Ik ben vandaag op opleiding gegaan naar Brussel.

Het was alweer een eeuw geleden dat ik nog eens naar Brussel was gegaan, en op den duur, na een paar jaar, had ik het ook wel zowat gezien, die trein en die metro. Vier of zo jaar moet het zijn dat ik niet meer elke dag de trein neem van Dampoort naar Brussel-Zuid en de metro naar Madou en dan ’s avonds te voet naar Brussel Noord en dan terug naar Gent Dampoort: toen ik op de trein klom, dacht ik dat ik het nooit meer allemaal zou terugvinden.

Maar neen dus. Toen ik van de trein afstapte, wist ik niet meteen waar naartoe, maar eens de trap naar beneden, was het alsof het nog maar vorige week was en geen vier jaar: gewoon linea recta blindelings dezelfde weg gevolgd als vroeger.

Ah ja, want het was niet zomaar een opleiding ergens in Brussel, het was een opleiding bij mijn oude werkgever. Alwaar er nog een hoop bekende gezichten rondliepen, alwaar het Decap-orgel van Walter klaar stond, waar de designstudio nog altijd even wijs is en de broodjes tijdens de middagpauze nog altijd even lekker.

We waren met negen op de opleiding, van vier verschillende bedrijven: UX-mensen van een grote bank, die zelf geen development doen, developers die een stand-alone product in een doos maken voor eindgebruikers, en daarbij zowel programmatie als UX doen, wij met onze mix van UX en agile en productontwikkeling in een paar zeer specifieke sectoren, en twee interns van Namahn, de ene met een communicatie-achtergrond en de andere met een product development en service design-achtergrond.

(Ik was aangenaam verrast een aantal dingen die ik nog gemaakt had in de opleiding te zien terugkomen, ook: zo kleine kleine spoortjes van uw aanwezigheid terugvinden, da’s wel geestig.)

Alleen spijtig dat het niet langer duurde, vond ik. Oefeningen maken is wijs. En ik heb een nieuwe term bijgeleerd voor iets dat ik al van ergens diep in de jaren 1990 doe, en graag doe: wireflows — een soort wireframes maar dan nét een niveau van abstractie hoger, of ook wel een soort flowcharts maar dan een aantal niveaus van detail meer, om een hele applicatie in een diagram te steken, en dingen zoals flow en interactie en schermen en herbruikbaarheid en alles in kaart te brengen.

Ja, ik wist direct weer waarom ik daar zo graag werkte. En hoe enorm veel ik er geleerd heb.

En dan ging ik weer naar huis en bedacht ik dat het allemaal wel waar is, dat het wijs is en dat ge veel nieuwe klanten en projecten leert kennen als consultant — maar dat, al met al, dat in het niets verzinkt in vergelijking met het gevoel om een eigen ding te maken. Met horten en stoten, met mee- en tegenvallers, soms ongelooflijk frustrerend en misschien wat achteruit gaan om vooruit te gaan, maar altijd uw eigen ding, en bouwen aan iets, en trots kunnen zijn: wij hebben dit gemaakt, wij allemaal samen, van het idee tot het programmeren, van het graven in logfiles terug naar ideeën en omgekeerd.

Het verschil tussen een huis huren en een huis gekocht hebben: ze kunnen allebei schoon en gezellig en watnog zijn, maar al het werk aan het huurhuis is eigenlijk verloren werk, en alleen in een eigen huis zijt ge iets aan het opbouwen.

Op de trein terug naar Gent kwam er in Brussel Centraal trouwens een stiepelzatte meneer binnengezwijmeld, die schuin tegenover mij neerzeeg, op blote voeten, met een blik bier in de hand en wanhoop in de ogen. Hij heeft heel de reis in een mengeling van gromgeluiden, Afrikaanse zang, degelijk Frans en gebroken Duits zichzelf en de wereld proberen overtuigen van allerlei. Dat hij naar een trouw was geweest. Dat zijn vader — ZIJN VADER! bij de twaalf was. DE TWAALF! Van Jacques Delors! Van Europa! En dat hij er zeker in Gent-Sint-Pieters af moest. Dat nummer 9 een gevaarlijk getal is. Nummer neun! Numéro neuf! Gefährlishhhhdangereux mon frère.

IL faut de tout pour faire un monde, peins ik dan. Ik dacht nog even dat ik hem zou proberen helpen, eens we samen uitgestapt waren in Gent, maar ik was hem uit het oog verloren in de menigte, en toen ik hem weer zag, had hij al iemand anders aangeklampt.

En ik moest nog naar een vergadering vanavond, en ik had tenslotte mijn portie sociaal contact al gehad voor dit kwartaal.