Het is experimenteertijd op school, met de leerboeken.

Nu ja, het lijkt altijd experimenteertijd op school, met die leerboeken: ik volgde het niet zo heel erg hard tot nu, maar ik heb de indruk dat er elk jaar wel bij één van de kinderen iets nieuws was. Nieuwe methode wiskunde, nieuwe boeken taal, nieuwe dit, nieuwe dat.

Ik herinner me één jaar dat de uitgever (of wiedanook, ik weet er de details niet meer van) ergens na nieuwjaar besloot om het gewoon bij de eerste helft van de boeken voor het jaar te houden. De rest gewoon niet te laten maken, of niet te drukken, endin, het kwam erop neer dat de leraars zelf maar iets in mekaar moesten smurfen.

Dit jaar hebben ze een nieuw ding van WO. WO voor wereldonderzoek, of werkelijkheidsonderricht, of wetenschappelijke opleiding, of waar de afkorting ook voor zou mogen staan. Ik vergeet het altijd — niet dat het zo belangrijk is, want ik voorzie dat het binnen een jaar of tien toch gewoon weer Biologie, Aardrijkskunde en Geschiedenis zal geworden zijn.

Het boek dat ze dit jaar volgen op school, zowel bij Zelie in het zesde als bij Louis in het vierde, is Mundo, van Die Keure. Er zijn focusthema’s die in gebieden onderverdeeld zijn (histo.mundo, geo.mundo, bio.mundo, techno.mundo en socio.mundo, omdat, u raadt het, geschiedenis, aardrijkskunde, biologie, technologie en sociologie veels en veels te moeilijke termen zijn), en dan zijn er facultatieve gebiedsoverschrijdende minithema’s, en dan nog facultatieve schakelactiviteiten, en materiaal online, en allerlei.

Het klinkt allemaal fantastisch, en dat is het ongetwijfeld ook.

Tot er plots een zoon in halve paniek is omdat hij onder het kopje “ik ken deze woorden en kan uitleggen wat ze betekenen” dingen als “wetenschap” , “zuurstof”, “experiment”, “heelal”, “vulkaan” vindt, dat hij de uitleg zogezegd in zijn bronnenboek zou moeten vinden, maar dat die woorden daar helemaal niet in gedefinieerd staan.

“Wetenschap” staat er bijvoorbeeld helemaal niet in, alleen een 1-2-3-4 “denken als een wetenschapper” (ik zie – ik denk na – ik test – ik denk opnieuw na”). Okay dat dat de basis is van de wetenschappelijke methode, maar moet zo’n kind van acht of negen een definitie kunnen geven van wetenschap op basis van die 1-2-3-4?

Ik dacht dat het de bedoeling was te gaan opzoeken in een woordenboek of op het internet, maar Sandra verzekert mij dat het enkel in dat bronnenboek te doen is, dat opzoeken en synthetiseren niet voor het vierde is, wel voor het vijfde en zesde.

En dan schieten die boeken echt wel tekort, als dat de bedoeling is. Het enige dat bijvoorbeeld de term “vulkaan” vermeldt, in dat bronnenboek, is “Wij wonen op de afgekoelde korst maar binnenin is de aarde nog heel heet. Dat merk je als een vulkaan uitbarst. Dan komt de hete brij die in onze aarde zit naar buiten.”

Moet ik daaruit halen “een vulkaan is iets dat kan uitbarsten waardoor de hete brij die in onze aarde zit naar buiten komt”? Tja.

Ik snap wel dat het niet gemakkelijk moet zijn om allerlei moeilijke dingen op kindermaat te schrijven, maar ik zou me meteen een paar weken of maanden kunnen bezig houden met de inhoud van die boeken.

Dat kan zó enorm veel beter, ‘t is erg.

Zucht.

Zou het niet eens tijd worden voor een Open Source lesboekeninitiatief? Ik weet zeker dat er genoeg leerkrachten en ouders en andere zijn die zouden kunnen schrijven en foto’s maken en tekenen en video’s maken en meewerken. Binnen de grenzen van het leerplan, natuurlijk, en zowel wetenschappelijk als pedagogisch verantwoord. En dan alles Wikipedia-achtig op het internet zetten, en downloadbaar, en aanpasbaar. Niet voortdurend aanpasbaar, maar met stabiele versies natuurlijk, dat het geen eeuwig bewegend doelwit wordt en dat in de loop van een schooljaar alleen die dingen kunnen veranderd worden die mogen veranderd worden, zaken zoals preciseringen en correcties. Dat er evaluaties kunnen komen nadat een stuk gedaan is, die dan meteen opgenomen kunnen worden. Dat de beste resultaten van in de klas er ook in komen. Dat ook leerlingen mee kunnen werken, met andere woorden.

En dat er Iemand Van Het Ministerie, of wie dat ook is, een onderwijscommissie of zo, er een stempel op zet en zegt “goed voor gebruik in de klas”.

En dat scholen en leerlingen dan veel geld kunnen uitsparen en tegelijkertijd ook uitstekende altijd up to date boeken hebben?

Zucht.