Michel Vuijlsteke's weblog

Tales of Drudgery & Boredom.

  • Gelezen: Witch King

    Martha Wells
    Tordotcom, 2023, 415 blz.

    Hm. Ik weet niet meer juist waarom dit op mijn lijst Te Lezen Boeken stond. Mogelijk omdat het Martha Wells is, die de best onderhoudende Murderbot-boeken schreef, mogelijk omdat het genomineerd was in de helaas alsmaar minder interessante Goodreads Choice Awards, mogelijk omdat ik zin had om nog een fantasy te lezen maar geen zin in een lange reeks en dat dus een stand-alone boek aanlokkelijk leek.

    Wel: dit wat te kort. Dit had een lange reeks kunnen zijn, en dan was het misschien interessanter geweest. Zoals het nu is, heb ik helaas hetzelfde gevoel als bij het vorige boek dat ik van haar las, System Collapse: veel te weinig vlees aan de beenderen.

    Het begint veelbelovend, met een personage dat dood was maar nu niet meer: hij was begraven in een graf onder de zee, en ‘t is alleen maar omdat er grafrovers komen dat hij kan ontsnappen. Hij is een demon en behalve dat zijn soort niet zo goed omgaat met water (vandaar “onder de zee”), kan hij ook van lichaam naar lichaam gaan.

    Blijkt dat hij daar om onduidelijke redenen begraven/opgesloten zat, samen met een vriendin die geen demon is maar ook magische dingen kan doen.

    De rest van het boek is afwisselend hij+companen die op zoek gaan naar nog een vriendin, en het verhaal van hij+vrienden die een opstand beginnen tegen magische slechteriken.

    Twee verhalen die wat mij betreft gerust door elkaar mochten verteld worden, maar voor hetzelfde geld ook in verschillende boeken, met drie of vier boeken ertussen. Want zoals ik zei: weinig om het lijf. Dit is precies wat er gebeurt:

    • in het verleden: hoofdpersoon wordt gevangen genomen, bevrijd door iemand die hem inlijft om mee slechteriken te overwinnen, ze overwinnen de slechteriken, we zien het begin van de revolutie (die later leidt tot mogelijk een imperium)
    • in het heden: hoofdpersoon wordt bevrijd, overwint gemakkelijk een schip achtervolgers, maakt een aantal bijkomende companen die er schijnbaar alleen maar zijn als excuus om de backstory aan te vertellen en om expositie te verrechtvaardigen, vindt uiteindelijk zijn vriendin, en we komen te weten hoe het in het verleden geëindigd is

    Het verhaal in het verleden is nooit spannend want we weten wie er in het heden leeft en niet leeft, het verhaal in het heden is nooit echt boeiend want we weten niet wat de inzet is omdat die pas in de flashbacks en naar het einde toe min of meer duidelijk wordt).

    Ik zou dit graag liever gelezen hebben, maar helaas. Er was ongetwijfeld potentieel voor veel meer, maar dit had een reeks van vijf boeken kunnen zijn met diepgang, geen boek dat leest alsof het random het middenste stuk van het eerste boek en de tweede helft van boek vier in elkaar geduwd heeft.

    Verder kan ik blijven lachen met de trigger warnings in reviews. Dat ge’t weet, hier zijn er een paar:

    trigger + content warnings: death, murder, violence, gore, implied child abuse, blood, loss of a loved one, fear of water (+ talk of that fear a lot), captivity, slavery, self harm to prove immortality (i think this was a cut on the palm or wrist but i didn’t specify in my notes >.< i am sorry), war, battle, very brief mentions of water snakes and spiders, drowning.

    ✨ Representation: queer main character, sapphic side characters, casual queerness in many side characters, multiple BIPOC main and side characters

    ✨ Content warnings for: violence, murder, self-harm for magical purposes, kidnapping, implied child abuse, attempted child murder, grief, betrayal, war, implied animal abuse

    ⁂

  • Gutenberg revisited

    Met dat ik binnenkort ergens anders ga staan met mijn weblog, maar vooral met dat we op het werk ook met Gutenberg bezig zijn — de editor van WordPress — heb ik toch wel wat tijd gespendeerd in die Gutenberg, de laatste dagen en weken.

    En het moet gezegd: wat een fijne, fijne editor is het.

    Er kunnen allerlei dingen mee gedaan worden die zelfs een paar jaar geleden ondenkbaar waren voor gewone mensen, en al helemaal met dát niveau van gebruiksvriendelijkheid. Akkoord dat het niet perfect is (what is?), maar toch: een mirakel van schoon fatsoen.

    Iets als dit kunnen maken in uw editor bijvoorbeeld — card-achtig dingen met een afbeelding, tekst, een knop onderaan uitgelijnd, en drie op een rij als er voldoende plaats is in de breedte maar de volledig breedte inpakkend als er niet genoeg plaats is in de breedte:

    De voorwaarde is natuurlijk wel dat uw theme goed gemaakt is en doet wat het moet doen, maar eens dat in orde is: een groot gemak. Dan kunnen er ook stapels en stapels voorbeelden gemaakt worden die gewone mensen maar te nemen en te wijzigen hebben.

    Want we moeten daar eerlijk in zijn: ‘t is niet omdat het mogelijk is, dat veel ‘gewone’ mensen het zullen kunnen, iets maken zoals hierboven. Niet dat het moeilijk is, maar ge moet er wel op een bepaalde manier voor kunnen nadenken. In outline ziet het er zo uit:

    In volgorde wat ik deed:

    • beginnen met de inhoud: een beeld, een datumparagraafje, een titel, een paragraaf tekst, en een knop
    • ik weet dat ik verschillende cards naast mekaar zal hebben met de knop onderaan uitgelijnd:
      • dat wil dus zeggen dat ik de knop moet afscheiden van de rest
      • beeld, datumparagraaf, titel en paragraaf in een stack steken,
      • en dan die stack en de knop nog eens in een stack steken
    • die laatste stack instellen dat de inhoud uit elkaar geduwd wordt — da’s vertical alignment op “Space between” zetten
    • dat vier keer doen zodat ik vier stacks van telkens een stack en een button onder elkaar heb staan
    • die vier stacks groeperen in een een row
    • de vier stacks selecteren en
      • een achtergrondkleur (wit) geven en een rand (1px grijs)
      • een breedte geven — ik kies voor een absolute breedte in pixels zodat er precies drie op een rij passen
    • op de row “Allow to wrap to multiple lines” aanzetten zorgt ervoor dat de stacks per drie zullen gegroepeerd zijn op een rij en dat ze bij een kleiner scherm niet oneindig smal worden
    • de vertical alignment van de row op “Stretch to fill” zetten zorgt ervoor dat alle stacks net onder de row dezelfde hoogte hebben, en dat dus de knoppen telkens proper onderaan uitgelijnd zijn

    Dat is het. Niet moeilijk, ook niet 100% triviaal. Maar het punt is: mensen die na mij komen moeten gewoon maar naar de patroonbibliotheek gaan en het voorgedefinieerde patroon kiezen, de afbeeldingen vervangen, eventueel kaartjes bijmaken of verwijderen, eventueel stukken verwijderen of toevoegen, en hopsaklaar. Kijk maar:

    Ik kijk er hard naar uit om te zien hoe dat gaat gebruikt worden in ‘t echt.

    ⁂

  • Gelezen: Conquest

    Nina Allan
    riverrun, 2023, 320 blz.

    Frank is een rare mens. Hij is een computerprogrammeur die op allerlei spectra zit, is geobsedeerd door Bach, ziet overal patronen in en redenen achter, en is helemaal into samenzweringstheorieën. Hij is er bijvoorbeeld van overtuigd dat zijn vader, die hij nooit heeft gekend, in een soort supersoldaatprogramma zat. En dat een sciencefiction boek uit de jaren-1950 over een interplanetaire oorlog Allerlei Waarheden bevat.

    Hij is samen met Rachel die hem wat uitbalanceert, ze zien elkaar graag, en op een dag zegt hij dat hij naar Parijs gaat om er zijn vrienden van het online forum te ontmoeten. Waarop hij spoorloos verdwijnt.

    De politie doet er niet echt veel mee, en na een paar maand spreekt Rachel een privé-detective aan. Robin is geadopteerd, is ook zot van Bach, heeft niet zo lang geleden haar ontslag ingediend als politieagente en ook niet zo lang geleden is haar relatie op de klippen gelopen. Ze gaat op zoek naar Frank, en twee dingen gebeuren: ze groeit alsmaar dichter naar Rachel, en ze Robin en Rachel beginnen te denken dat Frank en online kompanen misschien toch iets op het spoor zijn.

    ⁂

    ‘t Is een hoogmis van intertekstualiteit, dit boek. Ik was bijzonder content dat ik het op Kindle aan het lezen was, dat ik om de zoveel tijd dingen kon opzoeken op het internet. En dat ik de stapels en stapels en stápels fantastische muziek waar het zeer vaak over gaat, op de achtergrond kon opzetten.

    Elk personage in het boek heeft zijn eigen schrijfstijl. Ik was even bang dat het hele boek zou zijn zoals de stem van Frank, en ik heb daar niet noodzakelijk iets tegen — ik heb Riddley Walker met veel plezier gelezen, om maar iets te zeggen — maar een heel boek zoals dit was misschien wat veel:

    We have to meet, to organise. This is a war, Rach. We have to get the word out. He swallowed, his throat jam-packed with words dry and brittle and stuck in his gullet like toast crumbs like thistle heads. He felt breathless, jittery. I thought you understood.

    Rachel grabbed both of his hands pressed them together. I’d do anything for you Frankie you know that.

    Frank nodded, panic rising in his chest compressing his lungs and when he tried to take a breath the air tasted thin and sour like breathing through a snorkel through a rubber tube like the time he’d gone into the sea at Pett Level Michael his butt in the air swimming swimming swimming like a little water rat but Frank had almost thrown up inside his mask he was so terrified of drowning.

    Zoals bij The Quincunx zit er iets figuurlijk in het centrum van het verhaal en letterlijk in het het boek zelf: The Tower, een verhaal van de John C. Sylvester. Een fictieve auteur, maar het zou me niet verbazen als het een verwijzing is naar een echte John C. Sylvester, die dingen deed met antibiotica. In The Tower, dat denk ik volledig in dit boek staat, is het hoofdpersonage een architect die na een interplanetaire oorlog waarbij heelder steden vernietigd zijn op Aarde, een enorm project in New York heeft waar hij een vreemd soort steen van de planeet van de vijand voor wil gebruiken. En dan blijkt dat die steen eigenlijk geen steen is maar levend? of iets dat mensen verandert? geheugen heeft?

    Iets gelijkaardigs is gebeurd, denkt Frank. Er zijn aliens hier geweest, of nog altijd, of tenminste sporen, en er komt een oorlog aan.

    ⁂

    Ik denk dat dit een boek is dat ik nog een paar keer zal herlezen. Ik had eigenlijk goesting om het meteen een tweede keer te lezen.

    Aangeraden, dat spreek voor zich.

    ⁂

  • Hostingproviderstress

    Ik ga iets doen dat ik al niet meer gedaan ben sinds twaalf jaar geleden: de hosting van dit weblog veranderen.

    Eerst stond dit weblog op de servers van het bedrijf waar ik werkte en dan baas van werd (een groot deel van de inhoud daarvan is weggekapt door idioten uit Amersfoort terwijl ik met een gebroken rug thuis zat, grr), daarnaast had ik een weblog bij Salon.com met Radio UserLand, daarna heb ik de inhoud daarvan vershuisd naar TypePad, dan naar een WordPress bij Dreamhost, dan naar een WordPress bij ex-collega David, en uiteindelijk dus naar Media Temple toen David zijn bedrijf stopzette in 2010.

    Twaalf jaar Media Temple, met wisselende tevredenheid. Eerst was het uitstekend, daarna was het pfja, daarna trok het op niet veel meer (trage server, verouderde Plesk, ssh naar de zak), en nog later was het eigenlijk niet meer de moeite waard: prijs ongeveer verdubbeld, nog trager, en onmogelijk om PHP te updaten.

    En dan was het gedaan: Media Temple is in februari 2023 helemaal opgedoekt en opgegaan in GoDaddy, die ze al jaren geleden gekocht hadden.

    Voor mij niet echt een probleem: traag neem ik erbij, de facturen worden automatisch betaald dus ik zie ze niet, Plesk moet ik praktisch nooit in zijn, en ook een oudere versie van PHP doet wat ze moet doen.

    Tot die versie van PHP wél een probleem begint te worden: een versie die meer dan een redelijk aantal jaar oud is, daar werken recente dingen gewoon niet meer op.

    Dus ‘t was alsnog naar de support van GoDaddy bellen: in Plesk kon ik geen PHP-versie upgraden, ssh ging niet, en in mijn GoDaddy-account zie ik wel domeinnnamen staan maar niet mijn weblog.

    ⁂

    Sinds vandaag weet ik dus dat de overgang van Media Temple naar GoDaddy op geen ouwe slets trok: ze hebben blijkbaar gewoon de deur achter zich dichtgetrokken en gezegd “hierzie GoDaddy, trek er uw GoPlan mee”.

    Zucht. Ze hadden mij bij de migratie ook een VPS gegeven, wat ik niet nodig heb, ‘t is begot maar één blog. Ik heb dan maar gevraagd om een migratie naar gewoon managed WordPress. Dat zou sneller moeten zijn, en vooral gemakkelijker en veiliger.

    Oh, en goedkoper. Zelfs de duurste managed WordPress, met stapels dingen die ik niet ga gebruiken, komt op vijf keer goedkoper uit dan wat ik tot deze maand betaalde.

    Scenario: vandaag de migratieploeg in de VS ftp-toegang gegeven tot mijn huidige site, een recente databasebackup doorgestuurd, en nu is ‘t wachten tot ze een testversie hebben. Mijn huidige website blijft draaien tot ik de testversie goedkeur, en dan schakelen ze de URL bijna-ogenblikkelijk over naar de nieuwe server.

    (Ze waren het wel gelijk niet gewoon, een WordPress met bijna 22 jaar dagelijkse zever erin en bij de 40.000 afbeeldingen en alles.)

    (En alles wat ik nu schrijf, zal ik dan moeten copy-pasten in de nieuwe site ook, damn.)

    ⁂

    Ik neem voor de zekerheid ook zelf een backup. Een mens weet nooit.

    ⁂

  • Leve België!

    Ik moest vanmorgen ontieglijk vroeg naar de oogmeester voor de jaarlijkse controle. De nomenclatuurcodes in mijn afrekening zeggen dat er het volgende is gebeurd:

    • Raadpleging in de spreekkamer door een geaccrediteerde arts-specialist in de oftalmologie, inclusief een eventueel schriftelijk verslag aan de behandelende arts
    • Dynamometrie en/of tonometrie (Schiötz en/of aplanatietonometer)
    • Kwantitatieve computer perimetrie met verschillende gevoeligheidswaarden, computergestuurd met perimeter van Humphrey, Octopus of gelijkaardig toestel, met reële of virtuele koepel, met grafiek en besluit
    • Binoculaire biomicroscopie van het voorste segment met protocol of iconografie

    Dat is:

    • een consultatie
    • een onderzoek voor oogdruk
    • een gezichtsveldonderzoek (spannend, een grote witte bol waar lichtjes in allerlei kleuren en lichtsterktes en groottes in komen en dat ik dan moest op een knop duwen als ik iets zag, maar soms ging er redelijk wat tijd voorbij zonder dat ik iets zag en dacht ik al dat mijn zicht om zeep was, maar gelukkig bleek dat achteraf niet het geval te zijn)
    • een onderzoek om te zien of mijn netvlies niet aan het loskomen is (met oogdruppels op voorhand, van die soort die u helemaal wazig doen zien)

    In de Verenigde Staten, zegt het internet mij, zou dat komen op meer dan duizend euro. In België was dit de afrekening:

    Toch een gemak.

    Voor de rest is mijn zicht met mijn bril aan 10/10 rechts en 9.5/10 links, kan ik nog altijd de kleinste letters lezen van dichtbij, is mijn oogdruk en mijn netvlies zo goed als mag gehoopt worden, en moet ik kunstmatige tranen in mijn oog doen ‘s avonds voor het slapen omdat ik met mijn linkeroog te weinig knipper.

    Afspraak volgend jaar. Ook dit jaar ben ik niet verder blind aan het worden, hoera!

    ⁂

  • Gelezen: The Deep Sky

    Yume Kitasei
    Flatiron Books, 2023, 399 blz.

    Dit is wat de blurb zegt:

    They left Earth to save humanity. They’ll have to save themselves first.

    It is the eve of Earth’s environmental collapse. A single ship carries humanity’s last hope: eighty elite graduates of a competitive program, who will give birth to a generation of children in deep space. But halfway to a distant but livable planet, a lethal bomb kills three of the crew and knocks The Phoenix off course. Asuka, the only surviving witness, is an immediate suspect.

    Asuka already felt like an impostor before the explosion. She was the last picked for the mission, she struggled during training back on Earth, and she was chosen to represent Japan, a country she only partly knows as a half-Japanese girl raised in America. But estranged from her mother back home, The Phoenix is all she has left.

    With the crew turning on each other, Asuka is determined to find the culprit before they all lose faith in the mission—or worse, the bomber strikes again.

    Er is een AI aan boord die een belangrijke rol speelt, dus ik dacht, ik vraag het eens aan ChatGPT.

    > Imagine I am Asuka and you are the ship AI. Help me.

    As the ship’s AI, I am equipped to provide assistance across a wide range of scenarios, including navigation, life support, security protocols, and psychological support. How can I assist you, Asuka?

    > Why would anyone do this?

    I can offer some hypotheses on why someone might commit such an act, based on psychological profiles, historical data, and known motivations for sabotage or violence in similar high-stress environments. It’s important to consider these as speculative and not conclusive without further evidence.

    1. Psychological Stress: The extreme conditions of space travel, the pressure of the mission, and the isolation from Earth can exacerbate underlying psychological issues or induce severe stress reactions in some individuals, leading to irrational or destructive behavior.
    2. Ideological Motives: A crew member might have ideological beliefs or convictions that conflict with the mission’s objectives or the idea of humanity starting anew on another planet. This could drive them to sabotage the mission as a form of protest or to prevent what they perceive as a misguided endeavor.
    3. Personal Vendetta: Interpersonal conflicts or deep-seated resentments among the crew might escalate to the point where one individual targets others or the mission itself in an act of revenge or anger.
    4. Manipulation or Coercion: The individual responsible might be acting under duress, manipulated or blackmailed by external forces with an interest in the mission’s failure, or even by another crew member with their own agenda.
    5. Mental Breakdown: The unique pressures of being part of such a critical and high-profile mission, combined with personal vulnerabilities, could lead to a mental breakdown, causing the individual to act out in ways that are harmful to themselves and others.
    6. Accidental Cause: While the evidence might currently point towards deliberate sabotage, there’s also the possibility of an accidental cause being misconstrued as intentional due to the circumstances and the high tensions among the crew.

    To address these possibilities and uncover the true motive, a thorough investigation into the incident, considering all available evidence and psychological profiles of the crew, will be essential. As your AI, I can assist in analyzing data, simulating potential scenarios, and providing psychological insights to support your investigation, Asuka.

    Hm. De oplossing van het mysterie is wel degelijk één of meer van de zes opties die gegeven worden.

    Dit boek is een debuut, en zoals wel meer debuten die ik de afgelopen tijd las: een schot in de roos. Het is een beetje Agatha Christie in de ruimte, een beetje 2001, maar het is vooral een diepmenselijk verhaal. Ik heb het in één trek uitgelezen (niet goed om op een werkdag op tijd op te staan, de dag erna), en ik was content op het einde.

    Ik was graag in de wereld van dit boek.

    Niet dat die wereld opbeurend is, verre van: de Aarde is om zeep, het zou heel goed kunnen dat binnen honderd jaar zo goed als alle mensen dood zijn, en de missie waar Asuka en 79 andere meisjes op gestuurd werden, is een ongelooflijke long shot, begeesterd door een megalomane technocrate, die het een goed idee vond om duizend meisjes van 12 jaar af te trainen om er uiteindelijk 80 over te houden, die dan tien jaar in coma zouden blijven aan boord, wakker gemaakt worden om zwanger te geraken en één of twee kinderen te krijgen, en dan weer in coma geplaatst te worden tot ze aankomen aan een planeet waar ze van hopen dat het een tweede thuis wordt.

    Voeg daar nog aan toe dat de Verenigde Staten en China de hoofdsponsors zijn, dat die op halve (en later zelfs hele) voet van oorlog met elkaar leven, dat de maatschappij er niet minder gepolariseerd op is geworden ten opzichte van nu, dat er geïmplanteerde virtuele realiteit is die niet van de gewone wereld te onderscheiden is, dat het vragen om interpersoonlijk drama is om een heel schip vol mensen te stouwen die van hun 12 tot hun 18 voortdurend in competitie zijn geweest met elkaar — boeiend is een understatement.

    Het is geen magistraal goed boek, in de zin van onmisbaar en iedereen moét het gelezen hebben, maar eigenlijk, welk boek is dat wél, in het licht van de eeuwigheid? Ik houd het op uitstekend boek.

    ⁂

  • Hollardops

    Kijk, er kwam een pakje toe vanmiddag:

    Ziet, daar in het midden van het krantenpapier dat in het midden van de plastiek zat in het pakje:

    ‘t Is een trilobiet!

    En ziet die oogjes!

    ⁂

  • Gelezen: One Day All This Will Be Yours

    Adrian Tchaikovsky
    Solaris, 2021, 144 blz.

    Tijdreizen en alternatieve geschiedenis, ik had niet meer nodig. Toen ik eraan begon, had ik de indruk dat ik er ooit al eens aan begonnen was. De pagina’s vlogen voorbij en ik wachtte op het moment dat het allemaal niet mee zo vreselijk bekend zou klinken.

    En dan was het boek gedaan en bleek dat ik het zeker al eens helemaal had gelezen.

    Het heeft niet zoveel om het lijf, ‘t is meer een kortverhaal dan een boek, maar ‘t is wel grappig. Op een old-school-achtige manier: een man zit ergens in de verre toekomst, op een plaats waar tijdreizigers onvermijdelijk terechtkomen. En hij doet die dan dood, en zorgt ervoor dat in hun samenleving geen tijdreizen uitgevonden wordt: hij is zelf een veteraan van een tijdoorlog die alles heeft kapotgemaakt.

    En dan komen er mensen uit de toekomst — zijn toekomst — op bezoek, die hem zeggen dat hij iets moet doen. Wat hij absoluut niet wil doen.

    Volgt een onderhoudend aantal pagina’s en een einde dat, tja, een einde is.

    Aangeraden voor wie ergens anderhalf uur over heeft en een boek wil lezen dat (op een goeie manier) aanvoelt alsof het in de jaren-1970 geschreven is.

    ⁂

  • Examen

    Om de zoveel tijd heb ik nog eens een examendroom. Het is dertig jaar geleden dat ik nog een examen heb moeten doen, maar ik blijf er nachtmerries van hebben.

    Deze keer was het een situatie dat ik na een paar jaar terug naar school was gegaan, en dat ik maar heel soms naar de les kwam. ‘t Was geen universiteit en ‘t was ook geen middelbare school, maar iets tussen de twee: kleine klas dus het valt enorm op als er iemand wel of niet is, maar het is ook geen halszaak als iemand afwezig is, maar een mens wordt wel verwacht alle lessen meegemaakt te hebben.

    Het examen was er een om thuis te maken, blijkbaar. Ik deed het op een zolder die het midden hield tussen het bureau van mijn vader op zolder vroeger en de zolder waar de Colecovision van mijn beste vriend uit de lagere school stond. Ik deed het examen ook op mijn buik op de grond liggend, op oude oosterse tapijten die op een plankenvloer lagen.

    Het was een examen Latijn, met een facsimile van de tekst rechts op een groot blad en links een facsimile van oude vertalingen naar Oudengels en verschillende varianten van Romaanse talen die geen Frans waren. Het was géén evidente opdracht, en er was geen internet om dingen op te zoeken.

    Ik heb eerst geworsteld met waar de tekst zelfs over ging, maar eens ik doorhad dat het een verslag was van een mens die in het oude Rome muziekinstrumenten repareerde, en dat hij zijn beklag deed over de slechte staat waarin hij een shamisen had ontvangen en hoe hij de restauratie zou aanpakken, was ik op weg.

    De vertaling was klaar, en ik was er zelf content over, en dan draaide ik het blad om en zag ik de volgende vragen, en die gingen allemaal over dingen die alleen iemand die fysiek in de les aanwezig was geweest, had kunnen weten. Waarop ik helemaal gefrustreerd en gedegouteerd in mezelf dat ik niet naar de les was geweest, het examen dan maar opgegeven heb.

    Ja, het was een kakdroom. Bah. Ik was content dat ik weer wakker was, maar dat gevoel van “had ik maar” bleef mij achtervolgen. (Zoals het eigenlijk altijd doet, ik heb daar geen nachtmerries voor nodig.)

    ⁂

  • Gelezen: Imperial Radch #4, Translation State

    Ann Leckie
    Orbit, 2023, 422 blz.

    Het is — ik kan het zelf haast niet geloven — al negen jaar geleden dat ik Ancillary Mercy las, deel vier van de Imperial Radch-trilogie. Ik zou er nog weinig of niets van kunnen vertellen, behalve dat ik het zeer goed vond, dat ik mij herinner dat het in het begin wat verwarrend was, en dat het derde deel met een uitstekend en bevredigend einde geëindigd was.

    Vandaar ook dat ik al een tijd aan het uitstellen was om aan nummer vier te beginnen. Ik keek er niet naar uit om aan een boek te beginnen waar ik eigenlijk veel achtergrondkennis voor nodig had. Maar kijk: ‘t is niet zo! Het is gewoon een nieuw verhaal in hetzelfde universum, met kleine stukjes (en minstens één personage) uit de vorige boeken.

    De grootmoeder van Enae is onmetelijk rijk, en is hoofd van een ongelooflijk belangrijke familie. Ze heeft al haar familieleden afgestoten of doen vluchten, behalve Enae. En dan sterft ze, en blijkt dat ze wel degelijk een ongelooflijk belangrijke familienaam had, maar al jaren geen geld meer. Dat ze haar naam verkocht heeft aan iemand die wél onmetelijk rijk is, maar niet de naam heeft. En dat ze die andere persoon geadopteerd heeft en in haar erfenis heel haar familie onterfd heeft. Op de 51-jarige Enae na, die haar heel haar leven bijgestaan had, en waar nu voor moet “gezorgd” worden. Dat “zorgen voor” vertaalt zich in een sinecure: Enae wordt op een soort diplomatische rondreis gestuurd, op een zoektocht naar iemand die 200 jaar geleden weggevlucht was.

    Qven is een Vertaler van de Presgr. De Presgr zijn een vreemd alien ras, en Vertalers zijn mensachtige hybriden, die opgroeien in een soort crèche waar ze elkaar als jongelingen uitmoorden, in de loop van jaren en jaren leren om meer en meer “menselijk” te worden, met uitgebreide rituelen van theedrinken en cake eten — om dan, als ze volwassen worden, samen te smelten met een ander wezen.

    Reet is een geadopteerd kind en weet niet waar hij vandaan komt. Hij is anders dan de mensen rond hem, al was het maar omdat hij eigenlijk mensen wil opensnijden en dooddoen en opeten — niet dat hij het ooit doet, op een ongelukkig bijtincident in de kindertuin na, maar wel dat hij het voortdurend wil doen. En dan wordt hij benaderd door een groep activisten die zeggen dat hij de erfgenaam van hun langverloren heerser is.

    Het is niet heel erg spoilerachtig om te zeggen dat Reet het kind is van de ontsnapte waar Enae naar zoekt, en dat die van dezelfde soort is als Qven. Volgt een soort proces om te achterhalen of Reet een mens is of een Presgr-vertaler. En bureaucratie, en shenanigans ensue!

    ⁂

    Het is een boek dat Een Zeker Soort Mensen al van in het begin irrationeel kwaad zal krijgen: Leckie gaat zo vanzelfsprekend om met gender en seksualiteit dat ik wel weet dat Enae sie/her is, Qven e/em en Reet he/him, maar ook dat ik op het einde van het boek geen flauw idee heb welke primaire geslachtskenmerken de drie hoofdpersonages hebben.

    Behalve dat is het gewoon goeie sciencefiction, spannend, grappig, ontroerend, en dat een mens ervan moet nadenken.

    Ik vergeef Leckie dat bij nader inzien de drie personages eigenlijk min of meer hetzelfde personage worden hoe verder we in het boek raken, met een variant op “ik zie X graag maar X ziet mij waarschijnlijk niet zitten, snirf snirf laat mij even emo in de hoek zitten”. Ik had gehoopt dat het even goed zou blijven als de eerste pakwe gtwee derden van het boek. Dan kreeg het van mij vijf op vijf sterren en was het onmisbaar. Nu krijgt het van mij 3.5 sterren, afgerond naar 4, en een “leuk boek om te lezen”-beoordeling.

    ⁂

  • Gelezen: Revenge of the Librarians

    Tom Gould
    Drawn and Quarterly, 2022, 180 blz.

    Ruwweg de corona-cartoons van Tom Gauld. Allemaal, of toch bijna allemaal, over boeken en bibliotheken en schrijvers.

    Niet om zoals ik deed in één ruk uit te lezen. Wel om op een tafel in de living te laten liggen en nu en dan eens in te bladeren.

    ⁂

  • Gelezen: The Murderbot Diaries #7, System Collapse

    Martha Wells
    Tor Publishing Group, 2023, 245 blz.

    Hm. Vreemd. Ik heb een vorig boek van de Murderbot-reeks omschreven als een seizoen van een tv-reeks. Dit was één aflevering van een tv-reeks.

    Dit is het hele plot van het boek:

    • Murderbot en companen zijn op een planeet
    • Er is een kolonie op de planeet maar ze is geïnfecteerd door een oud alien virus (verder niet relevant)
    • Er blijkt een tweede kolonie te zijn die afgesplitst is van de eerste
    • Ze gaan naar die tweede kolonie, weten eerst niet of er wel mensen zijn
    • Blijkt dat er mensen zijn en dat slechteriken die ze als quasi-dwangarbeiders willen inlijven, er ook zijn
    • Onze vrienden bedenken een manier om de kolonisten van hun gelijk te overtuigen
    • Er is een kort gevecht met de slechteriken
    • Einde.

    Ja, dat is het zo ongeveer.
    Nee, dat is niet voldoende voor mij.

    Er is iets traumatisch met Murderbot aan de hand. Murderbot is niet uniek, er zijn stapels robots en anderen die bewustzijn hebben en in slavernij gehouden worden. Er moeten ergens nog levende aliens zijn. Er moet meer aan de hand zijn met de megacorporaties in de Corporate Rim.

    Hup hup Martha Wells, doe dáár iets mee.

    ⁂

  • Gelezen: Say Nothing: A True Story of Murder and Memory in Northern Ireland

    Patrick Radden Keefe
    Doubleday, 2019, 441 blz.

    Ik keek naar de aflevering van Hot Ones met John Oliver, en op het einde, als het slachtoffer iets mag pluggen — meestal een nieuwe show of een nieuw boek of een nieuwe film — zei John Oliver op de vraag “let the people know what you’ve got going on in your life” na wat self-deprecation:

    …best book I’ve read for a while is Patrick Radden Keefe’s Say Nothing

    Ik vertrouw John Oliver al vele jaren. Meer dan een half woord had ik niet nodig.

    Het is dan ook een uitstekend boek.

    De McGuffin, als ik het zo oneerbiedig mag zeggen, is Jean McConville, een alleenstaande moeder van tien kinderen die in armoede in een dystopisch appartementsblok leeft. Op een dag in 1972 staan er mensen voor de deur die haar meenemen. De kinderen blijven alleen achter, en hun moeder komt nooit meer terug.

    Zij wordt één van de ‘disappeared’, een al met al kleine groep mensen die verdwijnen zonder spoor.

    Keefe vertelt haar verhaal en dat van haar kinderen, en het verhaal van een aantal belangrijke protagonisten in het IRA: Dolours Price, haar overste Brendan Hughes en einbaas Gerry Adams.

    Het lichaam van McConville is pas in 2003 teruggevonden, en de moord is nog altijd niet officieel opgelost. In de loop van het boek komen we wél met aan zekerheid grenzende waarschijnlijk te weten wie haar heeft vermoord, wie de opdracht gaf, en wie besliste dat ze zou verdwijnen.

    Ik zei McGuffin, want hoe centraal die moord ook mag zijn in het boek, het gaat eigenlijk over hoe iets als de Troubles in Noord-Ierland eindigen, en wat daar voor moet gedaan worden, en wie het kan doen. Schrijnend verhaal, van begin tot einde. Met een absoluut minder-dan-heldenrol voor Gerry Adams — maar dat is het net: alleen een Adams, met zijn stamboom als meedogenloze terrorist en zijn latere bewuste cynisme en realpolitik en hypocriete ontkenning, kon het Goede Vrijdagakkoord mogelijk maken.

    Adams heeft zichzelf totaal bewust gemetamorfoseerd naar een politicus. De eerste helft van zijn leven commandant bij de IRA die besliste waar er bommen gelegd werden en wie vermoord werd, de tweede helft van zijn leven mordicus glashard ontkend dat ooit zelfs maar lid was van de IRA. Iedereen wist dat dat een leugen was, iedereen zweeg.

    Want wat dan nog als daarvoor doden moesten vallen, aan beide kanten? En wat dan nog als daarbij al wie het mogelijk gemaakt heeft dat er zelfs maar een overleg was, achtergelaten moet worden? Als het uiteindelijk vrede mogelijk maakte?

    Think of the armed struggle as the launch of a boat, Hughes said, ‘getting a hundred people to push this boat out. This boat is stuck in the sand, right, and get them to push the boat out and then the boat sailing off and leaving the hundred people behind, right. That’s the way I feel. The boat is away, sailing on the high seas, with all the luxuries that it brings, and the poor people that launched the boat are left sitting in the muck and the dirt and the shit and the sand, behind.’

    Met Gerry Adams aan boord, en al zijn oude kameraden achtergelaten.

    Schrijnende verhalen, één voor één. Er is geen goed en kwaad, alleen maar gradaties van kwaad. En pragmatisme.

    ⁂

    Zeer aangeraden boek.

    ⁂

  • Gelezen: Kingdom Come

    Mark Waid (tekst) – Alex Ross (beeld)
    DC Comics, 1997, 231 blz.

    Tussen twee andere boeken door dacht ik: ik herlees nog eens een comic die ik voor veel te veel geld op papier gekocht heb, jaren geleden.

    Een klassieker, ergens bovenaan het pantheon van comics die een mens absoluut moet gelezen hebben, zo zat het in mijn hoofd. Helemaal bovenaan staan kleppers genre Sandman en dergelijke, maar dit stond er toch in de buurt van, zo ongeveer op dezelfde hoogte als The Killing Joke.

    Wellll…

    De tekeningen / schilderijen van Alex Ross blijven absoluut overeind, maar het scenario kon mij niet helemaal meer overtuigen.

    De situatie is dat we een jaar of tien na de zelfopgelegde pensionering van Superman zijn. Zijn regel (en die van Batman en anderen), dat ze geen mensen doden, werd meer en meer onhoudbaar. En dan heeft een superheld een supervillain gedood en was Superman het daar niet mee eens. Het is natuurlijk ergens wel logisch: waarom zouden die slechteriken maar mogen blijven slachtoffers maken? Waarom mensen blijven opsluiten in Arkham Asylum als ze toch ontsnappen?

    Superman was het daar niet mee eens, en de maatschappij was het niet eens met Superman. Waarop hij zich dan maar heeft teruggetrokken.

    En, vreemd genoeg, mét hem een resem ‘klassieke’ superhelden, onder meer Wonder Woman en Batman en Power Girl en een stapel anderen.

    Gevolg daarvan was dat een nieuwe generatie superhelden allerlei slechteriken uitschakelen, en dan maar met elkaar beginnen vechten, en zich in het algemeen gedragen als absolutely corrupted mensen met absolute power. Waarop een onvermijdelijk Groot Ongeluk gebeurt, waarbij miljoenen onschuldige mensen het leven laten, en de oude helden alsnog terugkeren om orde op zaken te proberen stellen.

    ⁂

    Ik bedenk nu trouwens net dat ik weet waarom het mij niet helemaal meer overtuigt: wat dit boek zo vernieuwend maakte bijna dertig jaar geleden, is nu zowat canon, en gebeurt voortdurend — van Civil War bij Marvel tot The Boys, en passant par alle donkere DC-films.

    Meer nostalgie dan what the hell was that?, dus, maar toch de moeite waard. Het zou even stom zijn om dit als clichématig opzij te zetten als Lord of the Rings afgezaagde fantasytropes te noemen.

    ⁂

  • Gelezen: Cradle #12, Waybound

    Will Wight
    Hidden Gnome Publishing, 2023, 518 blz.

    ‘t Is gedaan! Callooh! Callay!

    Ja ‘t is dan allemaal een happy end. Iedereen weer samen, wereld gered, op naar nieuwe avonturen in het multiversum!

    De eerste helft van het boek is hoe ze de slechteriken verslaan maar daarbij iemand moeten achterlaten. De tweede helft van het boek is half de nieuwe avonturen in het multiversum van de personages die niet achter moesten blijven, en half wat het achterblijvend personage doet, en eindigt met hoera onze vrienden zijn weer allemaal samen.

    Het hele scienfictionachtige verhaal voelt achteraf redelijk overbodig. De stakes waren zó hoog en tegelijkertijd zó ver van de rest van het boek op de planeet Cradle, dat ik er mij geen moment in heb kunnen inleven. Ik bedoel, we zijn één op één aan het vechten in het hoofdverhaal (okay, op den duur quasi God tegen God, maar toch, met individuele zwaardslagen en zo), en dit is hoe een stukje gevecht op het andere niveau omschreven wordt:

    Another Vroshir—a longtime partner to the Silverlords—had bound the force of ten billion spirits, an entire doomed world, inside herself. She had been drawing on them for power for centuries, but now she sacrificed her own life to release that power. Billions of ghosts erupted into space, seeking vengeance, seeking an enemy… They were wiped out in an instant. Scrubbed clean. Erased, as though they had never been.

    Miljarden, okay dan.

    ⁂

    Bon. Eindoordeel over de serie, alle bijna-vijfduizend pagina’s?

    Meh.

    Ik zie absoluut wel waarom dit voor jonge tieners leutig zou zijn, maar het zou een betere tekenfilmserie zijn dan het een boek is. Wight doet moedige pogingen om personages van meer dan een paar dimensies te maken, maar dat mislukt helaas grotendeels. De nadruk ligt zó hard op het verwerven van alsmaar hogere niveaus en alsmaar meer training, met dan alsmaar grotere gevechten, dat bijna al de rest er voor achterwege moet blijven.

    Wel opnieuw punten voor Wight dat hij er géén liefdesdriehoek in heeft gewurmd, en dat hij er in geslaagd is om een relatie op relatief realistische wijze van kleine broer / grote zus naar gelijken naar partners heeft doen evolueren. (Zijn doelpubliek belette hem dan wel weer om méér te doen dan denk ik twee of drie keer een kus en een paar omhelzingen — voor mensen die jaren samen zijn.)

    De wereld van Cradle blijft grotendeels onbeschreven, en ik heb mijn boeken het liefst met véél worldbuilding.

    Aangeraden? Voor jonge mensen, ja. Ik vond het bij moment leutig, soms ontroerend, soms ook wel spannend, maar al met al niet méér dan een gemiddelse van 2.75 op 5 sterren waard. Om af te ronden, drie op vijf. Da’s “mostly harmless”. Onverrassend. Niet slecht, maar ook zeker niet goed.

    ⁂