Ik herinner mij niet veel van de cursus sociologie die ik verplicht heb moeten volgen ontelbaar veel jaren geleden. In tegenstelling tot zo ongeveer elke andere cursus die ik ooit verplicht heb moeten volgen, waar ik mij nu helaas nog méér van herinner dan toen ik er examens voor moest afleggen, blijft er van sociologie alleen vaag de naam Emile Durkheim vaag naar boven drijven.

Geen idee waarom, maar het is zo.

Vandaag was ik –zoals ik wel vaker doe– aan het bladeren door Browzine, het handige overzicht van wetenschappelijke tijdschriften dat we hebben op het werk, toen ik helemaal verzwolgen raakte in het Journal of Ancient History, Vol. 12 nr. 2, met een set artikels over het toepassen van het werk van Pierre Bourdieu op de geschiedenis van de oudheid:

Silverman, Jason M., Alex Aissaoui, Rotem Avneri Meir, Jutta Jokiranta, Nina Nikki, Adrianne Spunaugle, Joanna Töyräänvuori, Caroline Wallis, and Melanie Wasmuth. “Social Biographies of the Ancient World. Studying Ahatabu, Jonathan, and Babatha through a Bourdieusian Approach: Towards a New Historiographical Habitus.”
Journal of Ancient History 12, no. 2 (2024): 189–203.
doi:10.1515/jah-2024-0017. / Online.

Spunaugle, Adrianne. “Ancient Near Eastern Field Theory: Adapting Bourdieu for Social Biographies of the Ancient World.”
Journal of Ancient History 12, no. 2 (2024): 204–221.
doi:10.1515/jah-2024-0022 / Online alhier.

Silverman, Jason M., Joanna Töyräänvuori, and Melanie Wasmuth. “Ahatabu and her Stela (ÄM 7707): Funerary Habitus in Achaemenid Egypt.”
Journal of Ancient History 12, no. 2 (2024): 222–280.
doi:10.1515/jah-2024-0018 / Online.

Meir, Rotem Avneri, Jutta Jokiranta, and Adrianne Spunaugle. “Functional Differentiation in 1 Maccabees: Exploring Second Century BCE Judean Society Through the Character of Jonathan Apphus.”
Journal of Ancient History 12, no. 2 (2024): 281–299.
doi:10.1515/jah-2024-0023 / Online.

Wallis, Caroline, Alex Aissaoui, and Nina Nikki. “Falling Out with the In-Laws. Understanding the Babatha Archive with Pierre Bourdieu’s Field Theory and Theory of Practice.”
Journal of Ancient History 12, no. 2 (2024): 300–325.
doi:10.1515/jah-2024-0025 / Lees online.

Pierre Bourdieu, van wat ik ervan begrepen heb, werkte een theorie uit waarbij er sprake is van velden, ’t is te zeggen netwerken van sociale posities, waarbinnen er eigen regels zijn en een eigen hiërarchie en waar de deelnemers akkoord zijn om hetzelfde spel met dezelfde spelregels te spelen. Elk veld heeft zijn kapitaal, dat in het economische veld “echt” kapitaal kan zijn, maar in andere velden ook cultureel, of sociaal, of zelfs symbolisch kan zijn. Er is een habitus en een praktijk in elk veld (ruwweg hoe mensen denken en handelen en hoe dat denken en handelen verweven is met de structuur) en het is allemaal zo boeiend dat ik helemaal in allerlei zijsprongen wou beginnen lezen en nog niet eens helemaal door “Ahatabu and her Stela (ÄM 7707): Funerary Habitus in Achaemenid Egypt” geraakt ben.

Al is dat ook machtig interessant, zijnde een artikel over deze grafstèle:

Zijnde een steen waar onnoemelijk veel culturen door elkaar op staan:

• Egyptisch-Egyptisch, gelijk de farao’s van lang geleden en alles, voor het algemene gegeven van de stèle en de goden (Osiris, Isis, Nephtyhys) die erop staan en zo
• De zon bovenaan is een Egypto-Anatolisch of Egypto-Fenicisch model
• De “staart” aan de zon is Egypto-Perzisch
• De vorm van de scepter van Osiris is Fenicisch of Syrisch-Luwiaans
• De grootte van de figuren bovenaan, de vorm van de kroon van Isis en in het algemeen het haar en de kledij is ook Egypto-Anatolisch of in alle geval Egypto-, euh, niet-Egyptisch
• De amforen onder de lichamen in het midden zijn ofwel Palestijns of wel Egypto-Perzich, ofwel Fenicisch
• De gebaren bij de rouwende mensen, en dat er niet alleen vrouwen rouwen is niet Egypto-Egyptisch maar zou wel eens Grieks kunnen zijn
• De inscriptie onderaan is Aramees
• De namen die vermeld worden zijn ambigu van oorsprong, maar zouden kunnen zijn van Palestina (met zelfs een yahwistische naam erbij, ‘Adiyah), en met minstens één van de vier “echt” Egyptisch.

Er is behalve deze steen, die alleen in afgietsels overblijft wegens vernietigd in Berlijn in WOII, verder niets bekend over Ahatabu en haar echtgenoot, vader, schoonvader en zoon. En toch is er waardevolle informatie uit t epuren met Bourdieu’s framework.

⁂

Ik heb van de weeromstuit Bourdieu’s Le bal des célibataires gekocht met mijn Kindle. Sociologie werd ineens wél wijs.