Voor de duidelijkheid: hier stond een paar dagen lag de volledige voornaam en naam van de mens achter een niet erg verholen internetpseudoniem. Ik heb die naam weggehaald, niet in het minst omdat ik denk dat ik in het ongelijk zou kunnen gesteld worden en nog minder omdat ik bang zou zijn voor welke represailles dan ook. Wél omdat de mens het me zelf gevraagd heb, en ik zijn punt zie: wat er overblijft van de link tussen naam en pseudoniem, is allemaal het gevolg van, euh, jeugdige (in internettermen dan) indiscreties.

Wie anoniem wil zijn op het internet, pakt dat best vanaf het begin goed aan. En wie het vanaf het begin niet goed aangepakt heeft, neemt best een volledig verse start — zoals ik wat verder schrijf: eens die doos open is, is ze moeilijk dicht te krijgen, caches en internetarchief en dergelijke indachtig.

Die ene naam is weg, maar de rest van de vragen blijven wel, en ik vrees dat ik er geen antwoord op ga vinden tot het ooit eens tot een Zware Rechtszaak komt — en dan nog, juridisch precedent zijnde wat het is in België.

Interessante discussie bij lvb.net.

Het is niet de eerste keer dat ik er mij vragen bij stel: hoe zit het met de aansprakelijkheid van een weblogeigenaar voor de commentaren die erop gepost worden?

En specifiek in dit geval, privacygevoelige gegevens: als je een link naar privacygevoelige gegevens plaatst, of heel erg duidelijk uitlegt waar je die gegevens kan vinden, is dat hetzelfde als die gegevens zelf publiceren?

*
*   *

Omdat het niet altijd evident is om mee te zijn aldaar bij LVB, een beetje voorgeschiedenis. Het is, zoals vaak bij dergelijke dingen, een hele boterham — scroll er gerust door, zó boeiend is het ook weer niet.

Ik stoor er mij meer dan eens aan dat mensen allerlei opinies spuien vanachter een schuilnaam. Het is heel erg gemakkelijk om anderen in een discussie uit te schelden, of om de meest krankzinnige dingen te zeggen, als je je eigen naam niet gebruikt.

Een voorbeeld: ik heb een achternaam, Vuijlsteke, die het wel heel erg gemakkelijk maakt om schampere opmerkingen te maken. Sommigen daar bij LVB doen dat heel erg graag, al is het een discussietaktiek die ondertussen nog weinig “pakt” bij mij.

In één van die discussies, waar ene “Benny Marcelo” (naam waaronder hij post) voor zover ik me herinner wéér eens pogingen tot “grappige” toespelingen op mijn achternaam aan het doen was (“Vuilsteker” is vaak een klassieker), heb ik ooit eens opgemerkt, terloops, één zin op een webpagina waar misschien dertig bladzijden tekst stond, dat hij geen recht van spreken had, dat een zoekopdracht op “Benny Marcelo” vreemde resultaten gaf. (Een pornofilmpje, voor de geïnteresseerden. Toen stond het op pagina één of twee, nu niet meer, denk ik.)

“Benny Marcelo” (niet zijn echte naam) is één van die commentaargevers bij LVB die er een specialiteit van maakt om andere mensen zoveel mogelijk in één vakje te steken. Op de pagina waar het over gaat, schrijft hij ergens dit:

De reden waarom Benno [Barnard] wel en de andere zelfverklaard linkse intelectuelen het licht niet zien is omdat het vreemdelingenprobleem hier communautair geladen is. Volgens de linkse kerk gaat het land hier beter naar de kl… dan dat het vlaams wordt. Vandaar hun bekrompenheid.

Daarop antwoord ene “joe”:

[…] verder ben ik volledig niet akkoord met je laatste paragraaf. als je me nog altijd tot de linkse kerk rekent uiteraard.

[…]

het is een schoentje waar jij me graag krampachtig wil inwringen. Net zoals je me maniakaal Humo-lezer noemt. En Michel Vuylsteke zet je god-mag-weten-waarom in de porno.

Ha! Daar is de porno. “Benny Marcelo” heeft maar een half woord nodig:

“En Michel Vuylsteke zet je god-mag-weten-waarom in de porno”: vraag dat eens aan Michel zelf, hij vond dat nodig terwijl hij niet eens aangevallen werd.
Ik vind dat mensen die dergelijke argumenten gebruiken op hun niveau moeten geplaatst worden. Meer moet je daar niet achter zoeken.
Gij Joe, vindt het al bezwaarlijk als ik je een humo-boy noem, vraag eens effe aan Michel hoe die mij wist te plaatsen.
Geloof me maar, Michel krijgt zonder problemen zijn smoel over zijn hersens getrokken.

“Joe” antwoordt daarop [opgelet, link niet veilig voor werksituaties]

Benny, wat betreft Michel, wind je toch niet op. Dat wisten we toch al lang van jou?:
http://www.freudbox.com/vid…
En daarom vinden we je allemaal zo een fantastische persoonlijkheid.

Ik meen te moeten uitleggen waar het precies om gaat, dat predikaat van porno-boer:

“Benny Marcelo”, dat van die porno da’s helemaal uw eigen vondst hoor.
Ik heb een hele tijd geleden even opgemerkt, tussendoor, in het kader van het belachelijke van al jullie knullige schuilnaampjes en het niet durven uitkomen voor eigen mening, dat wie op dat ogenblik “Benny Marcelo” ingaf op Google, dat ergens in de resultaten een vreemde link naar een “benny marcelo” zat.

*
*   *

…en hier is waar het wél interessant wordt.

Luc Van Braekel zelf mengt zich in de discussie. Niet om de gemoederen te bedaren of zo, wel om het volgende te plaatsen:

Dat “Benny Marcelo” één van de weinige reageerders is die hier *niet* onder een schuilnaam reageert, maar wel degelijk met zijn echte naam (onder voorbehoud van een lichte vervorming van de officiële voornaam), weet intussen elke lezer van het Belgisch Staatsblad.

Ik was er van overtuigd (zeg nu zelf, “Benny Marcelo”) dat de man onder een schuilnaam schreef, maar hier zegt Luc het volgende:

• Benny Marcelo is géén schuilnaam.
• Alleen de voornaam is een lichte vervorming van zijn officiële voornaam.
• Zijn volledige naam en voornaam staan in het Staatsblad.

Als je “Marcelo” ingeeft als zoekopdracht, is het allereerste resultaat een uittreksel uit een arrest van 12 februari 2009 van het Grondwettelijk hof, in zake het beroep tot vernietiging van een aantal artikelen uit racisme– en discriminatiewetten. En inderdaad, daar staat één Marcelo tussen, met naam en adres.

De reacties van de commentaardgevers waren, euh, vreemd. “Leo Norekens” bijvoorbeeld (een anagram van zijn echte naam, zei hij ooit, en met de link die Luc gaf naar het Staatsblad vind je hem ook op geen tijd terug):

Grappig dat het Google-onderzoekje van Michel “in het kader van het belachelijke van al jullie knullige schuilnaampjes” uitgerekend die zeldzame habitué betrof die hier onder zijn eigen naam post.

(Of wist je dat, Michel, en ging het je niet zozeer om knullige schuilnaampjes, maar om persoonsgegevens? ’t Is maar een vraagje, hoor.)

Ik heb manifest géén google-onderzoekje gedaan: het is Luc die hier op een plateau de persoonsgegevens van de commentaarder “Benny Marcelo” op het internet zet — weze het via een heel erg doorzichtig omweggetje.

Voer voor juristen! Heeft Luc de privacywetgeving overtreden door heel erg duidelijk te schrijven waar ik Marcelo’s echte naam kon vinden?

Benny Marcelo zelf tilt er niet zo zwaar aan, dat hij nu voor het hele internet bij naam en toenaam te identificeren is:

Dat ik niet onder een pseudoniem reageer (dank Luc) en dat vuylsteke gezien zijn link met homo-porno (humo-porno voor dappere Joe) zijn naam niet gestolen heeft weet ondertussen ook elke lezer van het staatsblad.
Ik hoop dat iedereen hier het niveau van Michel Vuijlsteke nu naar waarde weet te schatten, dat was mijn betrachting.

Ik had er geen idee van, en ik verontschuldig me dan ook:

Oh, Benny is ’s mans echte naam. Dat weten dan ook weer, en dat siert hem.

Verontschuldigingen voor de overbodige aanhalingstekens! (waarom geen eenvoudige “hela, dat *is* mijn echte naam”? ik weet het niet, en het kan me niet meteen schelen).

Het stond me bij dat “dendof” hetzelfde was als Dog of Flanders (die zot met dat crypto[-ultra-republikeins weblog)], en ik kan me inbeelden dat “OutlawMike” dezelfde persoon is als [iemand die vroeger onder zijn volledige naam postte], maar verder dan dat heb ik geen flauw idee van, en ik ga er mij écht niet mee bezig houden om fiches bij te houden of een beetje de onderzoeksjournalist uit te gaan hangen en op te gaan zoeken om te achterhalen wie wie is.

..en hier is waar het écht interessant wordt.

Want waar ik de volledige naam van iemand had geschreven, heeft Luc zo rap als tel de naam uitgewist en vervangen door “[***naam verwijderd door LVB wegens schending van de privacy***]”.

Mijn eerste reactie was ai, ik heb me vergist, het zijn niét dezelfde personen:

Oei, schending van privacy.

Ik dacht dat [persoon] die zichzelf “Outlaw Mike” noemt hier en [persoon] van bijvoorbeeld hier dezelfde persoon waren als OutlawMike van hierboven.

Er is blijkbaar meer dan één koe die Blaar heet.

Eerlijke vergissing, sorry.

…maar daarop wordt de naam opnieuw vervangen door “[***naam verwijderd door LVB wegens schending van de privacy***]”, met dit commentaar van Luc erbij:

Veroordelingen van pedofielen worden ook in een publiek toegankelijke rechtszitting uitgesproken, maar je mag die publieke uitspraak wel niet zelf herpubliceren want dan schend je de privacy, zo hoor ik. Om maar te zeggen dat de ene openbaarmaking de andere niet is.

Euh, dus blijkbaar is OutlawMike dus wél de persoon die hij overduidelijk is, maar mag dat niet gezegd worden op lvb.net?

Ik snap het eerlijk echt waar niét: het gaat begod om iemand die zichzelf identificeert als “Outlaw Mike”, op een website waar hij schrijft. Hoe kan ik dan privacyregels overtreden door dat te schrijven? Die doos is open, die kan nu niet meer dicht.

Mij doorsturen naar het Staatsblad waar ik zonder enige moeite de naam en het adres kan vinden van iemand die ik een pseudoniem dacht te zijn, dát zou ik privacygevoelig noemen. (Waarbij ik naam en adres van “Benny Marcelo” ook daadwerkelijk in een comment zet bij lvb.net.)

En dan begrijp ik al helemaal niet waarom mijn commentaar waar allerlei links naar de internetaanwezigheden van iemand sstaan, niet helemaal verwijderd worden, maar enkel de letters van zijn naam.

Op deze manier komt het heel erg letter-van-de-wet over en heel erg weinig geest-van-de-wet: een klein kind legt de link tussen al die website, toch?

En mag deze link er dan ook niet op? –> http://technorati.com/peopl…

Die laatste link is er één naar het technoratiprofiel van de eigenaar van het weblog Downeastblog.

Luc heeft er een, mijns inziens, heel erg vreemde visie op:

Neen Michel, ik heb het adres van Benny Marcelo niet gepubliceerd. Jij wel, zonet. Ik heb alleen geschreven dat Benny Marcelo geen schuilnaam is, maar een echte naam, en ik meen dat Benny er geen bezwaar tegen heeft als ik dat zo schrijf.

Dat Outlaw Mike zélf her en der het verband tussen zijn schuilnaam en zijn echte naam laat rondslingeren (overblijfselen uit de tijd toen hij privacy nog niet zo belangrijk vond) is mijn probleem niet. Maar hij heeft mij wel expliciet gevraagd om de vermeldingen door jou van zijn naam op deze pagina te verwijderen, een vraag waar ik dan ook op inga. Moet ik dan aan Outlaw Mike zeggen: ‘hé, jouw naam staat nog op andere pagina’s op deze blog’? Nee, ik ben geen babysit hé.

Vanaf wanneer ben ik aansprakelijk voor wat een commentaargevers op mijn websites zet? Luc maakt er zich gemakkelijk van af, in mijn opinie, door nu eens te gaan schrappen in teksten (en dus manifest wél te controleren en verantwoordelijkheid te nemen), en dan weer eens te zeggen dat hij het niet is maar ik die iets publiceer (en dus de verantwoordelijkheid op mij af te schuiven).

In datzelfde kader van verantwoordelijkheid en “wie deed wat” is het, denk ik, héél erg belangrijk om te weten hoe ver een rechter zou gaan.

Om het pedofielen-voorbeeld van Luc verder uit te denken… Stel, fictief geval, dat ik weet dat een zeker Frederik Lavaud veroordeeld werd als pedofiel. Dat is openbaar terechtgezeten en uitgesproken, maar ik mag wegens de privacywet ’s mans naam niet publiceren. Tot zover is iedereen het eens.

Als ik op mijn website naam en adres publiceer van die Frederik Janssens, dan hangt mij wat boven het hoofd.

Stel nu dat op mijn weblog iemand commentaren publiceert onder de naam “Ferdy Lavaud”, en dat ik dan zeg tegen iemand anders “Ferdy Lavaud is geen schuilnaam, behalve dat de voornaam een beetje anders is, is het een echte naam. Ga maar eens kijken dáár” —en met die dáár verwijs ik naar de plaats waar Lavaud’s veroordeling wegens pedofilie staat.

Als nu op mijn weblog een derde mijn instructies gevolgd heeft, en de naam en het adres van Frederik Lavaud schrijft —naam en adres die hij zegt enkel gevonden te hebben dankzij mijn instructies— en ik laat die naam en dat adres staan… wie is dan aansprakelijk?

Er zijn daarbij twee vragen te stellen: 

1. Ben ik, als eigenaar van het weblog, überhaupt aansprakelijk voor de commentaren van de reageerders? en zo ja, onder welke voorwaarden? heeft moderatie van commentaren achteraf daar een invloed op? (Moderatie op voorhand lijkt me duidelijk: als die er is, dan ben ik linea recta verantwoordelijk voor alles wat er op mijn site komt.)
2. Kan ik aangesproken worden als ik niet zélf privacygevoelige gegevens publiceer, maar wel alle nodige richtlijnen om tot de gegevens te komen? Is hier de vergelijkig te trekken met het schrijven van een handleiding om een bom te maken? 

Vooral op dat laatste speelt, denk ik, het onderscheid tussen letter en geest van de wet.

Toegepast op de situatie op lvb.net: uit de commentaren die Luc heeft laten staan op lvb.net is overduidelijk te halen wie OutlawMike is.

Luc schrijft dat de privacywet wél overtreden wordt door het schrijven van de enkele naam van die ene persoon, maar niét door een resem links te geven (onder meer naar Luc’s eigen site), waar Outlaw en Mike en de naam van de persoon in allerlei combinaties met elkaar te vinden zijn.  

Ik zou echt héél graag weten:

• Wordt de privacywet overtreden door die commentaren met enkel links?
• Overtreedt Luc zelf de privacywet door mij bij het handje te nemen en me naar het Staatsblad te wijzen waar naam en adres van “Benny Marcelo” staan?
• Als er een klacht zou zijn, wie zou dan aansprekelijk zijn: ik als schrijver, Luc omdat hij delen heeft laten staan terwijl hij andere delen heeft verwijderd, of Luc en ik gedeeld?

Voor Luc is het duidelijk: hij zal de naam en het adres van “Benny Marcelo” zoals ik die schreef, meteen verwijderen als mijnheer Marcelo daarom vraagt.

En ik ben aansprakelijk voor het publiceren van die naam en van dat adres:

Zoeken en vinden is niet hetzelfde als publiceren, aanwijzingen geven is niet hetzelfde als bekend maken. En dit deel van mijn repliek was en is een antwoord op jouw insinuatie dat niet jij, maar ik de privacy van Benny zou geschonden hebben door te zeggen dat het zijn echte naam is, of door iets over het staatsblad te insinueren.

Dat kan best zijn. Ik zou het niet weten. Ik dénk van niet. Ik denk dat het hier om een geest van de wet versus letter van de wet-debat gaat.

Het gaat me niet om de polemiek bij lvb.net, al helemaal niet om de betrokken personen of de specificiteiten van “Benny Marcelo”, “OutlawMike” of mezelf.

Vragen over aansprakelijkheid en privacy en hoe daarmee moet omgegaan worden op weblogs en veel specifieker in commentaren op weblogs: daar moet dringend duidelijkheid in komen.