Standaardtaal schmandaardtaal

Hoe laat is het op dit uurwerk, snel?

Uurwerkkwartna

Al wie, net zoals mijn oudste dochter “kwart na twaalf” zei, wordt, zoals mijn oudste dochter, een punt afgetrokken wegens fout.

Het is “kwart over twaalf”, blijkbaar.

En inderdaad, de taalnazi’s van de Hollandse Taalunie zouden mijn dochter ook punten aftrekken, want “kwart na” is “geen standaardtaal”.

Wacht maar, denk ik dan. We spreken binnen een paar jaar nog wel. Taal is een levend gegeven, viezerds.

18 reacties op “Standaardtaal schmandaardtaal”

  1. En jawel, “over twaalf” en “voor twaalf”: het werd erin gedrild tijdens nieuwlees-trainingsessies op de vrt met de taalpaus Ruud Hendrickx. Als je sommige presentatrices hoort, dan heeft de man steeds minder te zeggen en wordt zijn rol “adviseren”.

  2. Ik ben al tevreden als ik iets in de buurt van “kwart na 12” als antwoord lees, dus niet “twaalf na 3” of zo. Dus nee, ik trek daar geen punten voor af. Het enige waar ik het moeilijk mee blijf hebben is de West-Vlaamse definitie van kloklezen šŸ˜‰

  3. Ook een leuke tijdens wiskundeles, als je tenminste goesting hebt:

    Hoeveel kan er in een tas koffie:
    * 2cl
    * 2dl
    * 2l
    2 liter zegt de taalpurist, ‘t kan ook meer zijn, naargelang van het type tas, is het een schooltas of een handtas of een boodschappentas?

    Voor mij, mijnheer-mevrouw, is dat laatste gewoon nen kaba.

  4. kart no den drieƫn, Michel. Een kart later is drieƫnolf.
    Maar die taalpuristen hebben wel gelijk. Als iedereen zijn eigen interpretaties gaat gebruiken van het Nederlands, dan krijg je situaties zoals….. ja, zoals in Vlaanderen eigenlijk waar je ondertiteld moet worden omdat je uit een andere provincie komt.
    Kwart over/kwart na, het is gemuggezift. Maar consequentie is gemakkelijker toe te passen dan een lijn tussen welke onzuiverheden kunnen en welke niet.

  5. Heb je nooit op school geleerd hoe het uur wordt aangeduid? Het is de taak van het onderwijs om de standaardtaal aan te leren. Of je daar dan later gebruik van maakt of niet is uiteraard jouw zaak.

    12.15 = kwart over twaalf
    12.20 = tien voor half een
    12.35 = vijf over half een

    Luister je soms naar radio of televisie? Daar gebruiken de omroepers standaardtaal. Wat je daar verder mee doet is uiteraard jouw zaak. Dat het jou nog nooit opgevallen is dat men op de openbare en commerciĆ«le zenders systematisch “kwart over twaalf” zegt en nooit “kwart na twaalf”, dat zou mij verbazen.

  6. Maar ja, de Taalunie denkt ook dat science fiction 1 woord is…

    (Een stokstaartje van me, ben ik bang)

    En als je zegt “hoe laat is het op deze klok” dan zeg ik “heb je geen digitale versie?”

  7. Met ‘standaardtaal’ doelt LVB hier uiteraard op standaard-Nederlands, wat toch niet enigszins maar sterk afwijkt van standaard-Vlaams, wat de meesten onder ons dagelijks praten.

    Als het aan de standaard-Nederlands-aanhangers ligt, mogen we ook niet langer spreken over ‘vijzen’, ‘tassen’, ‘fruitsap’, ‘weeral’, ‘ge/gij’, ‘wisselstuk’ en zovele andere woorden.

  8. @Herman: “standaardvlaams”…

    ‘Vlaams’, OK, maar waar vind ik die ‘standaard’? Is die ergens beschreven? Als je die op school wil aanleren, zijn er boeken nodig, een grammatica enz. Voor zover ik weet bestaan die niet voor het ‘Vlaams’.

    En ja, op school heb ik geleerd dat ‘vijs’ geen standaardtaal is, en ‘schroef’ wel. Als ik dat allemaal moet vergeten, waar vind ik dan de boekjes waarin dat allemaal beschreven staat?

  9. ‘t Is dat je standaardtaal, tussentaal en dialect hebt. DĆ© grote doorn in het oog van de taalpurist is dat dialecten met typische idiomen vandaag vervagen en iedereen meer en meer aan die tussentaal conformeert.

    Dialecten vinden taalpuristen geweldig omdat ze een historisch karakter hebben en de grond vormen waarop ons standaardnederlands is gebaseerd. Ze geven ons bovendien als regio’s een eigen identiteit.

    Tussentaal is zoiets als een soort makkelijk standaardnederlands zonder al die vieze uitzonderingen en regeltjes. En dat vindt de taalpurist niet leuk. Er is immers al een standaard die door scholen en in de media wordt gehonoreerd en ook een historisch gegeven is. De ettiquette schrijft zelfs voor dat standaardtaal wordt gebruikt om een boodschap over dialecten heen te communiceren.

    Natuurlijk, de paradox ligt erin dat taal zich niet zomaar in regeltjes laat vangen. Het is een levend wezen. Alleen daarom al zal die discussie (gelukkig) nooit stoppen. En met moderne communicatie zoals het intertet slaat de wijze waarop taal evolueert een volledig nieuwe richting in.

    Fascinating times we live in en al!

  10. Taalverloedering? Omdat iemand kwart na zegt, in plaats van kwart over? Ik noem dat taalverrijking. En wat is er mis met verkavelingsvlaams? Is dat overigens wel een woord, meneer? Waar ligt dat Verkavelingsvlaanderen dan? Tussen Oost- en Westvlaanderen, of meer richting Brabant? Maar goed, het klinkt nog beter dan het woord ‘standaardtaal’. Ik waan me zo in ‘1984’.

    Ik zal eens iets zeggen: taal wordt bepaald door wat de mensen zeggen. De ultieme democratie, dus. Als 90% van de Vlamingen ‘na’ in plaats van ‘over’ zegt, is het ‘na’. Met Nederland hebben wij niets te maken -dat is dus een ander land. Of je het daar nu mee eens bent of niet. Nah…

    (en het is niet dat iets niet in een boekje staat beschreven, dat het niet bestaat)

  11. @Luc:

    Ik had het uiteraard over de spreektaal.
    De Vlaamse schrijftaal heeft nooit de kans gekregen om zich te ontwikkelen (wegens de dominantie van het Nederlands), maar bestaat wel. Het is kwestie van er een standaard van te maken.

    Ik heb van die standaard enkele pogingen liggen.

    Overigens, ‘vijs’ hoort naar verluidt ‘moer’ te zijn en niet ‘schroef’.

    Ten slotte, wie meer wil weten over de Vlaamse taal, verwijs ik graag naar: http://www.vlaamsetaal.info

Reacties zijn gesloten.