We moeten een nieuwe auto kopen. Er moeten zeven plaatsen in, hij mag niet te veel geld kosten, we zitten dus in het segment Citroën Berlingo / Peugeot Partner / Volkswagen Caddy.

Er zijn allemaal verschillende formules voor zo’n autolening: op twee jaar, drie jaar, vijf jaar, en (vergeef mij als dat belachelijk evident is, ik ben een leek wat geld betreft) verdorie ook een mogelijkheid om minder te betalen per maand, maar dan op het einde van de termijn een groot bedrag ineens af te betalen.

Dan hebt ge bijvoorbeeld om een bedrag van 20.027,75 euro te lenen deze twee mogelijkheden naast elkaar:

Aaargh! Ik ben niet gemaakt om zo’n beslissingen te nemen!

Mijn eerste instinct is natuurlijk optie 1 te nemen: we betalen iets meer per maand, akkoord, maar na afloop is de auto van ons. Bij optie 2 betalen we misschien wel wat minder per maand, maar als we op het einde van onze vier jaar betalen zitten, moeten we nog meer dan achtduizend lappen leggen om die auto te mogen houden!

Dus eigenlijk betalen we, in mijn hoofd, och here tachtig euro per maand minder om iets meer dan de helft van het bedrag op een jaar minder af te betalen, maar moeten we op het einde van de rit nog ongeveer de helft zelf betalen.

In de praktijk zit het een beetje anders in mekaar, zo is mij uitgelegd: als ik me niet vergis is die 8017,96 euro het bedrag dat de garage ons op het einde van de 4 jaar nog geeft voor de auto (op voorwaarde dat hij niet kapot gereden is). En dat bedrag kunnen we dan ofwel helemaal betalen en dan is de auto van ons, ofwel weer een lening voor aangaan, ofwel (denk ik) inzetten om een nieuwe auto te kopen, of anders doen we niets en gaat de auto terug naar de garage.

En dat laatste is wat er in de praktijk wellicht zou kunnen gebeuren: binnen vier jaar zijn al die kinderen nog eens vier jaar ouden, en dan zou het wel eens gemakkelijker kunnen zijn voor ons om voor de paar keer dat we een auto nodig hebben (zeer grote boodschappen, vakantie, familiebezoek) een auto te huren, of iets Cambio-achtigs te doen.

Maar het geheel deed mij hard denken aan vooruitzichttheorie, en hoe het zit met risico-aversie. Bij goeie ouwe NN/g staat het proper in een diagram gegoten:

In scenario 1 heeft iemand 1000 dollar, en krijgt hij de keuze tussen (a) 50% kans dat hij 1000 bij krijgt of niets bij krijgt, en (b) zeker 500 dollar bij.

In scenario 2 heeft iemand 2000 dollar, en krijgt hij de keuze tussen (a) 50% kans dat hij niets bij krijgt of 1000 dollar verliest, en (b) zeker 500 dollar verliezen.

Bij de twee scenario’s leiden A en B eigenlijk naar precies dezelfde uitkomst, maar gewoon door de manier waarop het voorgesteld wordt, maken de mensen andere keuzes. Zotjes — lees meer alhier.