Ik kwam gisteren dat artikel over ZX Spectrum games tegen, en ik vroeg me af of dat de consensus zou zijn. Want ik was het niet met zo enorm veel dingen eens.

Een jazz hands routine on the gargling machine later heb ik de eerste acht links voor “best ZX Spectrum games” bij elkaar gezet in Excel:

…en dan kom ik op deze algemene top tien uit:

1. Elite
2. Skool Daze
3. R-Type
4. Manic Miner
5. Knight Lore
6. Chase HQ
7. Atic Atac
8. Head over Heels
9. The Great Escape
10. Lords of Midnight

Er staan begot maar twee dingen in de top tien — wat zeg ik, in de hele lijst van 44 games — die ook in mijn persoonlijke top tien staan. Dit zijn voor mij persoonlijk de tien beste games voor ZX Spectrum.

10. Tir Na Nog / Dun Darach

Ik ga helemaal eerlijk zijn: uren en uren voor gezeten, niets of quasi niets bereikt. Maar wél uren en uren voor gezeten. En bij het inladen vanop cassette sprak het ding: tiiirrr na nooooggg. De animatie is Prince of Persia avant la lettre, en voor de rest is het heel veel over en weer lopen. Natuurlijk dat ik het niet gekocht had maar ergens gecopieerd, dus geen wonder dat ik van ver noch van dicht wist wat er eigenlijk moest gebeuren. Maar dat haarwuiven! Dat rondlopen!

9. Nodes of Yesod

Hey, nog eentje met een gesproken boodschap! NodeshOfYeshodByYodinComputerGraphicShteam, zei het helemaal in het begin, en we vielen omver van de verbazing. Een standaardklassieke platformer, maar wel met zeer veel charme. Ik had, toen ik dit speelde, geen kleurentelevisie, en bekeek het allemaal op een minuscuul zwartwitschermpje, maar dat maakte het alleen maar charmanter. Die rode geest-astronaut! Die mol die de muren opeet!

8. Spy vs. Spy

Ik was een fan van Spy vs. Spy in Mad Magazine, ik was een fan van Spy vs. Spy op de ZX Spectrum. Het was uiteindelijk een heel klein spelletje, maar wel zeer grappig om met twee tegen elkaar te spelen.

7. Think!

Een board game dat enkel op een computer handig speelbaar is, en ook een game dat ik ondertussen al helemaal hermaakt heb in BASIC, met Turbo Pascal, C++, in Java, in Delphi, in Javascript en in Python — ruwweg in volgorde. Het is gelijk vijf op een rij, maar dan met stenen op het bord duwen van rechts of van onderaan, en elke steen die toegevoegd wordt, schuift de stenen die er al liggen door.

Behalve leutig om te spelen, ook één van de vind ik allermooiste games op Spectrum. Die filmpjes op Youtube met haarscherpe pixels geven absoluut niet weer hoe prachtig dit er uitzag op een televisie.

6. Snowball

Een text adventure, het eerste deel van een trilogie, Silicon Dreams. Ik heb alleen maar het eerste deel gespeeld, maar het is vele (véle) keren beter dan The Hobbit. De speler wordt wakker in het donker, in een kolonietuimteschip dat dreigt in een ster te vliegen. De walkthrough op Youtube toont het met illustraties, maar ik heb het altijd met enkel tekst gespeeld — het inbeelden van de omgeving was de helft van de leute.

5. Knight Lore & 4. Alien 8

Allebei hetzelfde type spel — 3D isometrisch puzzels oplossen — en allebei eigenlijk even goed en even heerlijk van uitzicht en spelen. Ik vond Alien 8 net wat leutiger omdat het science fiction was.

3. Elite

Wát? Op de derde plaats? Ja, op de derde plaats. Elite was mischien wel objectief het beste spel op ZX Spectrum, waar ik het meeste tijd in gespendeerd heb, en het is ook het enige waarvan ik nog de doos met de cassette en de handleiding en de meegeleverde novelle en begot de Lenslok hier achter mij in de bibliotheek aan mijn bureau heb staan, maar er zijn twee games waar ik betere herinneringen aan heb.

2. Sentinel

Sentinel was nog spannender dan Elite. Doodsimpel concept: een procedureel gegenereerd landschap met bomen en blokken, een Sentinel die langzaam ronddraait, en wat wachters. Als de Sentinel u ziet, gaat ge langzaam dood. Gijzelf kunt niet bewegen, alleen maar ronddraaien en dingen absorberen die lager dan u gelegen zijn, en teleporteren (tegen een kost). Door bomen en blokken te absorberen en dan ook blokken te plaatsen en naar hoger gelegen blokken te teleporteren kunt ge op den duur de Sentinel absorberen en naar de volgende level gaan.

Immens spannend. Ongelooflijk goed. Het geluid ook: minimaal maar oh zo griezelig.

1. Highway encounter

Dit was gewoon het mooiste spel dat ooit gemaakt is op ZX Spectrum. Geen pixel zat verkeerd, het was kleurrijk met geen enkele colour clash, en zowel geluid als animatie als gameplay waren gewoon perfect.

En nog perfecter dan dat is dat het altijd in mijn hoofd zal zitten als het spel dat mijn broer zó goed kon spelen dat ik er met open mond van bewondering naar zat te kijken, op het tapijt in de living. Het spel zelf is in al zijn eenvoud ook helemaal ontroerend: er is een robot die andere robots, die alleen rechtdoor gaan en hulpeloos zijn, moet beschermen tot ze aan hun doel geraken.