Dure woorden, Digital Asset Management (DAM). Maar “foto’s beheren en omschrijven en klasseren zodat ze later gemakkelijk terug te vinden zijn zelfs al staan ze niet meer op uw hard disk” bekt niet meteen zo gemakkelijk.

Een korte zijsprong: Peter Krogh, waar sommigen behoorlijk lyrisch over zijn, is ongetwijfeld een sympathieke kerel en schrijft inderdaad goeie en interessante boeken. Maar hij heeft een wel heel erg nauwe band met Adobe. Dat doet me soms twijfelen aan de honderd procent objectiviteit van sommige van zijn keuzes. Al heeft Adobe (op dit ogenblik nog) geen DAM-product, ik denk niet dat ik de enige ben op wie zijn schrijven soms overkomt als “hoe gebruik ik het best Photoshop en Bridge en Adobe Camera Raw om DAM te doen”.

Ik ben het overigens ook niet eens met zijn bucketsysteem—meer daarover in een volgende entry.

Maar sta me toe eerst even met iets meer nuance terug te komen op DNG.

DNG is een versie van TIFF, door Adobe in september 2004 uitgebracht als voorstel van oplossing voor de miserie met raw-bestanden.

Die miserie is dat alle cameramakers zomaar wat aanmodderen met hun formaten, die niet of niet voldoende documenteren, de formaten alle vijf voet zomaar wijzigigen, de verwerkingssoftware niet open maken en/of vol bugs steken—vraag maar aan om het even wie een programma maakt dat raw-files moet kunnen inlezen wat voor soep het is.

Ik had DNG al langer in het snotje, maar zelfs toen het programma waarin ik tot nog toe mijn DAM doe een kleine maand na de aankondiging van DNG zei ook met DNG om te kunnen, zag ik er niet meteen het punt van.

Bovendien zijn er, zoals Steven zei, ook wel ersntige bedenkingen bij het hele concept-DNG—al geldt hier ook wel mutatis mutandis de boodschapper/boodschap-bedenking die ik bij Krogh maakte: zo geeft Barry Pearson een punt-voor-punt weerlegging van het artikel in kwestie, maar hij is dan weer een DNG-proponent, en zo blijven we bezig. 🙂

[Technisch: voor zover ik het begrepen heb is de crux van de zaak het volgende: het is op dit ogenblik praktisch niet mogelijk voor derden—bijvoorbeeld Bibble—om eigen raw-verwerking die niet dezelfde “formules” als ACR volgt in DNG op te slaan. Dus stel dat bijvoorbeeld Bibble, wat niet ondenkbaar is, een betere manier vindt dan Adobe Camera Raw om het raw-mozaiek om te zetten naar een beeld, waardoor meer detail of betere kleuren uit hetzelfde beeld gehaald kan worden, dan kunnen die decoderingsinstructies niet noodzakelijk in het DNG-bestand opgeslagen worden. Het is alsof DNG enkel de mogelijk zou bevatten om instructies als optellen en aftrekken op te slaan, maar dat derden ook rotaties zouden willen opslaan. Wat op dit ogenblik niet kan via de SDK. Wel via een command line tool, wat hoop geeft voor de toekomst.]

Hoedanook: sinds 2004 is DNG-ondersteuning er enorm op vooruit gegaan, wat niet verwonderlijk is aangezien de juggernaut Adobe erachter zit, maar toch is het niet allemaal rozengeur. Bibble doet niet mee, PixVue en Directory Opus’ Raw Viewer ook (nog) niet, Microsoft niet, Picasa niet, dus: waarom zou ik een NEF-bestand omzetten naar een DNG-bestand? Als NEF al lastig is, is DNG dan niet nóg lastiger?

Wel, ik denk dat ik sinds kort (vandaag) een argument heb gevonden om DNG te gebruiken. Ik ben op het moment IView Media Pro 3 zo grondig mogelijk aan het testen [mijn bemerkingen volgen later deze week].

In de veronderstelling dat ik vooral Adobe Camera Raw (ACR) zou gebruiken om raw-bestanden te bewerken, én in de veronderstelling dat ik IView zou gebruiken voor DAM, kan ik een vervelend probleem omzeilen dat me al een tijd tegenstak. Kijk, zo ziet een willekeurige directory er in Adobe Bridge uit:

Drie raw-files uit de D70, waarbij die dingetjes rechtsonder het beeld misschien wel het belangrijkste zijn:

…icoontjes die aanduiden dat dit beeld in ACR aangepast is (en in het bovenstaande geval ook gecropt). De wijzigingen die in ACR doorgevoerd werden, werden in een afzonderlijke XMP-file gestoken, en op basis daarvan kan Bridge reconstrueren hoe het gewijzigde bestand er uit moet zien.

Dat kan IView niet, en het gevolg is dat het daar dit geeft:

Vooral in de twee eerste beelden is het duidelijk te zien dat er een enrm verschil is. IView kan de raw-files uit mijn D70 lezen, kan ook de andere metadata (rating met sterren, auteur, omschrijving, …) inlezen, maar kan uiteraard niet de kleur– en andere wijzigingen die ik doorgevoerd heb in ACR reconstrueren. En dus krijg ik in IView een vertekend beeld van mijn foto’s.

Nu blijkt dat als ik mijn D70–raw-bestanden omzet naar DNG nadat ik er in ACR wijzigingen op doorgevoerd heb, dat IView die files wél goed kan zien:

Ik weet niet precies waarom dat is, en ik vermoed dat het iets te maken heeft met een degelijke jpeg-thumbnail die erin gesmeten wordt of zo, maar in ieder geval: dit is pretty compelling.

Als ik mijn normale workflow doorloop, IPTC-gegevens invullen, correcties met RawShooter voor simpele dingen (die verlies ik dan wel) en correcties met ACR voor de heavy duty-dinges, en dan helemaal op het einde van de rit de bestanden naar DNG omzet, dan hoef ik enkel de ingrijpend in het beeld zelf gewijzigde files (dus waarbij ik in Photoshop inhoudelijke beeldmanipulaties gedaan heb) afzonderlijk bij te houden. En dan kan ik in alle andere gevallen (waar het enkel om kleurcorrecties, cropping, en om toevoeging van IPTC-data gaat) NEF+XMP omzetten naar één DNG, en ook in mijn DAM-programma zien wat ik wil zien.

Interessant.

Het omzetten naar DNG zelf gebeurt met het gratis tooltje dat bij Adobe te downloaden is, en dan is het enkel nog te kiezen op welke manier ik ga omzetten:

Er zijn drie mogelijke opties:

• compression of niet: ik zie geen enkele reden om géén compressie te gebruiken. Dit aanvinken maakt van het eindresultaat een kleiner bestand, zonder enig kwaliteitsverlies (vergelijk het met een zip-file maken van het beeld)
   
• raw-beeld opslaan of lineair beeld: “raw” is het onbewerkte mozaiek van rode, groene en blauwe kleurreceptoren op de sensor van de camera met hoeveel fotonen ze elk opgevangen hebben (zie ook hier voor een schema van het moziek waarvan sprake). “Lineair” wil zeggen dat het DNG-bestand al een geïnterpreteerde versie van dat mozaiek zal bevatten. Niet aangeraden, om twee redenen: ten eerste maakt dit een véél groter bestand, en ten tweede: “demosaiceren” is een éénrichtingstraat—geen garantie dat er geen informatie verloren gaat.
   
• origineel raw-bestand bewaren of niet: voor de paranoide mensen onder ons. Omdat lang niet alle DNG-formaten helemaal gedocumenteerd zijn, kan het altijd zijn dat er bij de conversie naar DNG informatie verloren gaat. Elke camerafabrikant steekt bijvoorbeeld een hele hoop nonsens in MakerNotes, met voor verschillende types camera dingen als met welke lens de foto genomen is, of panorama modus aan stond, waar de focus was, etc. — en wil het toch wel zijn dat die MakerNotes in DNG zo’n beetje rondgehusseld worden. 🙂
  Maar dus goed nieuws: zélfs als alles zou mis lopen, dan nog kan men in de DNG-file het oorspronkelijke raw-bestand laten zitten, en dat later met de converter er weer uit distilleren:

Uiteindelijk blijft er dus maar één vraag over bij de keuze van omzettingsparameters: het origineel bijhouden of niet?

Er is wel degelijk een risico op dataverlies, vergis u daar niet in. Zélfs, zie ik, met de gewone “standaard” Nikon D708 NEF-bestanden. Voor zover ik kan nakijken, worden alle MakerNotes mooi en volledig overgenomen, maar het beeld is niet hetzelfde na conversie naar DNG. Is dat een enorm groot probleem, dat dataverlies? Ik weet het niet. Oordeel zelf—dit is een stukje van 550 op 300 pixels geknipt uit het origineel:

…en dit is hetzelfde stukje uit het DNG-bestand:

Enorm veel verschil is er niet echt, maar er is er wel. Zet ik de twee versies tot op de pixel gealigneerd boven elkaar in twee lagen in Photoshop, en zet ik de bovenste laag op “difference”, én voeg ik dan een adjustment layer aan om het verschil nog te accentueren, dan krijg ik dit te zien:

Overal waar het niét zwart is, is er een uiterst zeer miniem klein verschil tussen de twee bestanden. Zó klein dat het eigenlijk niet zichtbaar is.

Mijn gedacht? Het kan me niet echt schelen dat er zo’n verschil is. Mischien dat ik van idee verander als ik een D200 heb en er blijken meer en ingrijpender verschillen te zijn, maar voor het ogenblik zit ik er niet mee in.

Want er is eigenlijk nog één ding: hoe groot worden die DNG-bestanden?

In een tabelletje, met voor de leute en ongelovige thomassen de verschillende jpeg-groottes die Photoshop in zijn save as produceert erbij, het gemiddelde van tien willekeurige raw-bestanden (“C” staat voor “compressed”, telkens met de grootte in kilobyte en een vergelijking in percent met de grootte van raw-bestand-met-XMP erbij):

bestandstype	grootte (KB)	% raw
JPG [kwaliteit 0]	192	4%
JPG [kwaliteit 1]	217	4%
JPG [kwaliteit 2]	276	5%
JPG [kwaliteit 3]	301	6%
JPG [kwaliteit 4]	348	6%
JPG [kwaliteit 5]	413	8%
JPG [kwaliteit 6]	509	9%
JPG [kwaliteit 7]	522	10%
JPG [kwaliteit 8]	682	13%
JPG [kwaliteit 9]	891	16%
JPG [kwaliteit 10]	1239	23%
JPG [kwaliteit 11]	1832	34%
JPG [kwaliteit 12]	2932	54%
NEF + XMP	5410	100%
DNG raw [C]	4648	86%
DNG raw + origineel [C]	9996	185%
DNG raw	12193	225%
DNG raw + origineel	17541	324%
DNG lineair [C]	20378	377%
DNG lineair + origineel [C]	25726	476%
DNG lineair	36108	667%
DNG lineair + origineel	41456	766%

Tja. Ik vind het hallucinant dat je met groottes tussen minder dan tweehonderd en meer dan veertigduizend K zit, maar uiteindelijk: realistisch gezien blijven er maar twee opties over.

Bij omzetting naar gecomprimeerde DNG zonder behoud van het originele bestand, krijg je een iets kleiner bestand: 85% van het origineel. Kies je ervoor om het origineel te behouden, dan kom je (duh!) op ongeveer 185% van het origineel.

Ik persoonlijk blijf nerveus dat ik uit zo’n omgezette DNG geen NEF meer zou kunnen trekken.

Misschien is de oplossing wel om de bestanden van de camera binnen te trekken, te sorteren, te bemetataggen, die dan naar off-line (of near-line) backup te sturen, en dan om te zetten naar DNG, en voor de rest met ie DNG te werken in DAM? Misschien wel, ja. Maar ik denk niet dat ik het zo ver laat komen: mijn opslagruimte is, parallel met mijn budget, ook maar beperkt, en ik zie het niet zitten om voor elke gigabyte foto’s nog eens een extra gigabyte mee te slepen “just in case”.

Dus bij wijze van conclusie: ondanks mijn initiële scepticisme tegen DNG, denk ik dat ik voorlopig wel eens zou durven het volgende te doen:

• de overgrote meerderheid van de run of the mill-foto’s in DNG zetten
• de “belangrijke” foto’s—dingen zoals die van de geboorte van Anna—zet ik voor de zekerheid in DNG met het origineel erbij [één caveat emptortje wel: foto’s met mijn Fisheye Nikkor getrokken moeten in NEF of embedded behouden blijven, anders kan Nikon Capture ze niet meer de-fisheyen.]

…en wel om twee en een halve reden:

1. door de band is het DNG-bestand kleiner en win ik dus plaats
2. DNG heeft een hoge-kwaliteit gerenderde versie van de eventueel bewerkte en gecropte foto, waardoor beheer in pakweg IView gemakkelijk wordt
3. [en ik ben van die vieze XMP-sidecar-bestandjes af—opgeruimd staat proper]