Meertalig

Een beetje naar aanleiding van wat over-en-weer-gebakkelei bij Pietel, en ook wel in hetzelfde kader als dit hier

Van in het begin dat ik consultantgewijs in Brussel werk, valt het me op dat in gesprekken en vergaderingen en rapporten en contacten niemand er eigenlijk bij stil staat welke taal er gesproken wordt: Nederlands, Frans of Engels. In het begin van een project wordt, zo nodig, even gepolst naar de taal waarin men de deliverables verwacht, maar dat is het zowat. Voor de rest zijn we taal-agnostisch. Niemand die zelfs maar vraagt of wij Frans of Nederlands of Engels spreken, er wordt gewoon van uitgegaan dat de drie kunnen.

De documenten (offertes, projectplannen, rapporten, presentaties, verslagen, yadda yadda) die ik tot nog toe geproduceerd heb, zijn meestal in het Engels opgesteld. De vergaderingen zijn, afhankelijk van de aanwezigen, in het Nederlands en/of Frans, of in het Engels. Van zodra er één ééntalige bij is, is het Engels: dan mogen we in een general meeting nog met vijftien Nederlandstaligen aan het vergaderen zijn, als Eric er bij komt, spreekt iedereen Engels.

Hetzelfde gaat op voor Nederlands en Frans, maar dat heb ik nog niet weten voorkomen. Als er zowel Franstaligen als Nederlandstaligen aanwezig zijn, dan zijn die praktisch altijd minstens een béétje tweetalig. En dan is het–bij De Post toch, daar heb ik het meest ervaring mee–een vrolijke mengelmoes van Frans en Nederlands. Want al zijn er allerlei gradaties van tweetaligheid: iedereen is echt wel van goeie wil. Franstaligen beginnen het meestal in het Nederlands uit te leggen als ze tegen een Nederlandstalige spreken, en gaan dan naadloos over op Frans als het bijvoorbeeld te technisch wordt; het omgekeerde is even waar.

Ik persoonlijk spreek in tweetalig gezelschap, denk ik toch, consistent Nederlands met Nederlandstaligen en Frans met Franstaligen, met op de achtergrond slides in het Engels en op tafel een rapport ook in het Engels. En niemand lijkt daar een probleem van te maken, het minst van al nog ik.

Het kàn natuurlijk dat ik in een compleet atypische omgeving terechtgekomen ben, maar ik heb hier nog geen enkele Franstalige gevonden die arrogantgewijs weigert om Nederlands te begrijpen. Het is, voor zover ik zie, gewoon een non-issue, en niemand die er zich druk om maakt.

Trouwens, voor de vacatures die we proberen in te vullen in ons team (kijk hier! geestig werk! goed betaald! interessante mensen! boeiende omgeving!) (et pour les francophones la même chose) zoeken we zelfs geen expliciete tweetaligen: we zoeken mensen die goed kunnen schrijven in hun eigen taal, en die graag in een klein en dynamisch team werken–er wordt gewoon van uitgegaan dat de communicatie wel goed zal verlopen, dat iedereen zijn best zal doen.

OK, ik word in de winkel in Brussel meestal in het Frans aangesproken. En dan? Al dat gescherm met Vlaamse ontvoogding, ruikt dat niet serieus naar een minderwaardigheidsgevoel? En al die indianenverhalen over de “gemakzucht en de arrogantie van de walekoppen” — op wikipedia hebben ze zo’n regel: Assume Good Faith. Als we daar nu eens allemaal van zouden uitgaan?

13 reacties op “Meertalig”

  1. En toch is het in de Walen hun nadeel dat ze zo slecht zijn in andere talen (ik denk wel dat ik dat mag veralgemenen, zowel voor Walen als Fransen). Het is een handicap, of die nu wordt opgelost door anderen of niet. Het feit dat “het allemaal wel lukt” omdat we dan gewoon in het Frans (of Engels) spreken is naast de kwestie.

    “De graad van democratie wordt gemeten aan de zorg die men besteedt aan de allerzwaksten”, gaat dat hier dan niet op? De socialisten nemen het op voor de zwakkeren van de maatschappij, terwijl de kapitalisten wel eens durven denken in de richting van “dat ze hunne plan maar trekken”. Zou er niet een klein beetje analogie zijn in dit taalprobleem? Zouden we de Franstaligen niet beter helpen, en duidelijk maken dat andere talen kennen een troef is? Ik denk dat iedereen daar meer mee wordt geholpen dan met de “zo lukt het ook” aanpak.

    Stoppen met Engelstalilge films dubben, deftig taalonderwijs in het Franstalige deel van België, en iedereen zal er goed bij varen. Het zou in elk geval al veel Vlamingen op iets intelligentere partijen doen stemmen.

    En of dat een minderwaardigheidscomplex van de Vlamingen is, misschien, maar zeer onterecht, want het voordeel ligt bij de Vlaming.

  2. Over het algemeen ook dezelfde ervaringen. Toch wel al een paar walen tegengekomen die heel hard gaan roepen als je ze een mail in het Engels stuurt. Er zijn er (een heel beperkte minderheid) die heel hard steigeren als het niet in het frans is.

  3. mooi gezegd. Leve flexibiliteit en tolerantie!
    En anders is er nog altijd de taal van de liefde.. (hier past een casper -van casper&hobbes- smoel)

  4. Ik denk dat je er weinig van merkt omdat de post me fifty fifty lijkt. Vroeger werkte ik in een Brusselse instelling en was de verhouding 1-3, dan wordt het nogal eens doorgestoken bij promoties en dergelijke. Nederlandstaligen kleven dan meer aan elkaar maar omdat ik op mijn eentje in een Franstalige dienst zat (en een franstalige vriend had) heb ik mij daar eigenlijk nooit iets van aan getrokken. Sommigen waren verbaasd om te merken dat ik eigenlijk Nederlandstalig ben, want ik sprak quasi constant Frans, Nederlands had geen zin omdat heel wat collega’s (om niet te zeggen allemaal eentalig waren en als ze al tweetalig waren was het zeker geen flamand). Naar het schijnt kan ik heel goed in het Frans mails schrijven om te zeggen dat iets op mijn zenuwen werkt maar op zo’n Franse blabla manier met alle beleefdheidsvormen en kleine nuances. Maar ik heb nog nooit meer beseft wat mijn moedertaal is, en hoe rijk en divers die is, dan toen ik daar werkte.

  5. Ik moet eerlijk toegeven dat mijn post een vlaag van ambetantigheid was die na vijf minuten al over was. Mijn ambetantigheid was ontstaan omdat de specifieke mensen niet op de vragen wilden antwoorden, veeleer dan het Franstalige element. Dat het Franstaligen waren is eigenlijk maar een detail. De comments op het bericht laat ik gedijen en lees ik al niet meer.

    Ik zou zo graag eens iets over de hoofddoeken kwestie schrijven, maar omwille van de eindeloze stroom van comments die daarop kan volgen houd ik mij in. Publiceren in een krant lijkt mij daarom wel geestig. Dan kan je eens goed van leer geven en het enige wat je kan verwachten is een ‘trage’ lezersbrief, die je ook nog eens kan achterhouden. 🙂

  6. En in die vacature staat ‘met aandacht voor gelijke kansen en diversiteit’. Als dat geen holle woorden zijn dan lees ik dat graag zie, ik zou er bijna willen voor solliciteren. Willen jullie daarvoor geen freelancer? 🙂

  7. Ik heb – op de Post – ook tamelijke goede ervaringen met Franstaligen. Ze doen daar toch ook wel hun best om Nederlands te praten. Waardoor ik op mijn beurt Frans praat zodat we beide talen door elkaar praten. De beste manier om het te leren trouwens.

Reacties zijn gesloten.