Hrmja.
We moeten dringend naar een nieuwe kijk op eigendom. Met al dat digitaal gedoe waarbij de kost van vermenigvuldiging en opslag en vervoer teruggebracht is tot ongeveer nul, zitten we met een probleem zoals de mensheid nog nooit meegemaakt heeft. Verdorie.
Eigendom voor altijd van een boek waar een monnik twee jaar aan gepend heeft, is duidelijk. Een bibliotheek opgebouwd over een heel mensenleven, daar kan ik mij iets bij voorstellen. Maar hoe het zit met een bestand dat op een factie van een seconde gekopieerd is op duizend exemplaren, of een plaats waar ik op een paar uur tijd duizend boeken kan downloaden, dat is iets helemaal anders.
Ik houd van boeken. Ze vasthouden, ze hebben, ze lezen.
Boeken die ik al betaald heb, die wil ik ook kunnen hebben in digitaal formaat. Ik weet dat er een probleem is: een fysiek boek kan doorgegeven worden aan iemand anders, of verkocht, of geleend, of watdanook. Een digitaal kán vaak niet doorgegeven worden, laat staan dat het zou mogen.
En ik begrijp het wel, ergens, maar toch: het steekt.
Ik heb een bibliotheek vol boeken. Het is al een tijd geleden dat ik ze geteld heb — het is verdorie al meer dan tien jaar dat ze niet meer in een bibliotheek gestaan hebben — maar ik denk dat het er een paar duizend moeten zijn.
Tel daar de boeken bij op van mijn vader — vijftienduizend? twintigduizend? meer? — en die van mijn moeder en van mijn broer en van Sandra en van de kinderen — en we hebben Echt Wel Heel Veel Boeken in de familie.
Boeken waar we geld voor betaald hebben. Vaak zelfs meer dan eens: soms hebben we een versie in het Engels en een versie in het Frans, er zijn boeken die mijn vader en mijn broer en ik alledrie gekocht hebben, er zijn boeken die ik zelf twee keer gekocht heb, dingen waarvan ik eerse de individuele boeken gekocht heb en dan een omnibus-editie (Sandman bijvoorbeeld, of The Far Side, of Calvin & Hobbes).
Boeken waar we dus, eigenlijk, véél geld voor betaald hebben. En tegenwoordig lees ik de meeste boeken veel liever electronisch dan op papier: gemakkelijker te verslepen, altijd bij de hand, geen bladwijzer meer nodig, aantekeningen kunnen maken: ik zou het niet meer kunnen missen.
Ik kwam een paar dagen geleden op een website waar een hele reeks eboeken op staan. Gelijk, een hele reeks. “Méér dan een paar honderd,” zei hij met enig gevoel voor understatement. Met, zoals in mijn echte bibliotheek, een focus op science fiction en fantasy.
En ik heb er een hoop gedownload. Ja, dat is illegaal, ik weet het.
Maar kijk: ik ben nu (ja, nog altijd) Steven Erikson’s Malazan-reeks aan het lezen op mijn Kindle. Ik heb Gardens of the Moon, Deadhouse Gates, Memories of Ice, House of Chains en Midnight Tides in 2006 in één keer gekocht, in paperback. Dat heeft me, schat ik, meer dan 100 euro gekost. Paperbacks in de Fnac kostten typisch zoiets van 23,95 euro.
Dan heb ik, in de loop van de jaren erop, ook The Bonehunters, Reaper’s Gale, Toll the Hounds en Dust of Dreams gekocht. Hardcover, bij Amazon. Elk zo’n 20 euro, plus verzendkosten.
Ah, en dan, typisch voor mij: ik vond ze niet allemaal meer terug, en tegen dat ik Midnight Tides uit had, heb ik The Bonehunters, Reaper’s Gale en Toll the Hounds opniuw gekocht, in paperback deze keer. Nog eens een goeie 8 euro per stuk, plus verzendkosten.
En dan ben ik ze beginnen lezen op Kindle. Ik heb ondertussen Gardens of the Moon, Deadhouse Gates en Memories of Ice gelezen: 13 à 14 dollar elk. Als ik alle tien boeken wil lezen op mijn Kindle, ga ik nog eens honderd of zo euro moeten betalen. En in totaal heb ik al tot nog toe, over een periode van vijf of zo jaar, ergens in de buurt van 270 euro betaald.
En Erikson is maar één voorbeeld. Ik heb het nog erger meegemaakt met Michael Moorcock: we hádden ze allemaal al, en dan heb ik links en rechts ook nog omnibussen gekocht, en dan kwam er de kweetniethoeveeldelen-versie van The Eternal Champion uit en heb ik die ook gekocht, en nu zou ik ze eigenlijk willen herlezen maar ze liggen bedolven onder een ton andere boeken en ik wil ze eigenlijk in eboekformaat lezen wegens veel en veel gemakkelijker, en dus zou ik een fortuin moeten uitgeven.
Behalve dat ik dus deze tegenkwam:
Is het echt nog altijd diefstal als ik die boeken download? Ik vind van niet. Ik héb er al voor betaald. Meer nog: bet dié boeken die ik wil herlezen, daar heb ik vaak al meer dan eens voor betaald.
Er moet een degelijk systeem komen. Ik wil geld betalen voor mijn boeken, ik ben geen dief. Ik kan er zelfs mee leven dat er DRM op mijn boeken zit, dat ik ze niet onbeperkt kan vermenigvuldigen.
Maar ik wil ze wel minstens gecontroleerd kunnen doorgeven — aan mijn kinderen, bijvoorbeeld. Misschien wel iets zoals Steam nu al doet voor games? Ik kan een spel zoveel keer downloaden als ik wil op zoveel computers als ik wil, maar ik kan het maar op één computer tegelijk spelen.
Ik koop het boek vandaag, ik kan het onbeperkt downloaden en lezen — zowel op mijn eboeklezer als op mijn computer als op mijn GSM (waarbij de plaats waar ik zit en de aantekeningen en zo gesynchroniseerd worden, uiteraard) — maar niet op meer dan één toestel tegelijk. Dat gaat er dan natuurlijk wel van uit dat al die toestellen op het internet kunnen.
Oh, en ik wil ook de garantie hebben dat ik die boeken ook nog kan gebruiken als de plaats waar ik ze gekocht heb, ermee ophouden: dat wil zeggen dat ik dus geen systeem wil waarbij het boek voor eeuwig en één dag “naar huis belt” voor ik het kan lezen. Een systeem waar na verloop van tijd het boek in een bruikbaar formaat helemaal van mij wordt, en dat ik ermee kan doen wat ik wil.
Aaargh! En daar wringt de schoen, natuurlijk: wie gaat me tegenhouden om dán dat boek illegaal op het internet te gooien?
Ik hoop dat het allemaal opgelost zal zijn binnen een jaar of tien, verdorie.
Reacties
12 reacties op “In de illegaliteit, dan maar?”
Als dat zou kunnen, was ik in de zevende hemel. Ik begin immers gelijkaardige trekjes te vertonen, boeken die ik op papier heb ook kopen op Kindle om ze gemakkelijk te kunnen herlezen. Dat gaat wat geven eens ik eindelijk een vast inkomen zal verdienen. :-/
Nu gaat niemand durven vragen wààr ge die boeken op internet gevonden hebt, zie…
Mijn vrouw doet mij een ongeluk moest ik zoveel boeken kopen. Ik bestel één ker per jaar ongeveer een boek op internet (papieren versie) voor mijn verjaardag of zo. Voor de rest moet ik mij inhouden.
Al heeft het bij haar denk ik wel voornamelijk te maken met de plaats die die dingen innemen, dus de digitale versies zouden misschien wel op clementie kunnen rekenen. Maar daar hebt ge dan weer een lezer voor nodig, die we niet hebben. En die ik mij niet gauw zal aanschaffen, omwille van de redenen die ge zelf opsomt. Een écht boek is tastbaarder en zekerder, nu toch nog.
Héé, waar heb je die boeken gevonden?
Ik ben public domain boeken aan het lezen op mijn Android, dat werkt ook zeer vlotjes en het relatief kleine scherm is een voordeel in die zin dat ik het spul altijd bij heb en dus overal een hoofdstukje kan lezen. Ik dacht eerst wat te proberen met gratis boeken (kwestie van te proberen of het doenbaar is en ik het zag zitten om afstand te doen van papier) en dan dingen te beginnen kopen, maar er is zoveel verkrijgbaar in public domain dat ik er nog niet toe gekomen ben om echt géld te gaan uitgeven aan leesvoer.
Ik heb een pak boeken maar zit ook met het probleem dat die dingen veel te veel plaats innemen. En om ze op zolder te zetten wil ik ze nu ook niet kopen. Ik zal eens een achterhuis moeten bouwen of zo… Dus: lang leve epub!
‘t Is een moeilijke. Of misschien toch niet, want waar gaan we naartoe als iedereen voor zichzelf uitmaakt wat mag of wat niet mag (cfr. “Is het echt nog altijd diefstal als ik die boeken download? Ik vind van niet.”).
Ik heb soms de indruk dat het ‘probleem’ hem zit in het gemak waarmee digitale zaken te reproduceren zijn. Het is zo eenvoudig een digitaal bestand te downloaden, dat niemand er de waarde van inziet. Bij een tastbaar product voelt iedereen instinctief aan dat het iets waard is. Je hoort bijvoorbeeld zelden iemand eisen dat een heruitgave van een boek gratis moet zijn – ‘want ik heb het origineel al gekocht’ – maar als een digitaal product in een andere digitale vorm beschikbaar is, moet het wel gratis.
Of zo.
Dat is inderdaad hoe uitgevers en platenmaatschappijen die vastzitten in de 20ste eeuw denken.
Maar die manier van denken is op termijn compleet onhoudbaar.
Er is minstens even veel te zeggen voor het model waarbij ik geen bestand koop met daarin het boek, maar wel het recht om dat boek te lezen. Gedurende een bepaalde tijd eventueel, of dat ik een klein bedrag betaal per gelezen pagina, of welke manier van betalen dan ook.
Digitale boeken *gaan* gekopieerd worden, dat staat als een paal boven water. Net als muziek en tv-series en films.
Als men daar eens van uit zou gaan en lessen trekken uit wat de games-wereld (en bijvoorbeeld ook iTunes) nu al met veel succes doet…
Daar is veel voor te zeggen, maar zolang het niet zover is, zou je ook kunnen zeggen dat we ons aan de regels te houden hebben.
Oh, zeker. In theorie.
Zullen we dan maar meteen Youtube afschaffen? 🙂
We hebben het er al over gehad: ik leen mijn boeken uit aan vrienden en al wie dat zou willen. En af en toe raak ik er zo kwijt, en af en toe blijft hun exemplaar 10 jaar in mijn boekenrek hangen.. Bizar eigenlijk dat dat zou mogen, terwijl een digitale kopie uitlenen niet kan. En ook: ik heb meermaals een boek gekocht nadat ik het vrienden had geleend. Gewoon, om het te hebben. En weer verder uit te lenen. Boeken, Meneer, zijn geweldig 🙂
Ik hoop dat boeken over 10 jaar niet meer bestaan, maar zo’n vaart zal het wel niet meer lopen.
Ik heb me ermee verzoend dat mijn boeken niks meer waard zijn en ben ze nu aan het liquideren. Tot de drm- en kosten-problemen van ebooks zijn opgelost ga ik downloaden of naar de bibliotheek.
Ik kan het gezien de huidige situatie financieel en milieutechnisch niet meer rechtvaardigen om €23 aan een stapel inert papier uit te geven.
Meneer, Alper, mag ik even? 🙂
Boeken, een stapel inert papier. I beg to disagree. Call me oldfashioned, maar een boekenkast vol boeken is als een dagboek van je leven, aan elk boek dat je las hangen herinneringen en ervaringen vast, mooie woorden en zinnen die je nooit zal vergeten.
Alsof je digitale versie geen resources vreet.
Een boekenkast is levend, en ik kan me geen huis voorstellen zonder een wand waar boeken altijd beschikbaar en zichtbaar zijn. En daar kan een kindle (aan de muur?) niet tegenop.
Wat muziek betreft ben ik van mp3’s terug aan het komen. Ik heb al twee laptops versleten en ik ben het beu mijn muziek te moeten backuppen, te moeten overzetten, steeds weer in iTunes in te moeten laden.
Dan liever cd’s in de kast. Zie boven.
@ Gerrit:
… tot je merkt dat de cd van een paar jaar oud die je net uit het rek haalt, versleten is en hier en daar begint te haperen. Don’t say it won’t happen, it happens, believe me.
Dan zijt ge blij dat ge weken aan een stuk bezig geweest zijt met al uw cd’s over te sleuren op uw computer. Anders moet ge weer hetzelfde inert stukje polycarbonaat van 20 euro gaan kopen…
@Gerrit: CD’s? Wow. Ik had ooit nog enkele harde schijven met muziek op een oude pc die ik er ooit nog af zou halen. Bittorrent en Spotify hebben ervoor gezorgd dat ik dat nooit heb hoeven doen.
Een boekenkast vol boeken zoals je dat voorstelt (een dagboek museum aan de muur) is toch redelijk inert? Dat verstoft en vergeelt ook nog eens waar je bij staat.
Ik denk dat als over 5-10 jaar alle muren van mijn huis een scherm zijn. Ik mijn interessen en kennis vast op een veelvoud van manieren op de muur kan etaleren mocht ik dat willen. Tot die tijd geniet ik van de leegte.