We waren vandaag (euh, zondag, gisteren dus) bij mijn ouders. Meer specifiek: in het huis aan de andere kant van de tuin, van mijn grootouders.

Mijn grootouders woonden aan de andere kant van de tuin van mijn ouders en omgekeerd: wij gingen elke dag met mijn grootvader naar school, we zaten er tijdens het weekend, als kleine kinderen was dat dus fantastisch.

Ondertussen zijn mijn grootouders overleden en werd het huis verhuurd: het was al jaren geleden dat ik er nog geweest was.

Zo raar dat dat doet! Alles was zo klein geworden! En de vreemdste dingen waren gelijk gebleven, vooral in de keuken dan, de plaats waar wij toch het meeste van de tijd doorbrachten.

Het geluid van de schuiven en de kasten, de ijzeren dingetjes-met-een-gaatje-in die aan een rail onder de pompbak hingen, de klapdeuren-met-zo’n-spietje op ze open te houden, de regenwaterpomp en zijn aan/uit-schakelaar in het stopcontact:

En dáár zaten de koeken, en dáár de handdoeken, en dáár stond de brooddoos.

En in de garage stond nog altijd mijn krijtgeschrift van toen ik in het derde leerjaar zat, in het ene tuinhuisje stond nog een mislukte kleien pot van het derde leerjaar, de crazy paving had nog altijd één groene blinkende steen en één grijze blinkende steen met gaten erin.

En de klimboom was nog altijd een klimboom, al ontbrak er aan die ene grote tak een klein dood takje dat er dertig jaar geleden wel zat:

Ik had mijn fototoestel meegenomen, half met de gedachte om beesten te fotograferen, maar uiteindelijk is het er niet van gekomen. We (mijn vader, mijn broer en ik) hebben uiteindelijk de namiddag gespendeerd met het ontmantelen van een meranti dak dat boven een pergola gemonteerd was.

Ik herinner me als was het gisteren toen Raoul (van Rajoul en Tineke, stel u geen vragen) het ding op de garageweg monteerde en op de pergola zette: het moet 1982 of zo geweest zijn.

Schroeven en ijzeren haken en lijm, en nog lijm, en nog schroeven, en voor de zekerheid nog wat ijzeren haken: zo zat het vast. Mijn vader was begonnen met een schroevendraaier, maar uiteindelijk zijn er hamers en schroevendraaiers en metaalboren en houtzagen en metaalzagen aan te pas gekomen, zo vast zat dat ding.

Zelfs Zelie heeft even meegezaagd, en ik moest heel de tijd denken aan hoe mijn grootvader ons leerde zagen, en dat we niet moesten duwen op de zaag maar de zaag het werk moesten laten doen, en toen kreeg het ik het wat moeilijk maar het is niet opgevallen denk ik.

Uiteindelijk hebben we het er helemaal afgekregen. Bloed en zweet, en dus net geen tranen:

Ik met mijn fototoestel bezig, mijn vader ook: ge ziet van hier dat de kinderen ook foto’s wilden nemen. Ik moet het ze bijna niet meer uitleggen: hier kijken, daar duwen. Dat geeft dan…

Louis fotografeert Zelie:

Zelie fotografeert Anna:

Jan fotografeert Louis:

Er zitten natuurlijk ook wel mislukte foto’s bij, maar zelfs die zijn vaak wijs, zoals deze waar Anna naar Zelie het gezicht trekt dat ze trekt als iemand haar “lach eens” zegt:

Ha, we moeten meer van die namiddagen doen.

We waren daar trouwens en niet bij mijn ouders thuis omdat mijn ouders er nogal wat werk aan hebben, aan het huis van mijn grootouders.

De vorige huurder, een tegenwoordig vreemd genoeg helemaal onvindbare mijnheer Bertrand (toevallig ook fotograaf, al heeft dat er niets mee te maken), heeft het huis op de paar jaar dat hij er gezeten heeft compleet kapotgemaakt.

Huis en tuin waren voor hij er in trok voor een som van oedels veel geld helemaal in orde gezet, en toen mijnheer wegging — als een dief in de nacht als het ware, mijn ouders hebben hem jaren niet gezien — heeft hij het allemaal als een ruïne achtergelaten.

To-taal, volledig, helemaal, kapotgemaakt. Zoals in: waterleidingen kapot, ramen geforceerd, kasten beschimmeld, gaten in deuren en muren, de kelders laten onderlopen met als gevolg kapotte vloeren en muren, stukken uit een achttiende-eeuwse houten deur weg, alles volgehoopt met zakken smerigheid, toiletten en bad zo vuil dat het onmogelijk nog proper te krijgen was, vanalles dat er was zoals spiegels wég, overal niet te verwijderen vlekken van onbestemde oorsprong, een hond die allerlei onnoembare dingen had gedaan overal… brrr.

Wat er nog te herstellen was, is nu al grotendeels hersteld. Ik wil de foto’s niet zien van hoe het was toen mijnheer Bertrand als een dief in de nacht spoorloos verdween.

Want zelfs met wat ik vandaag gezien heb, krijg het koud al ik er maar aan denk, wat die gast gedaan heeft met het huis van mijn grootouders.

Waar de zondag gekaart werd, en waar we op onze buik lagen naar springstaartjes te kijken, en waar we naar het Eurovisiesongfestival keken en als we bleven slapen naar shows op Duitsland en Frankrijk, en waar Richard Aernoudt de zaterdagavond met een bakplaat vol boterkoeken langskwam, en waar we boontjes pelden tot onze vingers bloedden en kippen slachtten en pluimden en kuisten en appels raapten en groenten steriliseerden en confituur maakten en waar mijn grootvader nain jaune speelde met ons en…

Sommige mensen… urgh.