This is Michel Vuijlsteke, reporting live from his trekzetel in Gent, Belgium: the 2004 Presidential Debate.

De spelers: John Kerry, voor de democraten. George Bush Jr., voor de republikeinen. Jim Lehrer, voor het publiek.

Foreign policy & homeland security. Vragen en specifieke dingen door Lehrer zelf, kandidaten niet geïnformeerd. Specifieke regels voor hoeveel tijd ze mogen gebruiken voor de vragen: twee minuten, 90 seconden rebuttal, eventueel nog een verlenging van 2 x 30 seconden. Met excuus bij voorbaat voor spellingsfouten.

De kandidaten geven malkander ene hand, en Kerry is groter dan Bush, hè hè.

Eerste vraag aan Kerry. Of hij het beter kan doen dan Bush om een 9/11 attack te voorkomen. Kerry antwoordt niet direkt, hij bedankt iedereen eerst. En hij zegt dat amerika veiliger is wanneer ze een sterke alliantie leiden. Dat Bush dat niet doet. En hij gaat meteen over Irak beginnen. Miljaar hij is nerveus. Maar hij slaat wel direkt terug. Niet over homeland security per se, maar bon.

Bush geraakt niet meteen uit zijn woorden, en spreekt meteen over hoe de mensen in zijn gebeden zijn. Hij zegt hoe 75% van de mensen van Al Qaeda al voor het gerecht gekomen zijn. Tien miljoen mensen hebben geregistreerd omt e stemmen in Afghanistan. En hij zag een dreiging in Irak die hij meteen aangepakt heeft. Hij zegt dat hij tegen de WMD’s is: kijk maar, Lybië heeft zijn wapens afgegeven. En ze zijn voor vrijheid.

Zal de verkiezing van Kerry het risico op een aanval verhogen? Bush: hij denkt niet dat Kerry gaat winnen. Hij heeft zelf moeilijke beslissingen genomen, en mensen weten wat hij denkt, en dat is de beste manier om veilig te blijven. Een idiologie van de haat, mensen die overal zullen aanvallen, in Rusland, in Irak, tralala, en de beste manier om ze te verslaan is om constant in de aanval te blijven en vrijheid te verspreiden. TIEN MIJOEN in afghanistan!! En in IRak, ja, ‘t is moeilijk, maar dat is alleen maar omdat de vijand.

Smart means not diverting your attention from the real world aginst terrorism in Afghanistan an d vierting it towards Iraq. De president heeft een enorme beoordelingsfout gemaakt, en Kerry is content dat allerlei militaire mensen voor hem zijn. En Bush heeft de hunt voor Bin LAden ge-outsourced aan afghaanse warlords. Right on!

Waar heeft Bush fouten gemaakt? Kerry: waar moet ik beginnen? Flip flops over UN of niet UN, over “last resort” of niet om ten oorlog te trekken. En nu is de VS 90% van de doden en 90% van de kost. Miljarden die naar nuttige dingen zouden kunnen gaan. En terwijl de oorlog niet eens in IRak zou moeten zijn maar in afghanistan, waar nu twee keer meer doden waren dan vorig jaar, en de opiumproduktie 90% van de wereldproductie is.

Bush: jamaar Kerry heeft gezegd dat hij ook vond dat Saddam Hoessein een slechte meneer was. En ik ben helemaal op mijn eigen naar de VN geweest. En Saddam Hoessein ging niet ontwapenen! En Kerry heeft een pre-september-tenth-mentaliteit, en de wereld is veiliger zonder Saddam Hoessein!!

Vraag: Bin Laden of Saddam belangrijker? Bush weet niet meteen wat gezegd. Erm, this is a global effort. We must make sure we keep WMDs out of the hands of Al Qaeda. “Of course we’re after Saddam Hussein, er, er, Bin Laden”. Het front is meer dan alleen Afghanistan, ook IRak, en de Filippijnen en zo. Het grootste desaster zouzijn als we zouden mislukken in Irak. Omdat de irakezen vrij willen zijn. “Our alliance is strong”.

Kerry: Irak het centrum vn The War On Terror? Alleen nadat Bush besloot om het leger vanuit Afghanistan weg te halen om te gaan vechten in Irak, zonder zelfs maar een plan om de vrede te winnen! En dat is niet iets dat een president kan doen, mensen naar Irak sturen zonders zelfs maar body armour. En er liggen verminkten in het hospitaal omdat Bush ze geen armour wou geven. Meer doden in september dan in augustus. Meer in augustus dan in juli. Meer in juli dan in juni.

Bush: jamaar jamar jamaar flip flop! De manier om dit te winnen is om vastberaden te zijn. Kerry: jaja, whatever, we can succeed, but I don’t believe this president can.

Vraag: wat zou KErryspecifiek meer doeof anders dan Bush doen voor Homeland Security. Kerry: een hele lijst. 500 miljoen dollar naar Irak, en minder geld voor de politie en de brandweer in de VS onder Bush! En geen ene cent om tunnels te bekijken. 95% van de containers worden niet bekeken, terwijl alle zakken van passagiers op vliegtuigen bekeken worden. En al het geld dat Bush aan tax cuts uitgegeven heeft, zou kunnen gebruikt worden voor onder meer de bescherming vn chemische fabrieken, want ook daar heeft Bush toegegevn aan de chemische lobby.

Bush: hoe gaan we daar allemaal voor betalen? Allez ja, dat zal voor een ander debat zijn. En ik heb het budget van Homeland Security verdriedubbeld. We moderniseren onze grenzen, en we geven 3.1 miljard dollar uit aan politie! Mar de beste manier om te winnen is om te blijven aanvallen! En de vijand moet mar één keer jusit zijn, en wij moeten altijd gelijk hbben! En we hebben de Patriot Act! En nieuwe FBI! En vanalles!!

[Bush is losing it here, vrees ik]

Kerry: FBI has changed its culture? Er zijn 100.000 uur tape die niet beluisterd zijn, en we hadden die tax cut niet nodig, amerika moest veilig gemaakt worden. Bush: jamaar, ik word elke morgen wakker en ik dnek aan de bescherming van amerika.

[oei, really losing it]

Vraag: wanneer zouden troepen naar de VS mogen terugkomen? Bush: euh, laat mij eerst zeggen dat irak alleen maar veilig zal zijn als de irakezen goed getraind zijn. Ik zou de troepen alleen maar naar huis brengen als de irakezen zelf verantwoordelijkheid opbrengen voor hun eigen land. En dus als de generaals en de Negroponte zeggen dat irak op weg is naar een vrije natie. En ik hoop dat dat zo rap mogelijk is. Zijn boodschap aan de troepen is bedankt voro alles, en we zullen u thuis brengen als de missie gedaan is. Een vrij irak zal alles en iedereen helpen. Een vrij irak is essentieel voor de veiligheid van de VS.

Kerry: bedankt voor alles, maar ook: help is on the way. Hij denkt dat ze beter verdienen dan wat ze krijgen. De vader van Bush ging niet in Irak, omdat, zei hij, er “no viable exit strategy” was, en “occupiers” zouden ze zijn, “in a bitterly hostile land”. En dat is rpecies waar we nu zijn. Toen de troepen in Irak binnenkwamen, hebben ze alleen het olieministerie bescherm. Niet de WMDs, niet de ambassades, enkel het olieministerie.

Bush; jamaar help is on the way?. En hij heeft voor de 87 miljard gestemd en dan er weer tegen, wat is dat voor een commander in chief.
Kerry: ik maakte een fout in hoe ik over de oorlog sprak, en de president maakte een fout in de oorlog beginnen, wat is erger?

Vraag: izijn amerikanen an het sterven voor een fout in Irak? Kerry: nee, we moeten de oorlog winnen. Hij heeft altijd gezegd dat Saddam moest weggaan. En Bush had beloofd dat hijvoorzichtig ging zijn, en met geallieerden gaan, en goed ging plannen. Maar dat heeft hij allemaal niet edaan. Hij heeft alle mensen die tegen hem waren, ontslaan. En we hebben nu een president nodig die weet wat de belangen zijn van de berschillende spelers (de arabieren, europa, …)–maar deze president heeft niet eens alle partijen proberen bij elkaar brengen om erover te spreken.

Bush: dat is absurd. We waren helemaal voor de VN, en zij zijn er weggelopen. Geen geallieerden? En Blair dan? En de Polen? En mensen oproepen om te helpen? “Kom ons helpen voor een verkeerde oorlog in de verkeerde plaats op het verkeerde tijdstip?” Dat is belachelijk. En flip flop. En er zullen vergaderingen zijn, in Japan, en in de arabische landen.

Kerry: Kofi Annan bood aan om te helpen na de val van Bagdad, en de VS wilden niet. Grand coalition? Drie waren er in het begin van de oorlog.

Bush; you cannot lead the world if you don’t honour the coalition.

Vraag: er was een “miscalculatie” als ze over de nasleep van de oorlog dachten. Bush: wel, nee, we dachten dat we niet zo rap zouden gewonnen hebben, en er leven meer loyalisten achter dan we gedacht hadden. Hij dacht dat ze zouden blijven en vechten, maar ze zijn gewoon weggelopen. En Bush denkt dat het mogelijk is om realistisch en optimistisch tegelijk te zijn. Er is een plan, en dat is verkiezingen in januari, en trainingen voor politie, en reconstructie, en de alliantie is sterk. En dat er een top zal zijn in Japan en in Arabië. En een vrij Irak is goed.

Kerry: wat veel mensen tegensteekt, is dat zelfs als hij wist dat er geen WMDs en AlQaeda-connectie is, dat hij dan nog hetzelfde zou doen. Dat zou Kerry niet doen. En het is geen echte coalitie als er maar een paar duizend niet-VS-troepen zijn. En ondertussen zijn er atoomwapens in Noord-Korea! Talked about mixed messages.

Vraag: u heeft Bush beschuldigd dat hij gelogen heeft tegen het amerikaanse volk. Hoe? Kerry:het nucleaire materiaal in de State of the Union. De coalitie. Geen diplomatisch overleg meer. Oorlog voeren zonder plannen. War as a last resort. Kerry vindt dat hetbelangrijk is om de waarheid te vertellen. En hij heeft twintig jaar, langer dan Bush, gewerkt met wereldleiders. Bin Laden gebruikt Irak als voorwendsel om haat tegen Amerika te verspreiden.

Bush: jamaar Bin LAden besluit niet hoe wij ons moetne gedragen!! En flip flop! Flippety flop!

Kerry: geen flip flop. Verdraaiingen. Ik heb altijd één consistente positie gehad. Saddam was gevaarlijk, en er was een goede en een slechte manier om hem te ontwapenen. En Bush heeft de slechte manier gepakt.

Bush; het enige consistente aan Kerry is dat hij inconsistent is.

Vraag: is de oorlog in irak meer dan duizend leens waard? Bush: het moeilijkste aan de positie van president is dat ik moet denken aan de dode vaders en moeders en zonen en dochters. Tja (zucht) ‘t is moeilijk (zucht). Ik vertelde een vrouw nadat we gebeden hadden dat ik dacht dat haar man geholpen had, dat we Al Qaeda moeten zoeken, dat Saddam een dreiging was, en dat we vrijheid moeten verspreiden over de hele wereld. En was het het waar? Elk leven is belangrijk, maar ik denk dat het het waard was Jim. Want een vrij Irak zal de wereld veranderen.

Kerry: ik begrijp was de president zegt, ik ben mensen verloren in gevecht. De vraag doet mij denken aan toen ik terugkwam uit Vietnam. Het is vitaal niet de oorlog met de soldaten te verwarren. Hij weet dat het de meest nobele zaak is die een persoon kan doen, soldaat zijn voor zijn land. Maar dan moet de oorlog het wel waard zijn. En daarom is het vitaal dat “the job gest done”. Kerry heeft een plan in detail, en Bush heeft enkel een plan in vier woorden: “more of the same”.

Bush, jamaar ihij kan de war on terror niet leiden als hij flip flopt. En dus kan zijn plan niet werken.

Kerry: Colin Powell heeft Bush gezegd If you break it, fix it. Soldaten weten dat het niet goed gedaan wordt door de president, Kerry heeft een plan, Bush niet.

Vraag: plan? Een scenario, specifieke timeline? Kerry: de troepen kunnen naar huis komen vanaf binnen zes maand als zijn plan in gevolgd wordt. Er worden nu blijkbaar zestien militaire basissen gebouwd, dus Bush is van plan daar voor altijd te blijven of zo? Kerry zou de dynamiek op de grond veranderen. De grenzen sluiten, maar tegelijkertijd tonen dat de VS geen langetermijnplannen heeft om voor de olie in Irak te blijven. Bush heeft zelf toegegeven dat ze zestien maand nadien nog geen geld hebben uitgegeven.

Bush: er zullen er tegen eind dit jar 125.000 getraind zijn, maar het is hard werk want de vijand is tegen ons. Situatie op de grond veranderen? En hij bekritiseert de eerste minister van Irak? Iemand van zijn partij zei dat Allawi een marionet was! Nee, de manier om te winnen is te zeggen dat we ons woord gaan houden, en dat we ervoor gaan dat de mensen vrij willen zijn! Ik ben er helemaal tegen dat mensen zeggen dat moslims niet vrij kunnen zijn!

Kerry: jaja, allemaal goed en wel, maar Bush heeft nog niet gezegd hoe hij de problemen dan wel al oplossne. En Allawi zelf heeft gezegd dat de terroristen de grenzen overspoelen.

Bush; jamaar, dat is juist omdat wij vrijheid willen brengen. En daarom mogen we daar niet weg gaan.

Vraag: zal er ooit nog een pre-emptieve militaire actie komen? Bush: ik hoop van niet, maar de vijand heeft ons aangevallen, en ik heb de plicht het merikaanse volk te beschermen. En ik denk dat het belangrijk is om ten allen tijde, as a last resort, troepen te kunnen gebruiken. En Bush is ervan overtuigd dat Saddam Hoesein sterker zou geweest zijn mocht Kerry president geweest zijn. En alleen als we klaar spreken zullen we winnen. Kijk maar naar Lybië: die hebben begrepen dat de VS niet bang is!

Kerry: Bush heeft juist gezegd “de vijand viel ons aan”. Inderdaad: Bin LAden viel ons aan. Al Qaeda. En we hdden Bin Laden vast in Tora Bora, maar we hebben het werk om hem te vatten ge-outsourced aan afghaanse krijgsheren. En dat is de vijand die ons aangevallen heeft! Saddam sterker? Nee, want er waren sancties, er was een no-fly-zone.

Bush: natuurlijk weet ik dat Bin Laden ons aangevallen heeft. En dat een extra resolutie zou geholpen hebben is niet waar. En Saddam zou sterker zijn.

Kerry: 30 tot 35 landen waren gevaarlijker dan Irak toen Bush deoorlog begon. En ondertussen is er Noord-Korea. En Darfur. En Iran.

Vraag: pre-emptive strik, ja of neen? Kerry: elke president heeft dat recht gehd. En ik zou dat recht ook nit opgeven. Maar als het gebruikt wordt, dan moet de hele wereld begrijpen waarom het gebeurt. Hier verontschuldigt de minister van buitenlandse zaken zich voor de presentatie die hij gaf voor de VN. In de jaren 60 was het woord van de president van de VS genoeg voor De Gaulle. En nu? Hoeveel mensen vertrouwen de VS nog? Gevaarlijke landen?

Bush: (diepe zucht) Hij begrijpt niet goed wat de hele wereld ermee te maken heeft. Kerry spreekt van van niet tekenen van verdragen? Wel, laat mij het voorbeeld geven van het internationaal gerechtshof. Ik heb dat niet getekend, want dat is een goede beslissing. En Kerry is daar vóór, alleen maar om populair te zijn bij de andere landen.

Vraag: kunnen diplomatie en sanctie de nucleaire problemen met Iran en Noord-Korea oplossen? Bush: in Noord-Korea ja. Vroeger hadden we bilaterale gesprekken, maar we hebbenontdekt dat Noord-Korea zich niet meer hield n de afspraken. En dus zijn we begonnen met multilaterale gesprekken. Zodat we met vijf landen zijn, en als Kim on Il zich niet houdt aan afspraken, zal dat niet alleen zijn tegen de VS maar ook tegen China. En in Iran gaan we ook blijven spreken, en met de ministers van buitenlandse zaken van Groot-Brittanië, Frnkrijk en Duitsland en het internationaal atoomgezelschap en zo samenwerken.

Kerry: Iran–GB, FR en DE zijn de gesprekken begonnen zonder de VS. Hij zou er zich in gemengd hebben, Bush heeft niets gedaan. NoordKorea: we hadden camera’s in de kerncentrales, en we wisten waar alles zat! Colin Powell zegt dat ze verder gaan spreken, en terwijl de president van Zuid-Korea hier zat, heeft Bush gezegd dat ze niet meer wilden spreken!! En toen waren er twee jaar lang geen gesprekken meer, en waren de camera’s weg.

Vraag: Bilaterale of multilaterale gesprekken? Kerry; alletwee. Bush: alleen multilateraal.

Vraag: Darur is een genocide, maar niemand overweegt er troepen naartoe te sturen. Waarom? Kerry: het is een genocide, en maanden geleden hebben veel mensen gevraagd om actie te ondernemen. De reden warom geen troepen: kan via de afrikaanse unie, als er logistieke steun gegeven wordt, en dat is meer dan ze nu krijgen. Een andere reden dat we niet naar Darfur kunnen gaan, is dat er teveel amerikaanse soldaten al gedeployed zijn, 90% van het leger in Irak alleen al. Daarom zou hij meer special forces zoeken, en twee divisies bij. Als president, ls het nodig zou zijn om de afrikaanse unie te hlpen, dan zou hij het doen, want een tweede rwanda kan niet.

Bush: hij vindt ook dat het een genocide is, en Colin Powell heeft dat ook gezegd. Ze zullen over tijd meer hulp geven, en sancties ondersteunen tegen Soedan. En voor de rest vindt hijook dat er geen troepen nodig zijn, en hij hoopt dat de afrikaanse unie rap zal helpen.

Vraag: er zijn duidelijk grote verschillen tussen de politiek. Zijn er ook karakterzaken die Kerry zouden vrhinderen om president te zijn? Bush: whoo! loaded question! Ik vind hem een goede vader, en een goede patriot. En ik bewonder zijn dochters, en ik bewonder dat hij senator was, al vindt hij niet dat hij er veel uitgevreten heeft. Hij is bezorgd dat hij voortdurend flip flopt over Irak, en dat het niet mogelijk is om leiden als je mixed messages zendt, want dat zendt verkeerde signalen uit naar de geallierden en de burgers van Irak. En ik weet hoe de oorlog erkt: we mogen nooit van gedacht veranderen.

Kerry: apprecieert het persoonlijk commentaar. [even good natured banter]
Maar, er zijn verschillen van karakter. Ik ga er niet dieper op in gaan, maar het is én ding om zeker te zijn, en een ander ding om zeker te zijn maar verkeerd. De president denkt voortdurend dat hij gelijk heeft, en dat geeft hem problemen.

Bush: ik verander niet mijn basisgeloof, da’s alles.

Kerry: ik zou niet veranderen, maar Bush was verkeerd.

Vraag: als u verkozen wordt, wat is dan het belangrijkste veiligheidsprobleem voor de veiligheid van de VS? Kerry: nucleaire proliferatie. Er is 600 ton nucleair materiaal dat loszweeft in Rusland. Jaren geleden hebben we suitcase nukes gevonden, en deze president heeft minder nucleair materiaal gevonden sinds 9/11 dan wij gevonden hebben in de twee jaar voor 9/11. En Bush heeft zelfs de fondsen hiervoor ingetrokken. Nu wordt er onderzoek gedaan naar nucleaire wapens om bunkers open te breken!!

Bush: ik heb daar meer geld voor gegeven, en ik vind ook dat proliferatie een belangrijke deel is van een meertakkige strategie tegen, euh, transformation and erm, shipping, erm, nucular weapons…

[badly floundering here]

Bush: missile defense system komt er ook. En Kerry was daar tegen.

Bush: Bilaterale gesprekken met NoordKorea is de grootste fout die we kunnen maken, want dan gaat China weg uit de gesprekken!

Vraag: bent u bang dat wat Putin doet in de naam van anti-terrorisme OK is? Bush: nee, er moeten checks en balances blijven, en wat hij nu doet geeft een signaal dat hij daar niet in gelooft. Maar Putin is ook een sterke geallieerde in de War On Terror. En ik heb een goede relatie met Vladimir. En dat is belangrijk. Ik vind dat het belangrijk is dat ik daar geode relaties mee heb. Rusland is een land in overgang. Vladimir zal een paar moeilijke keuzes moeten maken. En hij moet weten dat democratie het beste de Russen zelf zal helpen.

Kerry: hij was één van de eerste senatoren om na 1989 in Rusland te zijn. Hij vindt het spijtig wat er gebeurt. Putin controleert alle televisienetwerken. Alle oppositie zit in de gevangenis. Dat is niet goed.
Over China en Noord-Korea: het is niet omdat Bush zegt dat het zo is dat China zou wegblijven, is niet zo.

Bush: we looked at the same intelligence, and we came to the same conclusion that Saddam Hussein was a grave threat.

Kerry; it was a threat. That’s not the issue. It’s what you do about it. He didn’t go to war as a last resort. And now we have this increible mess in IRaq. It’s not what the American people thought they’d get when he voted for him.

Closing statement Kerry: Bush en mezelf houden erg van dit land, maar we hebben een andere visie hoe we ons land sterker maken en hoe we het respect van de wereld herwinnen. Voor iedereen die zich afvraagt hoe het land er zal uitzien, kijk mij in de ogen als ik u zeg dat ik het land verdedigd heb als jonge man, en at ik dat als president ook zal doen. Want ik geloof dat de toekomst aan hoop en vrijheid behoort, en niet aan angst.

Bush: Als Amerika onzekerheid toont, dan gaan we de een tragedie tegemoet. Zolang ik president ben, zal dat niet gebeuren. We zullen blijven aanvallen en de terroristen overal ter wereld bevechten zodat we het niet op ons gondgebied zullen doen. En we zullen vrijheid blijven verspreiden. Ik geloof dat een vrij irak en een vrij afghanistan een voorbeeld zijn voor de wereld. We hebben nog veel werk, maar samen zullen we er geraken. We’ve climbed the mighty mountain and seen the vellay belo, and it’s a valley of peace. We kunnen die vrede bereiken als u voor mij stemt.