Tekenles (iii & iv)

Het is ondertussen een beetje duidelijk geworden, wat de bedoeling is van de tekenles. Enfin, voor mij toch. Enfin, denk ik toch.

Ten eerste: teken niet wat je denkt dat er staat. Teken wat er staat. Dat werd duidelijk gemaakt met de oefening van het aftekenen van Picasso, en wordt pijnlijk duidelijk telkens ik iets probeer te tekenen dat eenvoudig is van vorm, of bekend van samenstelling.

Voorbeeld:

Rechts een flip-cameraatje: een afgeronde balk, eigenlijk. Dan begin ik met een 3D-blok zoals ik er al duizenden schematisch getekend heb, en dan loopt het helemal verkeerd.

Links mijn muis: een ondefineerbare min of meer organische vorm, en ik heb geen andere keus dan gewoon te tekenen wat ik zie.

 

Ten tweede: leer kijken, denk niet teveel na, en verlies u niet in details. Daar waren er een aantal oefeningen voor, snelschetsen om te beginnen. Een half uur om een hand te tekenenen of een stilleven en een mens verliest zich in vanalles. De volgende stap was: een minuut, dertig seconden om iets te tekenen. Tien, twintig voorwerpen of gebouwen of personen op rij: geen tijd om na te denken, en enkel de essentie kan erop gezet worden, in een paar lijnen.

Een schorpioen, bijvoorbeeld, op dertig seconden:

En dan: dezelfde oefening maar drie minuten. Dertig seconden tot een minuut om de hoofdlijnen te zetten en de rest van de tijd om details aan te vullen. Een kever, bijvoorbeeld:

En dan: dezelfde oefening maar tien minuten. Tijd om, nog altijd in dezelfde dertig seconden tot een minuut, de basislijnen te zetten, en dan, nog altijd even snel als voor die drie minuten, een eerste detaillering te doen, en dan de rest van de tijd om details toe te voegen. En er zijn altijd details genoeg, natuurlijk. Die schorpioen van daarnet, bijvoorbeeld:

 

En ten derde, voorlopig: vertrouw op uw ogen en uw geheugen en uw handen. Oefening daarvoor: een reeks moeilijk te tekenen voorwerpen op tafel gezet, even laten kijken, en dan (onaangekondigd!) de voorwerpen weggehaald en te horen gekregen dat we mochten beginnen tekenen.

Vreemd, wel:

Die fles melk vond ik gemakkelijk, dat driehoekig ding is een soort gedraaide, euh, driekhoekachtige ruimtelijke figuur, die krussel zijn een lederen riem die helemaal opgekruld en gedraaid was, en dat torenachtig ding, dat is een oostersachtig doosje.

Dat heb ik alleen maar kunnen tekenen omdat ik het geanalyseerd had: in doorsnede is het een vierkant, dat dan een cirkel wordt, en dan weer een vierkant. En er zitten lijntjes op van daar naar daar naar daar. Da’s dus, vermoed ik, het tegengestelde van wat we moesten doen (zien wat er is, niet wat er achter wat we zien zit).

Want het mislukt dus helemaal, als ik dat blijf doen:

Dat ding dat ik met een omschrijvende “mleh” gemarkeerd heb, daar wist ik alleen nog van dat het drie manen waren die in elkaar gedraaid zaten. Maar hoe, en hoe het er uitzag, wist ik niet meer. (De rest: linksboven een soortement in elkaar gedraaide kraag met ruffels, daaronder een blokje met vreemd geboetseerde loshangende neuskeutelachtige dingen eraan, en een soort trommelachtig doosje rechts.)

Nadat we de dingen blind gezien hadden, mochten we ze naar model tekenen, en daar liep het voor bijna iedereen minder goed dan zonder model.

Als ik die drie in elkaar zittende manen wou tekenen, dan bleef ik maar zitten met dat “geanalyseerd” beeld in mijn hoofd:

…quod, vermoed ik, erat demonstrandum. Enfin, denk ik toch.

 

‘t Is niet allemaal even duidelijk altijd, vrees ik, de tekenles. Wijs, dat wel, maar allemaal een beetje flou artistique. Heel veel geïmpliceerde achtergronden en theorie, maar zeer weinig technieken of praktische hulp, tot nog toe.

Het komt er, vermoed ik, voorlopig op neer dat we heel veel oefenen. Elke dat met een boekje rondlopen en schetsen, schetsen, schetsen. Ik neem mezelf voor om dat te doen, al lukt het niet altijd. Ik zit ondertussen wel al weken naar alles te kijken met mijn zoek de lijnen-blik.

Ik zal beter mijn best moeten doen, want ik zou het echt wel willen kunnen.