Ik houd van typografie, en ik houd van grafieken. Informatiedinges. Hier en hier bijvoorbeeld, en alle boeken van deze meneer staan broederlijk naast malkander op mijn boekschelf.

In de visualisatie van informatie is het soms eenvoudig. Letterlijk: de grafiek is klaar als zoveel mogelijk nonsens er van weggehaald is. Assen, legendes, labels, lijnen, schaduwpjes, kadertjes, 3D… allemaal chartjunk die in veel van de gevallen weggekapt kan worden.

Ik moest een tijd geleden, in een vorige werksituatie, grafieken trekken van een rondvraag. Een dozijn in totaal, ruwweg de helft taartdiagrammen (niet méér dan een stuk of vijf waarden) en de andere helft staafdiagrammen.

De data werd voortdurend on-line ingevuld door een batterij mensen, maar moest niet on-line zichtbaar zijn, dus heb ik er iets in Excel van gemaakt: wat queries naar views en dan dynamische grafieken. Propere dynamische grafieken I might add, met voor de lezer ook per grafiek een tabelletje met de gegevens er nog eens bij.

Eén zachte kleur, de stukken taart mooi gescheiden met een witte rand, niet uit mekaar getrokken, de tekst (in het zwart) en de cijfers (in het grijs) per datapunt mooi naast de juiste stukken, in een mooi lettertype en met een zeker gevoel voor spatiëring en witruimte en, enfin, ik was er redelijk content van.

Feedback van de opdrachtgever: of de taartstukken niet elk een andere kleur zouden kunnen krijgen, en of die kleuren niet wat feller konden, oranhe, groen, rood, blauw, en of het font geen Tahoma zou kunnen worden, en of er zowel absolute cijfers als percentages naar de taartstukken konden komen, en een legende erbij.

Ik heb even heel erg diep gezucht, nog een halve tegensputtering per e-mail geforceerd (“moet dat écht? wat gaat dat méér bijbrengen aan de lezer? andere kleuren en een legende als er maar één reeks is?”), maar uiteindelijk me gerealiseerd dat het me niet kon schelen.

Of nee, da’s niet juist: dat het me wél kon schelen. Teveel kon schelen om het zelf te doen: ik kan daar moeilijk mee leven, willens en wetens slecht werk afleveren.

En dus heb ik toen gewoon de hele excel-file doorgestuurd. “Bij deze het bronbestand, leef u geheel uit, en u doet maar wat u niet laten kan.” De opdrachtgeven was voorwaar content. En ik heb de bewuste grafieken nooit gezien.

Gelukkig maar.