Het is gedichtendag, hoezee. Ik heb er geen idee van waarom het in Vlaanderen en Nederland op de laatste donderdag van januari valt. Waarom Behoud de Begeerte ervoor koos om aan te sluiten bij de Landelijke Gedichtendag en niet bij de wereldwijde gedichtendag van de UNESCO op 31 maart, maar bon.

Ik las vanmorgen op de facebooks bij Kelly, à propos vergelijken met anderen, naar aanleiding van Wordle:

Ik las daar onlangs een goed boek over. “The gap and the gain”, van Dan Sullivan en Benjamin Hardy. ⁠

Hun tip? Always measure backwards. In plaats van op het blad van een ander te kijken, kijk je altijd naar van waar jij komt. Dan zit je sowieso in the gain, en niet in de kloof tussen waar jij zit en waar een ander zit. Of waar je volgens een of andere perfectionistische fantasie zou moeten zijn. ⁠

Ja natuurlijk, goeie tip: in plaats van te kijken wie het grootste stuk taart gekregen heeft, gewoon bedenken dat het even goed géén taart had kunnen zijn. Of gestolde erwtensoep.

Maar tegelijkertijd ook: neen. En op verschillende manieren:

1. Plus est en vous. Ik weet dat het niet gezond is, maar ik vind dat het soms echt nodig is om u te meten aan het beste dat mogelijk is. Als we op het werk iets maken, dan denk ik nooit “mja, ‘t is toch al beter dan het vroeger was”. Dan denk ik altijd aan alle andere voorbeelden van waar het veel en veel beter gedaan is. Ik heb altijd in mijn hoofd: daar moeten we naartoe. En zolang we daar niet zijn, is het eigenlijk niet goed genoeg.
2. Vaak — meestal — is het vanaf een bepaald moment gewoon op veel vlakken bergaf. En soms — vaak — is het vanaf een bepaald moment gewoon te laat om daar op welke manier ook nog iets aan te doen. Dan is het redelijk kut om always backward te measuren. Ik hoor u zeggen “kies dan andere dingen om te measuren, gelijk ‘berusting’ of ‘maturiteit’ of zoiets”. En dan denk ik “jaja”.

Maar dus over dat laatste, het onvermijdelijk bergaf gaan, moest ik meteen denken aan de prachtige woorden dispossession by attrition, in het fantastische An Undoing World van de Klezmatics. Ik weet dat ik het hier al stapels keer gepost heb, maar hey, ‘t is gedichtendag, en als dit geen gedicht is, weet ik het ook niet meer.

Nog buiten de elk jaar meer prangende inhoud — vluchtelingen, weetwel — is het gedichttechnisch zo leutig, met al die alliteraties en dink. En de tekst van Tony Kushner is is dan ook nog eens op heerlijke muziek gezet, what’s not to love?

By the time we’re done with dancing
Elsewhere darling you’ll be glancing
And the night’s a river-torrent tearing us apart
Merely melody entwined us
Easily the ties that bind us
Break in fibrillations of the heart
Don’t cry out or cling in terror
Darling that’s a fatal error
Clinging to a somebody you thought you knew was yours
Dispossession by attrition is a permanent condition
That the wretched modern world endures

You drift away, you’re carried by a stream
Refugee a wanderer you roam;
You lose your way, so it will come to seem:
No Place in Particular is home
You glance away, your house has disappeared
The sweater you’ve been knitting has unpurled
You live adrift, and everything you feared
Comes to you in this undoing world

Copper-plated, nailed together, buffeted by ocean weather
Stands the Queen of Exiles and our mother she may be
Hollow-breasted broken-hearted watching for her dear departed
For her children cast upon the sea
At her back the great idyllic land of justice
For exilic peoples ponders making justice private property
Darling never dream another woman might
Have been your mother
Someday you may be a refugee
A refugee, who’s running from the wars
Hiding from the fire-bombs they’ve hurled;
Eternally a stranger out-of-doors
Desperate in this undoing world

Mother for your derelicted
Children from your womb evicted
Grant us shelter harbor solace safety
Let us in!
Let us tell you where we traveled
How our hopes our lives unraveled
How unwelcome everywhere we’ve been