Nederlands-van-in-Nederland, ‘t is bij tijd en wijlen bijzonder vreemd.
Méér leenwoorden en dergelijke dan wij alhier door de band gebruiken bijvoorbeeld. Neem deze, op de trein:
Calamiteiten? OK, de vlag dekt de lading misschien wel, maar wat is er verkeerd met noodgevallen of iets dergelijks? Tenzij het natuurlijk om rampen zou gaan, want in mijn hoofd is een calamiteit iets als een bijbelse zondvloed, of Gojira die de locomotief platgestampt heeft. Maar in dat geval vermoed ik dat er in het Engels wel Disasters zou gestaan hebben, toch? Of, waarom niet, Calamities?
Nog zo één: exercitie. Zoals in “laten we de exercitie van vorige vergadering evalueren”. Wat is er in ‘s hemelsnaam verkeerd met oefening? Of, in dezelfde vergadering gehoord: committeren. Zoals in “wij committeren ons aan het produceren van x pagina’s inhoud”. Waarom niet wij verbinden ons ertoe?
The mind, it boggles.
In omgekeerde richting ongetwijfeld ook, uiteraard. 🙂
Reacties
12 reacties op “Een andere taal, mijnheer”
Het Nederlands in Nederland is sinds de laatste 20 jaar waanzinnig geëvolueerd (gerevolutioneerd?)…
Het aantal leenwoorden is meer dan verdubbeld… ik erger me ook zo aan ‘calamiteiten’ in hotels en treinen. Als de dijken breken zal ik gewoon hoog en droog op de vijfde verdieping van het hotel blijven, en op de trein mijn lot afwachten…
Nederlands en Vlaams zijn inderdaad twee verschillende talen. Aanbevolen lectuur: http://www.vlaamsetaal.info
Mijn leven staat met één been in NL, sinds een jaar of 13. En over die leenwoorden: het helpt geen zier, maar ik erger me er mateloos aan – het lijkt soms net alsof NL een uitbreiding van de US geworden is – op meer dan één vlak. (disclaimer: ik bezondig me ook wel aan leenwoorden, maar in de technospeak variatie).
In de omgekeerde zin, krijg ik meestal de reactie: Oooh, wat spreek jij schattig Belgisch. Grrrrr.
Mooie anekdote: ik werkte als consultant bij een grote NL koffie/koekjesmaker samen met een Zweedse Collega die NL aan het studeren was. Den Vlaamschen Invloed was blijkbaar redelijk groot: ze pikte dingen op als ‘schijf’ ipv ‘lade’, ‘efkes’, ‘sebiet’ en zo. Het heeft de NL collega’s toch nog even geduurd voor ze haar terug bijgeschoold hadden naar ‘proper’ Nederlands. LOL
Raar, het woord ‘calamiteiten’ wordt in Vlaanderen toch nog redelijk veel gebruikt. Ik krijg bijna dagelijks teksten onder ogen waarin dat woordje figureert.
– Voor mij een jus d’orange.
– Van sinaasappel of van citroen?
Al ferm gelachen in holland, jaja.
Erger is als ze ons plots schattig vinden. “Hoe zeg je dat? Een pintje? Oh, luister eens iedereen, ze zegt ‘een pintje’ in plaats van een biertje. Hoe schattuh! Dat Vlaams is toch zo’n gezellig taal-ke!” (in de laatste zin leggen ze dan de nadruk op ke, om te tonen dat ze weten what it’s all about.)
Hihi.
Wat mij omgekeerd altijd op valt wanneer ik Vlamelingen hoor praten is de hoeveelheid Franse leenwoorden voor dingen waarvoor wij wel gewoon Nederlands gebruiken.
Calamiteiten vind ik zelf niet zo’n goed voorbeeld trouwens, er worden veel ergere dingen gezegd. Levelen bijvoorbeeld hoor ik op het werk nogal eens.
Toen ik tijden een Amsterdamse vergadering voorstelde om bepaalde verwezenlijkingen in “de annalen” van de Noord-Zuidlijnaanleg op te nemen werd het enkele seconden doodstil, gevolgd door een enorm lachsalvo. Anaal!!!!
Achja, als zelfs civiel ingenieurs (burgerlijk ingenieur, wat is dat?) zich niet meer schamen om hun dt-fouten geef ik het op.
Exercitie: eerlijk gezegd, ik ken daar geen goed equivalent voor.
Het is een woord voor vergadertijgers – en wij Vlamingen vergaderen en beraadslagen gewoon minder dan Nederlanders – hebben daar een minder rijke woordenschat, net zoals in die wijsheid over de vele woorden voor “sneeuw” bij de Eskimo’s.
Exercitie is niet zozeer een “oefening”: dat begrijpen de meeste mensen als… ja, een… oefening – je _oefent_ een bepaalde vaardigheid in.
In exercitie zit meer de betekenis van “iets uitproberen”. Een onbekende, virtuele ruimte verkennen. Met zijn allen even een hypothese aannemen en dan spelen wat we dan zouden zeggen of doen.
Want dat is belangrijk bij het woord exercitie: het is _maar_ een exercitie. Die geen gevolgen heeft voor wat we _echt_ gaan doen (want daar is nog geen consensus over bv.).
In een overlegcultuur als de Nederlandse heb je dat woord dus bikkelhard nodig om misverstanden te vermijden.
Desnoods zou je het woord “denkoefening” kunnen gebruiken, maar dat is weer meer iets dat je individueel doet…
@Martin: wat te denken van haricots verts op een Amsterdamse menukaart? of op de bonnefooi, wat voor de meeste Nederlanders helemaal geen associaties met Frans oproept.
Bart: Tja, Frans is nu eenmaal de rigeur als je een beetje snobistisch restaurant wil zijn.
En bonnefooi mag uit het Frans komen, maar het is genoeg vernederlands om dat niet meer te zijn.
Trouwens, Nederlands is wel de enige westerse taal die voor de Griekse kunst van het máthima een eigen woord heeft uitgevonden: wiskunde.
Inderdaad. Dat was de Bruggeling Simon Stevin die dat woord uitvond. 😀
” de rigeur” wordt trouwens “de rigueur” geschreven. Als er één zaak is die mij nog meer ergert dan het nutteloos gebruiken van leenwoorden, dan is het wel fouten schrijven!