Daarnet een meneer uit Afrika gezien met zijn gezicht in twee gehakt, van het midden van zijn neus tot ergens aan zijn windpijp: zijn onderkaak hing er nog net aan, maar in profiel zag hij er uit als… euh… laten we zeggen dat hij met een pot gele verf voortaan elk jaar Pac-Man kan doen voor Halloween. ’t Was een foto, en de discussie onder de foto ging er vooral over of de meneer dood was dan wel levend: een hele resem mensen dachten te weten dat het zeker een autopsiefoto was, een verpleegster wist redelijk zeker dat het heel goed een levende zou kunnen zijn, want zij kwam wel meer mensen tegen met een half gezicht — kijk, déze foto bijvoorbeeld, en kijk die blik van die meneer die in zijn hele gezicht alleen nog maar zijn twee ogen heeft.

Even later zag ik een filmpje van een schreeuwende jongen uit Syrië die zijn been en de helft van zijn gezicht erafgeschoten was. Very much alive, de jongen, en de techniek staat tegenwoordig voor niets meer: het was een bijzonder duidelijk filmpje, en het zou zeer goed kunnen zijn dat hij kapotgeschoten was eerder vanavond, en dat het nu al de ronde van de sociale netwerken maakt.

Ga ik er wakker van liggen?

Nee.

Echt niet. Er is enorm veel miserie in de wereld, en ik ga van het ene of het andere niet plots wakker liggen omdat er schrijnende foto’s of videobeelden van zijn. [Voor wie echt benieuwd is: man met half doorgehakt hoofd, en kind zonder onderkaak, en zeg niet dat ik u niet gewaarschuwd heb.]

Ik ben niet afgestompt door dertig jaar horrorfilms en -boeken, of door het internet. ’t Is te zeggen: ’t is waar dat ik minder mijn verbeelding nodig heb om me een beeld te vormen bij wat het betekent als iemand doodgemaakt wordt (gemarteld, overreden, doodgestampt, doodgestoken, doodgeschoten, verminkt, mishandeld), dat wel.

Maar er is zo enorm veel miserie op de wereld.

Oost-Kongo is al jaren en jaren de hel op aarde, als ik het allemaal nog een beetje volg, waar verkrachting van baby’s, kinderen en vrouwen de nationale sport is. Noord-Korea is een land dat de hele wereld willens en wetens in een soort totalitair bizarro-Disneyland laat zitten, en waar miljoenen mensen sterven van ondervoeding.

En honger en oorlog en geweld en allerlei: ontelbare andere plaatsen met onkenbaar veel andere miserie. Maar eerlijk: dat is zo enorm ver van mijn bed dat ik het moeilijk heb om het te bevatten. Laat staan het uitsterven van de amfibieën, de bijen, de zoetwaterdolfijnen, de Siberische tijgers. Of voor mij al helemaal abstracte gegevens als de overbevolking van de planeet en de opwarming van de aarde.

We leven in Vlaanderen: volgens zo ongeveer alle mogelijke maatstaven op zowat alle mogelijke vlakken leven we in zowat de beste van alle mogelijke werelden, en ook hier is er miserie die niet opgelost raakt.

Vorige week hebben ze bij ons op het werk de garage opgeruimd. In de stinkende rotzooi die ze blijkbaar weggesmeten hebben, zat het hele hebben en houden van iemand die al jaren op straat leeft: gerief, kleren, eten, zelfs een beetje geld. Een geluk bij een ongeluk dat er iemand van het werk was toen de kerel verbouwereerd naar zijn niet-meer-daar gerief op zoek was: hij heeft al de dekens die we liggen hadden meegekregen, een kwartaalvoorraad Balisto’s, en al wat er nog nuttig leek.

Eén stom incident, maar het ligt al dagen op mijn lever.

En laat in ’s hemelsnaam mijn hoofd gerust met uw vette vissen en uw eenvoudige vijf-minuten-moed oplossingen. Die zijn er niet. Alles is ingewikkeld. Geef die mens tien dekens, nieuw thermisch ondergoed, een plaats in een tehuis, een eigen huis, en nog is het niet opgelost. Zelfs niet voor die ene mens.

En als het op het einde van de straat al moeilijk is, wat zou het dan in Oost-Kongo of Syrië?