Ik ben in de loop van de avond een paar keer figuurlijk van mijn stoel gevallen, tijdens een gesprek op Facebook.
Het is in sommige kringen heel erg hip om te zeggen “ik heb gewoon geen aanleg voor wiskunde, ik heb daar nooit iets van gesnapt”. Andere mensen zeggen zonder blozen “boeken? nah, ik lees geen boeken, dat interesseert mij niet”. En bijna niemand kijkt vreemd op als je zegt “ik heb geen artistiek béén in mijn lijf, ik kán gewoon niet tekenen”.
Dat is uiteraard uw goed recht, om die dingen over uzelf te zeggen. Ik persoonlijk vind het kul.
Ik ga even voorbij aan het pseudo-geneuzel over “echte kunstenaars” en “mensen die alleen maar reproduceren” waar het ook over ging, want da’s nog een andere discussie, maar neem vioolspelen: hoeveel lessen zijn er nodig om met zekerheid te kunnen zeggen dat een kind nooit een goede vioolspeler zal zijn? Of neem tekenen: hoeveel tekeningen heb je nodig eer je kan weten dat dit kind nooit een goede tekenaar zal zijn?
En dan zei iemand, die eerder al gezegd had dat hij tekenles gaf: ik weet dat als ze vijf jaar oud zijn. Kinderen met tekentalent zien de realiteit op een andere manier, en dat zijn andere connecties in hun hersenen, en dat kan niet getraind worden.
Om het helemaal compleet te maken met de mededeling dat hij twee kinderen heeft, 5 en 7 jaar oud, en dat hij inderdaad nu al weet wie wel en geen “artistiek talent” heeft.
Ik kom eigenlijk nog altijd niet bij. “Weten” van het moment dat uw dochter vijf jaar is dat ze nooit van haar leven de wereld zal kunnen zien zoals volgens u een kunstenaar de wereld ziet, en er rotsvast van overtuigd zijn dat het nu eenmaal zo is en dat daar niets aan te doen is, ik vind dat griezelig.
Griezelig, en zielig tegelijkertijd.
Reacties
14 reacties op “Zwaar gechoqueerd”
Interessante gedachtengang, Michel. Of je nu kunt tekenen of niet, dat maakt wellicht niet het verschil. Ikzelf kan ook niet goed tekenen (wel heel goed natekenen), maar ik durf toch te denken dat ik een heel creatieve geest heb. Dat verengen tot ‘kunnen tekenen’ is een beetje onnozel inderdaad.
True! Volledig akkoord. Je hebt vast aanleg voor dingen en talent voor andere zaken, maar je komt daar soms ook pas later achter. Sommige mensen ontdekken pas op hun 45e dat ze graag en goed schilderen. Wat een eenzijdig beeld van de wereld trouwens van die figuur. Deelt hij zijn klas dan in in have’s en have-not’s?
Zielig indeed. Maar het zegt vooral meer of hem dan over die kinderen. Hij denkt dus een bovennatuurlijke mens/kinderinschatgave te bezitten.
Ik ben eerder van mening dat kinderen die het in het begin wat moeilijker hebben verder kunnen geraken dan kinderen die aanleg hebben, omdat ze leren doorbijten, en dat is nog altijd belangrijker dan talent.
Ik heb zelf ook kinderen van 5 en 7. En eigenlijk kan ik daar w.b. creatieve vaardigheden niet veel van zeggen. Dus al zeker geen conclusies aan vastknopen. Wat soms wel opvalt, is het verschil in volharding, doorzettingsvermogen. Al kunnen ze mij ook op dat vlak soms verbazen, zowel in postieve als in eh… iets minder positieve zin. De ‘wil’ om iets te leren wordt soms herleid tot de ‘goesting’ om iets te doen wat ze nog niet kunnen. (terwijl dat afhankelijk is van zoveel verschillende aspecten)
Wat ik wel vaak merk is dat je, bv. als je kinderen observeert terwijl ze hun huiswerk maken, kan zien of ze eerder het automatisme ontwikkelen om de evidentie op te zoeken of anderzijds telkens weer de dingen in vraag stellen en op zoek gaan naar een (creatieve) oplossing. Of dat ook iets met kunst te maken heeft: misschien, misschien.
Oh en, Michel, ik raad je af om zoals ik dagelijks te moeten converseren met (zeer) laaggeschoolde volwassenen… afgaande aan je shock-limieten zou je waarschijnlijk na een paar dagen al exploderen van gechoqueerdheid 🙂
Ah! Dan moet je deze TED talk eens bekijken: http://www.youtube.com/watch?v=5MgBikgcWnY — “Josh Kaufman is the author of the #1 international bestseller, ‘The Personal MBA: Master the Art of Business’, as well as the upcoming book ‘The First 20 Hours: Mastering the Toughest Part of Learning Anything.’ Josh specializes in teaching people from all walks of life how to master practical knowledge and skills. In his talk, he shares how having his first child inspired him to approach learning in a whole new way.”
Los daarvan heb je volledig gelijk: die overtuiging is bijzonder griezelig want ze stelt “kunnen” gelijk aan “interesse hebben voor”. Meer zelfs, ik vind het een gevaarlijke overtuiging omdat ze motivatie, nieuwsgierigheid, zin om jezelf en de wereld te ontdekken afstraft.
Helemaal mee eens !
Bijna alle prof fotografen in mijn omgeving geven toe dat ze er in het begin echt niets van bakten. Talent, als het al bestaat, is geen zeg. Met hard werken kom je veel verder 😉
Alle mensen hebben aanleg voor… het leren van nieuwe dingen.
Ik had het op de middelbare school vrij gemakkelijk bij de meeste vakken, terwijl ik met wiskunde een soort haat-liefde-verhouding had. Toen heb ik ervoor gekozen om fysica te gaan studeren, om mezelf te bewijzen dat ik dat ook kon. En ja, dat is gelukt.
Achteraf zei een collega (uit een andere opleiding) me eens: fysici, die denken toch anders dan anderen, hoor, daar moet je voor geboren zijn. Dat vond ik kras, want ik ben juist het levende bewijs van het tegendeel!
Specifiek over de mythe van het slecht zijn in wiskunde raad ik deze twee links aan:
– http://www.theatlantic.com/education/archive/2013/10/the-myth-of-im-bad-at-math/280914/ (“Basic ability in the subject isn’t the product of good genes, but hard work. “)
– http://www.niemanlab.org/2013/11/matt-waite-how-i-faced-my-fears-and-learned-to-be-good-at-math/ (“The difference between good at math and bad at math is hard work. It’s trying. It’s trying hard. It’s trying harder than you’ve ever tried before. That’s it.”).
Volgens mij is het voor kunst hetzelfde en de reactie van An lijkt dit te bevestigen. Zoals met alles is het: de wil hebben om eraan te beginnen en er dan zeer veel tijd in investeren.
Ik ben altijd goed geweest in wiskunde, haalde zeer hoge resultaten, en heb er nooit iets voor moeten doen. Ik hoefde helemaal niet hard te proberen.
Er is wel degelijk zoiets als aanleg, denk ik, maar je kan een gebrek aan aanleg wel compenseren door hard te werken. ’t Lijkt me wel logisch dat mensen dan toch meer de richting gaan uitgaan van de vakken/zaken waar ze minder hard voor moeten werken, de zaken waar ze aanleg voor hebben. Ik was niet erg goed in Frans op school, heb iets minder een talenknobbel. Maar ik denk wel dat jullie gelijk hebben dat ik, mits er maar veel tijd in te investeren, dat wel had kunnen overwinnen en goed had kunnen worden in Frans. Alleen had ik daar weinig zin in. Een mens is van nature uit toch een beetje lui, en automatisch ging ik dan toch voor de vakken waar ik niet veel tijd in hoefde te investeren.
Ik had vroeger een goede vriendin die in een pleeggezin was opgegroeid. ‘k Vond haar situatie toch altijd een mooi voorbeeld voor de hele genes. vs nurture discussie. Ik denk toch dat genen al een zekere basis vormen, maar je kan dat inderdaad serieus bijsturen. Kinderen op 5-jarige leeftijd al in een hokje duwen, nee, toch maar niet.
Bon, als instigator van het gesprek op Facebook (doch niet de leraar met zijn twee kinderen zijnd 😉 ) toch even meegeven dat ik het niet eens ben met jou.
Ik blijf erbij dat er een onderscheid moet gemaakt worden tussen twee soorten zaken:
– de dingen die je kan aanleren, omdat ze eerder een technische kennis vereisen (wiskunde, schrijven as such, informatica, enz.);
– de zaken waarvoor je een aantal basisvaardigheden moet aanleren, maar die – om echt goed te worden – een dosis talent / aanleg / aanvoelen vereisen, die sommigen hebben en anderen niet.
Bekijk het zo : iedereen kan leren om een blog te beginnen, maar het is niet iedereen gegeven om een goede blog te maken.
Case in point: ik ben 40 en ik zal nooit goed kunnen tekenen. Misschien zal ik ooit op technisch vlak een degelijk peetje kunnen maken, maar ik slaag er niet in om wat ik in mijn hoofd zie op papier te zetten. En daar zullen duizenden uren training niets aan veranderen.
Ik vind jouw redenering trouwens ook een gevaarlijke kant hebben: als iemand (bijv. een kind) iets niet kan, dan is dat zijn / haar fout, want hij heeft niet genoeg geoefend (want volgens jouw redenering kan iedereen alles aan, mits voldoende te oefenen). Welcome schuldgevoel!
Terwijl het besef dat je in sommige dingen goed bent en in andere niet net toelaat om de zaken een plaats te geven.
Just my 2 cents anyway..
Maar Mino, komt dat “gevoel voor” iets niet ook doordat je er ervaring mee hebt? Intuïtie blijkt in veel gevallen te berusten op levenservaring. Ik heb ook redelijk wat uren op de tekenacademie doorgebracht en heb toch de indruk dat mijn esthetisch gevoel daar is aangescherpt – denk je echt dat grote kunstenaars daarmee geboren worden?
Als je zelf zegt dat je nooit goed zult worden in tekenen, zal dit ongetwijfeld bewaarheid worden. Je zegt: “ik slaag er niet in om wat ik in mijn hoofd zie op papier te zetten”. Tja, dat is de droom natuurlijk, maar denk je niet dat voltijds kunstenaars hier ook enkel maar naar streven zonder het ooit echt te bereiken?
Bij elk vak zijn er momenten dat je tegen dit soort beperkingen aanloopt. De echte kunst is om dan niet op te geven en te blijven proberen met je eigen beperkte mogelijkheden.
Mino: bekijk deze video eens en achteraf zal je kunnen tekenen. Let op de zelfportretten vòòr de cursus en de zelfportretten nà de cursus. http://www.youtube.com/watch?v=ctkRwRDdajo
Het gaat erom dat tekenen evengoed kan aangeleerd worden. Alleen heb je kinderen die dit leuk vinden en daardoor veel aan het tekenen gaan, waardoor ze veel hebben geoefend en daardoor verder staan dan andere leeftijdsgenoten die nog niet zoveel hebben getekend.
Maar als je al op voorhand zegt dat je niet kan tekenen, dan zal het je ook nooit lukken. Als je echter tegen jezelf zegt dat je dat (tekenen of iets geheel anders) écht wil kunnen, dan ga je op zoek naar mogelijkheden om dit te kunnen leren. En misschien gaat het bij de ene rapper dan bij de andere, maar dat betekent niet dat je nooit beter kan worden.
Lees misschien ook eens over fixed and growth mindset van Carol Dweck want hierover gaat dit helemaal. Die leraar zit zelf in een fixed mindset, weet al op voorhand of iemand talent heeft of niet. Hoe kan iemand deze kinderen dan zo motiveren dat ze wél aan de slag gaan?
Je wil het onderscheid maken tussen dingen die een eerder technische kennis vereisen enerzijds en dingen waarvoor je talent/aanleg/aanvoelen zou nodig hebben anderzijds.
En dan steek je in “eerder technisch en dus aan te leren” zaken als wiskunde en programmeren, die bij uitstek disciplines zijn die niet vreselijk anders zijn dan schilderkunst of beeldhouwwerk. 🙂
Misschien hebt ge dit al gezien, maar het leek me relevant voor de discussie:
http://zenpencils.com/comic/137-richard-feynman-the-beauty-of-a-flower/
Zen Pencils heeft ook een tumblr.