Qua fijne zondag kon het anders wel tellen: we zijn met een paar vrienden naar Esa’s huis getrokken.

Hol Van
Pluto, Finland, zou een slecht mens zeggen. Toegegeven, het is eigenlijk echt wel the
sticks:  een goed kwartier buiten Hämeenlinne, dat zelf al niet veel overschot heeft qua
kosmopolitisch zijn. Maar daar staat tegenover dat het on-ge-loof-lijk prachtig
gelegen is, aan de rand van een meer, met niet veel meer dan bossen en nog meren
in de buurt.

Het was mijn eerste ervaring met een privé-huis in Finland, en de toon was al
meteen gezet: klein maar gezellig, sober maar warm. Driedubbel glas, en aan elke
buitendeur is een sas waar overtollige lagen kledij achtergelaten worden. En
waar de schoenen uitgedaan worden: binnen in huis ligt een plankenvloer en loopt
iedereen op kousen of pantoffels rond.

[wat uiteindelijk niet eens zo’n slecht idee is–ik ken meer vrienden die dat
doen–en dat ik het wel zou zien zitten om dat bij ons thuis ook in te voeren,
‘t is zuiver een kwestie van gewoonte]

Afijn. Zondagochtend vroeg toegekomen, een beetje gesettled, en dan meteen
het meer op met een enorme handzaag, een enorme kurkentrekkerachtige handboor,
en een plastieken bak: ijsvissen!

Het principe is redelijk simpel: er wordt een gat van zo ongeveer een meter
op een meter gemaakt in het ijs, van daar vertrekken er drie lijnen naar drie
verschillende richtingen, met telkens twee netten eraan. Fijne mazen voor
kleinere vissen, grotere mazen voor grotere vissen. Die lijnen komen telkens uit
in een kleiner gat in het ijs; om de week wordt het groot gat en de drie kleine
gaten met behulp van kurkentrekker en zaag open gemaakt, en worden de netten
naar het groot gat getrokken.

Wij hadden al direct prijs bij het eerste net: twee snoeken, van ongeveer één
en twee en een halve kilo. Ha! Die beesten, natuurmensgewijs, eerst uit het net
gewerkt, en dan de kop ingeslaan, kwestie dat ze het minder voelen dat ze
doodvriezen, vermoed ik. No such luck op de twee andere lijnen: terwijl iedereen
elk om beurt op de sneeuwscooter een toer op het meer ging doen (ondergetekende
niet, rug weetuwel), hebben we collectief onze tenen vervroren en
uiteindelijk nog vier lege netten bovengehaald.

Maar pech en vervriezing waren wel bijzonder snel vergeten: naast Esa’s huis
staat een bouwdoosversie van een traditionele Finse woning. Zo’n tipi-achtig
ding, maar dan in hout in plaats van (vermoed ik) walvisbeenderen en turf,
plaats voor een man of tien, een vuur in het midden en een gat in het plafond
voor de rook. In het vuur een zwenk-arm met daaraan een haak voor een koffiepot
en een soort ondiepe wok waarin we traditionele Finse pannenkoeken gingen maken.

Terwijl die hut aan het opwarmen was heeft Esa de vissen opengesneden, de
ingewanden eruit gehaald, bestrooid met zout en dille, houtsnippers en suiker in
een blikken doos gesmeten, een rooster erop, snoek op het rooster, de doos
toegevezen met een deksel en een zelfgemaakte contraptie met gastangen, en het
geheel op de barbecue gezet om een kleine drie kwartier te roken.

En wij ondertussen in een hut die laveerde tussen rokerig en min of meer
warm, en niet meer rokerig maar ijzig koud zitten. Half-verkoolde en
half-loperige pannenkoeken eten. Echt waar bijzonder gezellig, met onze voeten
tegen het vuur, de spattende gensters vermijdend, elkaar de confituur
doorgevend, en van de rook doordrenkt gerakend.

De snoek was overigens bijzonder lekker, en ongetwijfeld de meest verse snoek
die ik al ooit gegeten had. Alsook de meest gerookte:

Dan, daarna, langlaufen in de buurt van het meer en de bossen
(ondergetekende, rug, etc.). En dan: sauna en sneeuwengels maken in de sneeuw
aan -12 °C. En dan: Maija’s familietraditionele champignonsla en viseierentoasts,
en vreselijk lekkere zalm in papillotten. En dan babbelen en dan gaan slapen.

De nachten zijn daar ongelooflijk: als het, zoals dit weekend, klaar weer is,
zie je een veelvoud van het aantal sterren dat wij zien. Lichtvervuiling,
connais pas, môssieu: als ik bij mij of bij mijn ouders de sluiter 10
seconden open laat staan, is het al oranje wat de klok slaat — maar bij Esa was
de achtergrond nog diepzwart zelfs na een halve minuut!

Ik heb altijd al gezegd dat ik nergens anders dan in Gent zou willen wonen.
Wel: den buiten in Finland lijkt me ook wel iets.