Hutsepot

Ik heb soms de neiging om in publiek dingen te beloven om mezelf te verplichten iets te doen dat er anders nooit van zou komen.

Toen we een tijdje geleden redactievergadering van Gentblogt hadden en Ilse er ons op wees dat het de Week van de Smaak was en of we daar niet iets zouden rond doen, hebben we allemaal beloofd één of meer artikelen te schrijven over eten.

‘t Is ondertussen al mooi geweest op Gentblogt—al de revue gepasseerd: Portobello’s met kruidenvulling, Gentse Waterzooi, Konijn met veel streekproducten, Risotto met varkensvlees, Choucroute (van Sandra! met foto’s van mij! :)), Gentse Mastellen (van, euh, min of meer toch, mijn neef Carlo!), Pompoensoep en Gentsche Mokken.

Morgen, als het in de planning van de planner van dienst past: hutsepot!

Ik heb uiterst goeie herinneringen aan de hutsepot van mijn grootmoeder, maar ik denk niet dat ik er de afgelopen twintig jaar zo nog gegeten heb, hutsepot.

Hutsepot is geen stoemp! Stoemp is uitstekend, maar hutsepot, dat zijn geen gestampte patatten, awoert!

Hutsepot is, voor mij toch, eerder een bouillon met wintergroenten en vlees erin. Veel vocht, grote stukken die wel zacht zijn maar niet tot moes gekookt. En geen shenanigans met exotische ingrediënten of zo. Eerlijke dingen van bij ons, hoera!

…maar, erm, ik had er geen flauw idee van hoe zo’n hutsepot klaar te maken. Geen enkel recept dat ik vond, leek op wat ik me herinnerde van toen ik klein was, dus ik heb maar iets geïmproviseerd. Zalig de onnozelen!

Eerst naar de slager. Onze vaste slager als we ons vlees niet in de Colruyt betrekken: Neyrinck, aan het Sluizeken. Gevraagd naar varkensstaarten en -oren en -poten, maar er waren alleen nog maar poten. Verder: spiering, en lamsribben, en lamsnek, en voor de kinderen wat worst, en een stuk runds-kweet-niet-meer-wat, enfin, een kleine vier kilo vlees van varken, lam en koe.

Ingrediënten voor hutsepot

Dan naar de groentenwinkel—Bayram, uiteraard—voor seasonal stuff: een stapel rapen, pastinaak, savooikool, grote ajuinen, een paar kilo patatten. Uiteindelijk had vanalles gekund natuurlijk, maar ik ben geen groot fan van prei in hutsepot dus dat kwam er zeker niet in. 

Alles samen op tafel gelegd: 31 euro ingrediënten. Een kleine tien kilo, schat ik. Géén geld!

305995485_a541bb77b5_b_d

Het klaarmaken zelf heeft niets om handen. Stap één: ajuin in grote stukken snijden en in de pot zo’n beetje laten stoven. Hoeveel ajuin? Euh, ‘k weet niet. Ik had er vier heel grote.  

Ajuin Ajuin

Het principe van het vlees in de hutsepot is eenvoudig-men-kan-niet-meer: al het vlees in de pot leggen, en dan gewoon bedekken met water. Ik moet eerlijk zijn en toegeven dat ik me niet herinner dat mijn grootmoeder varkenspoten in haar hutsepot deed, maar het leek me zó authentiek dat ik er niet aan kon weerstaan. Geef nu toe:

Varkenspoten en ajuin Vlees

Er ging nogal redelijk veel water in de pot, en dat was al meteen een beetje zo van oeps, ga ik wel genoeg plaats over hebben:

Vlees

O! Ja, wat ik er wel in wou maar in eerste instantie vergeten was: wortelen en verse spruiten. Ik heb er Sandra alsnog moeten om sturen. Ah ja, ik moest wel, want ik was ondertussen al bezig. 🙂

Toen ze terugkwam met the goods heb ik nog een laatsteminuut groepsfoto gedaan, minus het vlees en de ajuin die al stonden te sudderen:

Groenten

Kids these days weten van niets meer, maar in mijn tijd was een schuimspaan dus nog een schuimspaan. ‘t Is te zeggen: was een schuimspaan een ding dat gebruikt werd om het schuim van het eten te, arhem, spanen. Als er confituur gemaakt werd, dan moest het schuim daar van gehaald worden, en dat gebeurde met een lepel, maar als het vlees van de hutsepot op stond, dan werden de grote middelen bovengehaald, en was het van schuimspaantjen.

Zoals elk zichzelf respecterend gezin hebben wij ook een aantal van die dingen liggen, uiteraard. Maar zoals bij wellicht veel gezinnen, worden onze schuimspanen tegenwoordig voor allerlei nieuwlichterijen gebruikt—voedsel uit woks vissen, gnocchi en -achtige pastadinges uit het kookvocht halen, weettewel.

Maar goed, ik dus met schuimspaan in de aanslag, heelder visioenen van massa’s lichtbeige schuim met lui uit elkaar spattende vetblazen, dat ik dan bij bakken zou kunnen afromen… nee dus. Misschien was het vlees magerder dan het vlees in mijn herinnering, maar er kwam niet echt veel schuim op:

Vlees

Hey, bedenk ik net: misschien is het omdat ik er geen mergpijp in gedaan heb! Was dat niet, dat er mergpijp in hutsepot moet? En dat die er dan na verloop van tijd, zo als de hutsepot wat aan het afkoelen is, nog voor hij definitief verwarmd werd, uitgevist werd en het merg uitgelepeld op een boterham met veel peper en zout opgegeten werd? Djutoch, ‘t zal voor een volgende keer zijn!

Maar goed. In alle geval. Het vlees zat een klein uur in, en het volk was ondertussen al toegekomen (niet voor de hutsepot, die is voor morgen, maar wel voor de kaasschotel), dus ik ben aan de groenten begonnen. De savooikool in stukken:

Groenten

…en de rest gepeld en geschraapt en gekuist, en in grove stukken gesneden. Alles zo ongeveer een beetje dezelfde grootte, maar zo nauw steekt het natuurlijk niet. Mijn bedoeling was om niets (behalve de savooi uiteraard) te hebben dat tot moes kookt. Zacht ja, moes nee.

Na verloop van tijd had ik een halve tafel vol groenten, en zag het er minder en minder naar uit dat ik alles in de pot zou krijgen:

Groenten

Ter elfder ure trouwens nog beslist niet alle rapen erin te doen: alleen ongeveer evenveel rapen als aardappelen, zo’n kilo of drie.

Nu, euh, zelfs zonder alle rapen en mét veel duwen, was het inderdaad serieus potje-vol met al die groenten in de nochtans denk ik grootste pot van Le Creuset die er te vinden was:

305993801_5836598d24_b_d

…maar niet getreurd: er gewoon de wok omgekeerd op gezet, en rustig laten compacter worden. Uiteindelijk is een stuk van die groenten de savooikool, en dat reduceert tot praktisch niets meer. En die andere harde groenten, dat zet zich wel.

Inderdaad: een uurtje later was het allemaal wat ingezakt, en kon er een gewoon deksel op. Ik heb het dan nog een beetje laten staan tot alle groenten zacht genoeg naar mijn goesting waren, en dit is de toestand waarin de hutsepot de nacht ingaat:

Hutsepot

Ik heb er al een stuk raap en een stuk aardappel van binnengesmikkeld, en ik moet zeggen: het smaakt precies zoals ik het mij herinner van driekwartleven terug.

Morgenmiddag om 12u wordt het vuur weer zachtjes opgezet, en een half uurtje of zo later beginnen we te eten.

Joechei!

38 reacties op “Hutsepot”

  1. Dat ziet er verdomt lekker uit, maar lijkt op geen enkele manier op de hutspot zoals ik die ken, da’s gewoon aardappels, wortels en juin, liefst met een vette jus daarnaast en een stuk rundvlees. Maar ik zie dat Wikipedia ook zegt dat hutspot != hutsepot, dus dat klopt ook wel.

    (De meer traditionele hutspot van het Leids Ontzet is natuurlijk met rapen, geen aardappel).

    Wat ik me nog wel afvraagt, voor welk weeshuis moet je koken om zoveel eten klaar te maken?

    1. @ martin wisse ik kom van antwerpen en ik heb hutsepot altijd met rapen,savooikool en al de rest gegeten en ik ben 47 jaar maar je zou verschil hebben tussen de belgische en de nerderlandse.

  2. Dat merg werd er vooral in West-Vlaanderen ingedaan om het geheel toch een iets meer gebonden body te geven.

    En normaal moet je je vlees toch even blancheren: 1 minuutje in kokend en gezouten water leggen. Zo gaan alle onreinheden eruit en heb je ook geen nood meer aan afschuimen.

    Aan te raden is ook enkele kruidnagels toe te voegen (alle overnachtende gerechten en gerechten die zacht sudderen gedurende meerdere uren, overigens). Kruidnagel bevat bestanddelen die voorkomen dat bacteriën aan het werk gaan…

  3. Als “voorproever” kan ik zeggen dat het uiterst lekker was! Precies goed gekookt, smaakvol en alles…Waar waren de andere tien man, trouwens?

  4. om dit lekkers, en ja boerentenen en zelfs ossestaarten vormen de basis, nog een extra toets te geven doe ik er een boucquet garni bij (thijm, laurier en peterseliestengels + pezo
    alvast een heel lekker recept dat je voorschotelt.

  5. Voor zover ik me kan herinneren, van mijn grootmoeder (ik zelf ben reeds 50 jaar en van Gent) moeten er in Gentse Hutsepot minstens 7 soorten vlees en minstens 7 soorten groenten zitten.
    Groenten: Savooikool, rapen, pastinaak, ajuin, aardappelen,spruiten, selder, wortelen .

    Vlees: Varkensoren, Varkenspoten, Varkensstaart, Varkens schenkel, Worsten, Vers buikspek, soepvlees (Bouillie) en wie wil doet er een stuk schaaps/lamsvlees bij.
    En ge hebt eten voor drie dagen, in Uw GROOTSTE kastrol.
    Eens zo lekker als het nog eens is opnieuw is opgewarmd.
    Echte winterkost

  6. Ik herinner mij dat de schenkel en een stuk gekookt rundsvlees apart lagen van de pot toen het op tafel kwam en we konden kiezen wat we namen. Ik dacht dat echte schenkel praktisch niet meer gekocht kon worden? Het werd ook allemaal in oma’s groote soepketel klaargemaakt en met 14 van gegeten – het werd ‘s morgens gemaakt en was ‘s middags op.
    Het ziet er erg goed uit dus ik ga het zeker proberen. Wel grappig dat in een recept voor “eerlijk eten van bij ons” wat Vlaams voor Engels omgewisseld wordt 🙂

  7. Ja, ik heb juist mijn spelfout gezien. Ik woon al jaren in Engeland dus schrijf amper nog Vlaams / Nederlands daarom zie ik dat allemaal niet meer. En daarom geniet ik dus ook zo van Vlaams eten! Hutsepot, zalig! Smakelijk, allemaal.

  8. Heb me een kriek gelachen met wat er daar allemaal op mijn verjaardag (26 nov.) over deze reuze huts(e)kluts is geschreven, zeker met die berg groenten er bovenop. Was nl op zoek naar info over boerentenen en voel al googelend op dit relaas. Ik ga direct pastinaken kopen, zie! Anne

  9. Ik woon meer dan 20 jaar in Peru en zoek Vlaamse recepten om 4x per jaar een 25 tal jonge Paters te verwennen met onze keuken…zo was ik op zoek naar hutsepot…en kwam ik op deze leuke site. Hebben jullie ideën wat ik zoal kan klaarmaken in een “grote pot”?, laat het mij weten!… en bij voorbaat dank.

  10. Als ge deze kooktijden aanhoud blijft er enkel nog wat brij over, zonde van al die groenten vond ik. Een aardappel is in 20min gaar en hier wordt hij al een uur voor gekookt, idem met de spruiten
    Voor de groenten kooktijden respecteren dus!!!

  11. Beste mensen, het lijkt dat er weinige echte vlaamse hutsepot kennen. Hutsepot is altijd met varkenspoten, oren, staart. Nooit of te nimmer met runds of andere vlees. Dit zijn varianten die misschien niet minder lekker zijn, maar zeker niet de originele, vlaamse hutsepot.

  12. Afgelopen weekend aan de telefoon met mijn moeder nog eens de ingrediënten doorgelopen van de hutsepot zoals zij die klaarmaakt, en in combinatie met wat hier te lezen is voor het eerst in mijn leven echte hutsepot gemaakt. Omdat ik in Nederland woon is het niet zo evident sommige dingen te vinden, het moeilijkst was de savooi. Maar toch gevonden in een klein groentenwinkeltje. Blijkt dat er 2 soorten savooien bestaan. Groene en andere. De groene savooi was een schot in de roos. Jongens was dat smullen, echt zoals vroeger, ik kan me helemaal vinden in het verhaal van Michel.
    De andere savooi heet trouwens bij ons ‘kabuizen’ (kanten van Wetteren). Ik zal toch eens zoeken wat je daar zoal mee kan doen… !

  13. Beste Chris;
    Uw “kabuizen” heten wittekool en zijn niet hetzelfde van een savooi, behalve dan dat het allebei kolen zijn

  14. Nooit of nooit varkenspoten, oren of staart, en wij zijn wel degelijk echte Vlamingen! Wel een stuk rundvlees en varkensvlees, soepvlees dus.

  15. Vind ik ook, Bruno. Immer met poten, oren & staarten. Anders eet zelfs een vlaming dat soort lekkernijen nooit.
    Een anecdote. Toen ik 27 was ( wreed jong, dus) – in 1981- word ik door US State Dpt uitgenodigd voor een toer door de US ( academisch, ministeries, mil basissen, all over the US). Dat kwam omdat ik nogal promininet & goed gedocumenterd tegen de installatie van US kruisraketten in EU, Be was.
    ‘k Kom toe in Washington. ‘k Had al mijn nota’s goed voorbereid. Maar om me helemaal zeker te voelen zeg ik aan de ambtenaar die me daar wegwijs maakte: breng me vanavond naar een restaurant waar varkenspoten geserveerd worden. Die deed dat. Daar heb ik – averechtse verkenning – pigs foot absoluut leren waarderen. Ik voelde me op slag veel sterker.

  16. Samenvattend. Het gaat om VL armemensenkost. De basis.

    Wie – in vredesnaam- wil dat nu zowaar upgraden?

    Koop :

    – allerlei wintergroenten. Beschikbaar, alom.

    – varken ( de originele, zelf in het achterkot groot gebrachte vleesboom voor arme mensen): je haalt er de zogezegd minst appetijtelijke, goedkope delen van binnen : oren, poten, staart.

    Roer dat in een pot en , tja, daar verschijnt de lekkernij.

    Niet moeilijk.
    Vooral omdat het zo makkelijk is.

  17. De varkens in een breedbeeld, hoeven de dag van vandaag niet persé in het achterkot geplaatst te worden, de armemensenkost wordt de dag van heden meer gehanteerd door rijken als door armen…op één of andere manier dan toch?

    Trouwens die VL (van franse origine XIIIe eeuw), niet zozeer arme-mensenkost, is een oorspronkelijk Middeleeuws gerecht; men had toen vooral de gewoonte het eten in slechts één Husselpot, Hochepot… te maken, waarvan de ingrediënten sterk afhankelijk waren van de plaatselijk geteelde groenten! Niet alleen varkensvlees kwam hieraan te pas maar ook rundsvlees verscheen in de loop der eeuwen!

    U bent blijkbaar niet zo upgradelijk?

    En wat uw vleesboom betreft, hebt u als eens de moeite gedaan om in Michel zijn pot te roeren? Ik zie daar wel degelijk meer in zwemmen als oren, poten of staart.

    Eenvoudig roeren… het vergt volgens mij kunst en ambacht om deze heerlijke brij tot een eerbiedwaardige culinaire delicatesse te UPGRADEN…!

  18. ik was opzoek naar een goed resept voor hutsepot ik heb het nu gevonden het is zoals mijn moeder het vroeger klaarmaakten voor zover ik het mij herrinnner alleen wat minder soorten vlees maar ribbetjes mogen zeker niet ontbreken mijn dank voor de site

  19. foei die franse origine , ook van het verfranste “potjevlesch ” . Hutsepot is de pot waar hutse in gemaakt wordt en hutse is de gelei die met varkensoren , poten , staarten , rundssoepvlees en indien voorhanden een kalfsknie geproduceerd wordt , door het toevoegen van groenten allerhande wordt die gelei vloeibaar gehouden maar hij bewaart alle verschillende smaken , denk maar aan varkenspoten en ander lekkers “in gelei ” uw recept is geweldig vlaams .

  20. Hoe ik mijn hutsepot maak. Niet te nat, niet te droog.Ik bak mijn vlees wel eerst aan, niet laten koken. De smaak is dan nog beter.
    Vlees: worst, spieringkoteletten, wat vers buikspek, en wat mager varkensvlees.
    Alles eerst goed aanbakken, vlees uit de pot, ajuin stoven in de jus van het vlees. Dan de groenten er terug bijdoen: wortelen, savooikoo, rapen, pastinaak, spruitjes (niet te veel), witte selder.
    Alle groenten snijden en bovenop het vlees leggen. Water met groentenbouillon (blokjes van Liebig of Knor) eraan toevoegen, niet overdrijven. Peper, zout, nootmuskaat, tym en een blaadje laurier toevoegen. Deksel op de (creusetpot), eerst enkele minuten een goeie vlam onder de pot en dan verder laten pruttelen. Zeker 2 uur, de groenten mogen niet in moes koken´. Dan de aarappelen erop en nogmaals een tijd laten pruttelen op een zacht vuurtje. Af en toe kijken of er nog genoeg vocht in de pot is.
    En jawel, laat alles één nachtje trekken, ‘s anderendaags heb je geen werk en de hutsepot is nog veel lekkerder. Smakelijk.

  21. Amaai hoor! daar krijg ik nogal honger van als ik dit recept lees!!!!
    Ik ga het direct ook eens proberen…..
    Ik ben opgegroeit met de duitse keuken (moeder is duitse) en daar heb je wel veel stoofpotjes enz…
    Maar ik vind toch dat er niks boven een lekker vlaamse Hutsepot gaat!!!

  22. zij die er het meest over spreken
    zijn zie die er het minst van eten!!!!
    van grootmoeder gezien en bij oma gegeten
    bij moeder geproefd en lekker gevonden
    en nu staan we zelf achter den pot
    op zoek naar de lekker smaak uit vervlogen tijden
    en zetten we zelf ons gerecht in die grotte soeppot
    zet de pot en borden maar klaar
    eens op gediend doe er dan eens wat mosterd op
    smakken van iedereen is anders
    laat het jullie smakken
    hutsepot is wintereten
    kweet nog dat boma bij het vriesen tegen bompa zie “haal de overschot van groenten die nog in de hof staan er maar uit” meestal waren dat nog wat overschotten die er stonden zoals spruiten, safooikool en nog wat winter groenten en deze werden met varkens vlees gekookt in ne grotte marimiet in de schuur op die grotte branders meestal waren dat 2 potten en den dag nadien werd er aan tafel lekker gegeten -potten, -staarten en varkens spek en soms een bolliestuk
    lekker smullen met de handen men zou bijna zeggen hoe vettiger hoe prettiger
    groeten cu

  23. Pingback: Gent culinair
  24. Er zijn evenveel soorten gentse en andere vlaamse hutsepotten als er koks zijn.
    Leve de variatie in een tijd waarin vlamingen verwacht worden allen hetzelfde te denken.
    In mijn gentse hutsepot is prei onontbeerlijk, zelfs de hoofdgroente.
    Selder is voor mij uit den boze wegens te nadrukkelijk. Net als andere specerijen.
    Een overvloed aan aardappelen is typisch westvlaams voor een droge hutsepot
    Lekker als die uit KOEKELARE komt

    1 principe geldt wel:

    de verschillende kooktijden:

    EERST twee uur het vlees koken en daarna twee uur langzaam de groenten laten
    garen…

    Laat het u smaken…

    EN vergeet het varkenstongetje…en de kruidnagel niet…

  25. Pingback: toochat.com.br

Reacties zijn gesloten.