Er zijn eigenlijk wel bijzonder veel dingen te schrijven en te zeggen, maar ‘t zal nog wat wachten zijn.
Ik ben mij aan het beraden of ik überhaupt nog wel over het werk zou schrijven of niet. Niet dat ik er enorm geheime dingen doe, ook niet dat ik het tijdens mijn werkuren zou doen of zo, en al helemaal niet dat ik niet mag, maar gewoon dat ik liever wacht tot er volledige duidelijkheid is over een blogging policy of niet of wel.
In het kort om het ding te situeren: het komt erop neer dat iedereen die een persoonlijke site heeft en ergens werkt, best zijn gezond verstand gebruikt. Maar daar komen nog een paar kleine addertjes bij. Zoals daar bijvoorbeeld zijn:
- stel iemand schrijft iets tijdens het werk: wie is daar eigenaar van?
- stel iemand schrijft iets naar aanleiding van het werk op een computer van het werk maar bijvoorbeeld tijdens een middagpauze
- stel iemand maakt een foto op het werk: is die foto van hem/haar of van het werk?
- stel iemand maakt een foto met zijn eigen fototoestel
- stel iemand maakt een foto met een toestel van het werk buiten de werkuren
- stel iemand schrijft iets waardoor het werk in problemen komt (bijvoorbeeld vertellen dat X komt als dat nog niet bevestigd is, of zeggen dat Y geweest is als dat niet mocht geweten zijn)
- stel iemand doet iets dat de wet overtreedt, genre gecopyrightede beelden / muziek / video posten
- et cætera, et cætera, et cætera
Allemaal dingen die volgens de letter van de wet wellicht een andere interpretatie zullen krijgen dan volgens de geest van de wet, en waarschijnlijk ook nog een heel andere interpretatie zullen hebben volgens rechtspraak laat staan rechtsleer.
Ik heb de hele lijst hier niet bij me, maar ik wil er wel een sluitend antwoord op hebben, een mens weet gedimme maar nooit. Al was het om er in de loop van de komende tijd geen miserie te krijgen met bijvoorbeeld de studenten van de lichting 2005–2006, en ook wel om een beetje het goede voorbeeld te geven.
Reacties
9 reacties op “Policies”
De meeste van de vragen die je stelt zijn keurig te beantwoorden op basis van de ‘Wet op het auteursrecht en de naburige rechten’. Als je die wet met een beetje ‘common sense’ interpreteert, dan kan je over veel uitsluitsel krijgen. Sommige zaken zullen natuurlijk in de ‘schemerzone’ blijven zitten, maar ook daar kunnen rationele argumenten het de ene of de andere richting uitsturen.
Als je dit wenst, dan kan ik er hier in een volgend commentaar dieper op ingaan. Of ik kan je een persoonlijk antwoord sturen als je me even een geldig e-mailadres bezorgt.
Laat ik toch vooral nog even zeggen dat ik geen specialist auteursrecht ben en ook geen jurist. Het onderwerp interesseert me alleen heel erg.
Michel,
Pertinente vragen.
Librarian verwijst correct naar auteursrecht, maar je hebt ook nog een mikmak regels in de arbeidsrechtelijke sfeer die om de hoek komen piepen (privacy).Of net geen regels.
Eva
Ik denk dat Eva, eerder dan Patrick, hier de nagel op de kop slaat, toch wat betreft het combo blog & werk. Zeker aangezien 90% van de bloggers niet voor een mediabedrijf werkt, noch zich als journalist of publicist voor wil/kan doen. M.i. wordt het bloggebeuren iets teveel afgezet tegenover het model van de journalistieke of media-wereld.
Bij ons op het werk diende in elk geval een “vrij strikte” policy ondertekend te worden door de “creatieve medewerkers” (zoals productontwikkelaars en programmeurs) : alles wat we op en voor onze werkgever creëren, mondt uit in “eigendomsrechten” voor de werkgever. Als ik hier een programma schrijf, mag ik dat niet meenemen om ‘elders te implementeren’.
Dergelijke zaken mogen dus niét zonder expliciete toestemming op een weblog geplaatst worden (“kijk eens wat voor mooi iets ik hier nu weer gemaakt heb”). Voorts staat hier voor de nabije toekomst een addendum op het arbeidsreglement op stapel, waardoor privé-gebruik van Internet verboden zal worden tijdens de werkuren. Al blijft dit natuurlijk een grijze zone. Mag ik – als ontwikkelaar – rondsurfen op sourceforge.net of niet ? (Want ik zou het ook voor privé-zaken kunnen gebruiken).
Bloggen zal er dan tussen 8 en 5 in elk geval niet meer inzitten.
@librarian: ik weet wel dat ik er de wet op na kan slaan. Maar daarnaast heb je zoals ik aangaf ook rechtspraak en rechtsleer. En gewoon ook interne gewoontes die al dan niet kunnen veranderd worden.
En dus kijk ik het liever eerst wat na (of laat ik het nakijken) voor ik er verder iets over zeg.
@ Eva, Steven Roels:
Volkomen akkoord, uiteraard speelt behalve het auteursrecht hier ook het arbeidsrecht. Maar dan meer als het gaat over het al dan niet toelaten van surfen (bloggen) of e-mailen voor privédoeleinden tijdens de werkuren. Of bijvoorbeeld het recht dat de werkgever heeft om privémail van zijn werknemers te controleren e.d.
Wat betreft het auteursrecht, worden een aantal zaken verduidelijkt in art. 3 par. 3 van de ‘Wet op het auteursrecht’. Deze paragraaf vangt aan met de bepaling dat: “Wanneer een auteur werken tot stand brengt ter uitvoering van een arbeidsovereenkomst of een statuut, kunnen de vermogensrechten worden overgedragen aan de werkgever voor zover uitdrukkelijk in die overdracht van rechten is voorzien en voor zover de creatie van het werk binnen het toepassingsgebied van de overeenkomst of het statuut valt.”
Merk op dat hier uitsluitend sprake is van de vermogensrechten. Dit betekent dat de morele rechten altijd gevrijwaard blijven, tenzij er een beperkte afstand van deze morele rechten zou zijn in de zin van art. 1 par. 2 van de Wet. Maar deze beperkte afstand van de morele rechten dient dan wel contractueel te worden bepaald: “Gedeeltelijke afstand houdt in dat de auteur kan aanvaarden dat in een welbepaald contract over de exploitatie van een specifiek werk bepalingen worden opgenomen omtrent de modaliteiten voor en zelfs de afstand van de uitoefening van zijn morele rechten (recht op vaderschap, op bekendmaking en op de integriteit van het werk).” (Buydens, 1998:30)
Wat de vermogensrechten betreft: ook deze kunnen alleen aan de werkgever worden overgedragen indien zulks uitdrukkelijk contractueel werd bepaald. Bij het ontbreken van een uitdrukkelijke contractuele bepaling zullen de vermogensrechten dus steeds blijven berusten bij de auteur die het werk tot stand bracht. Daarenboven is zelfs een contractuele overdracht beperkt tot de creatie van werken die binnen het toepassingsgebied vallen van de overeenkomst.
Een en ander wordt ook nog verduidelijkt in de uiterst interessante publicatie (zie ook eerder) van prof. dr. Mireille Buydens, “Auteursrechten en internet: problemen en oplossingen voor het creëren van een online databank met beelden en/of tekst”. Buydens stelt:
“Het komt regelmatig voor dat werken worden gecreëerd door werknemers (of ambtenaren) die zijn aangenomen om creatieve activiteiten uit te oefenen: dat geldt bijvoorbeeld voor een werknemer die, alleen of met andere werknemers, voor zijn werkgever de layout van een weblocatie, een databank, een tekst ter presentatie van de databank of de gebruiksaanwijzing daarvoor maakt. Deze creatieve werknemer (of ambtenaar) geniet auteursrechten op zijn creatie. De werkgever zal pas rechthebbende worden indien de auteur-en-werknemer die rechten aan hem overdraagt.” (Buydens, 1998:32)
Als ik dus tijdens mijn werkuren in de bibliotheek een roman zou zitten schrijven, dan kan de bibliotheek (of alleszins de inrichtende macht die mijn werkgever is) nooit aanspraak maken op de vermogensrechten daarvan omdat het schrijven van een roman ten eerste niet tot mijn normale activiteiten in de bibliotheek behoort en omdat bovendien zo’n overdracht van vermogensrechten niet contractueel is geregeld. Uiteraard kan mijn directie me wel verbieden om tijdens de werkuren een roman te schrijven of men kan mij ontslaan als ik een dergelijk verbod naast mij zou neerleggen. Maar dat heeft dan niets meer met het auteursrecht te maken.
Zelfs indien er contractuele bepalingen zijn, wordt de auteur in belangrijke mate beschermd ten aanzien van mogelijk misbruik van deze bepalingen. Zo moet het contract bijvoorbeeld een aantal verplichte vermeldingen bevatten (behalve in het geval van een contract onder ‘versoepeld stelsel’ – zie Buydens, 1998:31). Die verplichte vermeldingen zijn: de toegestane exploitatiewijzen, de vergoeding aan de auteur (zelfs als deze ‘nul’ is dient dit uitdrukkelijk te worden vermeld), de geografische reikwijdte van de overdracht (dit kan desgewenst de hele wereld zijn), de duur van de overdracht (dit kan desgewenst gedurende de volledige auteursrechtelijk beschermde periode zijn). Indien het contract één of meer van deze bepalingen niet vermeldt, dan wordt het contract ‘relatief nietig’ verklaard. Dit betekent dat alleen de auteur zelf de nietigheid kan opheffen (Buydens, 1998:31-32).
@Patrick: de naam is Steven _N_oels. 😉 Geen woordenstroom, maar in héél wat arbeidscontracten, en zeker in de “kennisindustrie”, worden heel expliciete clausules opgenomen waarbij de werkgever eigenaar wordt van de intellectuele eigendom die gecreëerd werd door zijn werknemers. Vandaar dat bijvoorbeeld bij contributies aan open source software groepen à la Apache gevraagd wordt om een CLA te ondertekenen: http://www.apache.org/licenses/icla.txt – dit om o.a. te controleren dat een werknemer wel degelijk in de mogelijkheid verkeert om een contributie te doen.
Ik begrijp dat jij het auteursrecht als hebbende een hogere rechtsgeldigheid (FWIW) inschat, ik denk alleen (ben er eigenlijk van overtuigd) dat de clou inzake bloggen & werk net in het arbeidsrecht schuilt. 1) Wat je doet of mag doen op het werk is gekoppeld aan je arbeidscontract, en 2) wat je na je werktijd aanvangt met IP gerelateerd aan je werk wordt (meestal, als het goed is) ook duidelijk omschreven in je contract.
En alles wat niet contractueel vastligt, zal idd het onderwerp worden van rechterlijke interpretatie. Ik mag evenwel hopen dat wetgeving en contracten vooral dienen om rechterlijke escalaties te vermijden, en dat de moderne werkgever sluitende contracten voorlegt aan zijn werknemers.
Je citeert uit een boek trouwens, niet uit rechtspraak. Is dat geen groot verschil?
@ Steven Noels (excuses voor de eerdere fout in uw naam):
Ik denk dat wij elkaar niet echt tegenspreken hoor.
U zegt – geheel terecht – dat heel wat van de besproken zaken worden geregeld middels de arbeidsovereenkomst tussen werkgever en werknemer of middels speciale contracten die precies worden opgesteld met het doel al dergelijke zaken zo sluitend mogelijk te regelen.
Ik zeg dat het auteursrecht de auteur bepaalde rechten (met name morele rechten en vermogensrechten) toekent en dat de auteur in bepaalde mate en onder bepaalde omstandigheden van die rechten afstand kan doen als zulks contractueel wordt geregeld.
Met het ‘hoger inschatten’ van het auteursrecht heeft dat dus echt niets te maken. Enigszins vereenvoudigd (en dus noodgedwongen ongenuanceerd) kan je het als volgt samenvatten: als er contractuele bepalingen zijn, dan regelen die de rechten en de eventuele overdracht ervan; zijn er geen contractuele bepalingen dan geldt onverkort het auteursrecht (voor zover het ontbreken van de contractuele bepalingen niet valt onder een van de uitzonderingen die eveneens zijn voorzien in het auteursrecht).
Wat betreft de publicatie (het boek) van Mireille Buydens: zij citeert of refereert wel degelijk aan bestaande jurisprudentie in België en in Europa. Ik gaf slechts haar conclusies weer op basis van haar teksten. De bijhorende rechtspraak staat dikwijls in haar voetnoten vermeld. Maar het zou ons hier wat ver leiden om ook haar voetnoten te gaan citeren. Daarvoor moet je dan haar publicatie zelf maar lezen. Te downloaden via http://www.belspo.be/belspo/home/publ/d_auteur_nl.stm
Niet direct een antwoord op de vragen die hier gesteld werden, maar een tip voor het geval je zou denken aan het opstellen van een corporate blogging policy, waarbij naast de auteursrechelijke en arbeidsrechtelijke aspecten ook het aspect ‘hoe communiceer je over je eigen werkgever’ een rol speelt: het volgende artikel bevat enkele interessante links naar checklists voor het opstellen van een corporate blogging policy:
http://www.webpronews.com/txt/cbg.html