

Ik denk dat ik geen regels overtreden heb in het stukje vertaling hierboven, maar eenvoudig is anders.

Zinvolle tijdsbesteding is ook anders natuurlijk.