Een journalist die meer dan een jaar in de loopgraven zit, samen met de mensen die een nieuwe computer aan het maken zijn. Die de computer volgt van ontstaan tot oplevering, in een periode dat er nauwelijks sprake was van personal computers: eind de jaren 1970, toen IBM oppermachtig was en Data General de gevaarlijke en hippe New Kid on the Block was.

Maar nu zit Data General mogelijk zelf in de problemen: DEC’s VAX is sneller en beter dan het beste dat Data General heeft. En dus beslissen ze om op een nieuwe plaats een volledig nieuwe afdeling op te richten om een fantastische nieuwe machine te maken die vele kere beter zal zijn dan de VAX (maar ook veel complexer). De achtergebleven mensen, die niet ana het nieuwste van het nieuwste werken, moeten ondertussen maar incrementele verbetering aan de bestaande Exlipse-lijn doen.

En dat ziet Tom West, niet zitten. Zijn meesterplan: de bestaande 16-bit Eclipse hermaken in een 32-bit-versie, die backwards compatible zal blijven. Als een soort Plan B, voor in het geval het niet zou lukken met de nieuwe machine.

Hij stelt een klein team samen van oude rotten, aangevuld met een hele stapel mensen die net afgestudeerd zijn, “zo jong dat ze nog niet weten wat onmogelijk is”, en past er de paddenstoel-magament-theorie op toe: “keep them in the dark, feed them shit, and watch them grow”.

Het boek slaagt er nooit in om Tom West helemaal te verklaren: hij blijft een mysterieus iemand, in zijn jeugd rebels, een muzikant, heel de wereld afgereisd voor het Smithsonian, en dan bij Data General terechtgekomen waar hij eerst zelf in de loopgraven zat maar redelijk snel ‘management’ werd. Voor zover we zien moet hij totaal schizofreen geleefd hebben: op het werk droog en een imago van bullebak en tiran, maar buiten het werk een compleet andere persoon.

West usually drove out of Westborough fast after work. “I can’t talk about the machine,” he said one evening, bent forward over the steering wheel. “I’ve gotta keep life and computers separate, or else I’m gonna go mad.”

En toch tot zijn pensioen bij hetzelfde bedrijf gebleven. Weird.

Waar Tracy Kidder wel in slaagt, is de heldentocht te omschrijven. Van niet weten of het zelfs maar zou kunnen, over de successen en tegenslagen, tot de uiteindelijke oplevering van de Data General Eclipse MV/8000. Met naast Tom West focus op de Hardy Boys onder Ed Rasala, de mannen die de hardware moesten maken, en de Microkids onder Carl Alsing, die de microcode schreven. En natuurlijk is het maar één computer van de zovele, heeft niet op honderdduizend er ooit zelfs maar van gehoord, is het niet eens een voetnoot in de geschiedenis — maar voor de mensen die hem aan het maken waren, was het dat anderhalf jaar hun hele leven.

Allemaal zeer confronterend, voor wie ooit iets in IT gedaan heeft.

Geen boek om managementtechnieken te leren, geen boek om een geschiedenisles te krijgen, geen boek waar veel over computers in staat, maar toch verplichte lectuur voor al wie iets met computers en management doet, denk ik.

Pulitzerprijs ook, en doet mij goesting krijgen om andere boeken van Kidder te lezen.

[van op Boeggn]

Ik houd van de taal van Salman Rushdie, van tussen Engeland en Indië.

Zeker, ’t is een uitslover, en zeker, hij doet soms té veel zijn best, en zeker, ’t is in het echt ongetwijfeld geen gemakkelijke mens, maar dat maakt mij niet uit.

Saladin Chamcha is een Indische acteur die vooral zijn roots achter zich wil laten. Hij idoliseert Engeland en Engels zijn, en een van zijn grote frustraties is dat hij wegens zijn uiterlijk nooit echt Engels kan zijn op toneel of film. Alleen met zijn stem kan hij om het even wie zijn: hij is een gevierd stemacteur — de stem van ontelbare reclamespots, van diepvrieserwtjes en van pizza. En ja, het ligt er nogal dik op: zijn sterrol is als een alien in een tekenfilm. Buitenstaander, hellow.

Gibreel Farishta is een Indische acteur die gevierd en geïdoliseerd wordt in Indië. Hij speelt er godheid na godheid in blockbuster na Bollywood-blockbuster.

In eht begin van het boek bevinden ze zich samen in een vliegtuig dat gekaapt wordt, en dat uiteindelijk ontploft boven het Kanaal. Ze vallen samen naar beneden maar worden op de één of andere manier miraculeus gered; Chamcha wordt een duivel (compleet met hoornen en staart), Farishta wordt een engel (compleet met halo).

Hoezee! ’t Is magisch realisme! Een mens weet niet wat echt is en wat niet!

Gibreel had, nog voor de ontploffing, voortdurend dromen waar hij zichzelf als de engel Gabriël ziet, en dat wordt nu alleen maar erger. (Magisch realisme allemaal goed en wel, maar het is redelijk duidelijk dat Gibreel Farishta mentaal niet in orde is.) Zijn dromen komen in een reeks sub-plots terug, die op verschillende manieren parallel lopen met de raamvertelling: het verhaal van Mohammed (‘Mahound’ in het boek) en hoe de Islam ontstond en de Koran geschreven werd, een vignet over een nauwelijks verholen Ayatollah Khomeini, een verhaal over een fanatisch Indisch moslimmeisje dat haar hele dorp op sleeptouw neemt in een pelgrimstocht naar Mekka.

Alledrie personages die zeggen geïnspireerd te zijn door Gabriël, maar Gibreel-als-Gabriël beseft dat hij het niet echt is die inpireert, en dat hij gevangen zit in het (droom)verhaal.

Ah well. Duizend dingen te zeggen over het boek, natuurlijk: wat het zegt over geloof, over wat thuis is, over liefde, familie, obsessie. Over de chutneyficatie van cultuur, het unieke perspectief van migrant. En postmodernisme en intertextualiteit en bla die bla.

Een mens kan het boek lezen met een notablok ernaast en notities nemen en lezen en herlezen. Een mens kan het ook gewoon lezen als een spannend boek vol humor en ontroering.

Zeer aangeraden.

[van op Boeggn]

Euless Boss in het eerste deel van Southern Bastards is een slechte slechterik. Een mens voelt dat er meer achter zit dan wat er op de pagina staat, en in Gridiron krijgen we dat te zien.

En jawel, het heeft alweer met vaders te maken. De grootste droom van Euless Boss was om één van Running Rebs te worden, maar zijn familie heeft een minder dan goede reputatie en zijn vader is de ergste van al. Cue een al met al traditioneel verhaal, compleet met oude mentor erbij.

Het vleest Euless Boss uit, het geeft meer achtergrond, maar het voelt toch aan alsof het minder met de geplogenheden van het genre speelt dan het eerste deel. Een oude mentor okay, tot daar aan toe — de coach in Rocky, Yoda in Star Wars, Mr. Miyagi in Karate Kid, so far so monomyth — maar in het diepe Zuiden van de VS er een zwart van maken, en dan nog een blinde zwarte, da’s mij nét iets te veel in de magical negro-richting.

Maar bon. De tekeningen van Latour blijven uitstekend, en dit deel twee is een uitstekend opstapje naar deel drie, waar de dochter van Earl Tubb op het toneel komt. Yay!

[van op Boeggn]

Ah, heerlijk. Een boek dat gemaakt is om te beluisteren, en om van te genieten. Jawel: audioboek! Er zijn mensen die er absoluut niet van moeten weten, maar dat zijn mensen die verkeerd zijn. Wij zijn gemaakt om verhalen te vertellen aan mekaar, en er is iets visceraal anders aan een voorgelezen verhaal, dat er niet is als je het zelf leest.

Als ik zelf lees, dan is dat tegen wil en dank aan tweehonderd per uur, kan ik bijna niet stil staan, wil ik altijd vooruit, verder, het vervolg weten. Voorgelezen is dat niet mogelijk. Is het de auteur die beslist, niet ik. En voor sommige verhalen is dat meer dan de moeite waard: Gormenghast is er één van, en Simon Vance zet het kasteel en zijn bewoners magistraal neer. Meer nog: Gormenghast is beter als het door Simon Vance voorgelezen wordt dan als ik het zelf lees.

Mervyn Peake is de anti-Tolkien: geen draken, geen magie, geen kaart die landmark voor landmark afgegaan wordt, en jawel, geschreven in 1946 maar niéts clichématigs. Het is de reis die belangrijk is, niet de bestemming. Euh, niet dat er een reis of een bestemming is in Titus Groan, wegens iedereen blijft in de buurt van het kasteel, maar toch.

Sepulchrave is de 76ste graaf van Groan. Hij heeft zich er al jaren bij neergelegd dat hij van zijn geboorte tot zijn dood geleefd zal worden, met een ritueel voor bijna elk uur van elke dag van het jaar en met precedenten voor al wat er ooit zou kunnen gebeuren. Zijn vrouw, Gertrude, heeft schijnbaar alleen oog voor haar legioen witte katten, en voor de dozijnen vogels die ze voortdurend rond haar heeft. Hij heeft een dochter van 15, Fuchsia, die zowat alleen in haar eigen wereld leeft en nog het meest contact heeft met de quasi-demente Nannie Slagg, al generaties lang kinderverzorgster. Dan zijn er nog de twee zussen van Sepulchrave, de tweeling Cora en Clarice: jaloers op Getrude en de wereld, willen de macht veroveren zonder eigenlijk goed te begrijpen wat ‘macht’ is, en en zonder eigenlijk om het even wat goed te begrijpen.

Het kasteel van Gormenghast is een microcosmos waar jaar na jaar quasi niets verandert. En dan, om het met de krantenkoppen van de laatste jaren te zeggen, gebeurt dit.

In de gigantische keukens van het kasteel, waar de al even gigantische Swelter de plak zwaait, is de zeventienjarige Steerpike het zodanig beu dat hij ontsnapt. Op de dag dat Titus geboren wordt, de zoon van Sepulchrave en Getrude, en dus de toekomstige 77ste graaf.

Steerpike werkt zich in het leven van Fuchsia en van de tweeling, en wordt de helper van Dr. Prunesquallor, de dokter van het kasteel.

Verandering! In een wereld die niet kan omgaan met verandering!

Ik vind dit een heerlijk boek. Fantastisch. Wondermooi van taal, hilarisch grappig en diep ontroerend bij momenten, verschrikkelijk spannend ook. Oh, en ik heb het niet eens gehad over mijn favoriete personage: Flay, waarschijnlijk de meest onveranderlijke van alle onveranderlijke mensen in het kasteel (denk Christopher Lee op zijn droogst), die pas begint te leven als hij noodgedwongen moet veranderen. Meesterwerk.

(Fair warning: er zijn mensen die zot zijn van Gormenghast, en dan zijn er mensen die Gormenghast haten. Ik denk niet dat er veel mensen zijn die ergens tussenin zweven, zo van “mwofja, niet slecht maar ook niet goed”.)

[van op Boeggn]