‘t Was met protest van de jongste kinders, maar zoals Sandra zei: “papa kijkt maar één keer om de zoveel jaar naar tv, laat hem nu eens doen”.
Heel de namiddag en avond naar VRT gekeken (te leeg om over en weer te zappen). Mij steendood geërgerd aan sommige journalisten, met helemaal bovenaan mijn ergenislijst het transparant gechoreografeerde gedoe met Riadh Bahri, het ademloze onprofessionele gedoe voortdurend van Linda De Win en wie het ook was die de testudo van Bart De Wever en zijn ‘schild en vrienden’ absoluut minutenlang in beeld wou houden.
Ook voor een groot aantal maanden genoeg Carl Devos gezien. Ongetwijfeld een aimabel man met veel kennis van zaken, maar genoeg is genoeg.
En Gent, tja.
Ik had getekend voor wat meer OpenVLD en wat minder sp.a-Groen, en vooral een niet te grote N-VA. Het is een veel grotere OpenVLD geworden en een veel kleinere sp.a-Groen. Of zoals ik vermoed: een zéér veel kleinere sp.a en een zeker status quo maar wellicht veel groter Groen.
Als we er van uitgaan dat de lijst niet uit elkaar gaat — alle betrokken zweren al maanden en ook vanavond dure eden dat het niet zal gebeuren — dan is er op dit moment één realistische mogelijkheid (met Coddens als waarschijnlijke burgemeester of met Matchas als misschien burgemeester):
en één wiskundige mogelijkheid:
Matchas van OpenVLD had de burgemeester al opgeëist (heel de campagne lang, trouwens), en tijdens zijn speech zijn we eindelijk allemaal te weten gekomen waarom hij burgemeester wou worden: in 1976 hebben ze zijn bompa, Willy De Clercq, een historisch onrecht aangedaan door achter zijn rug, ondanks zijn grootste aantal voorkeurstemmen, een coalitie zonder hem te vormen.
En ‘t was Matchas’ manifest destiny om dat recht te zetten. (Nadat een generatie geleden zeer pijnlijk duidelijk was geworden dat het Waaidiecie nooit zou lukken.)
Ter herinnering: in 1976 won de CVP de verkiezingen en verloor de BSP ze. En besloot CVP-er Placide De Paepe (hij van het raarste burgemeesterstandbeeld in het stadhuis) om toch met de BSP in zee te gaan en niet met de PVV. Terwijl de socialisten toen bijna 9% verloren ten opzicht van de vorige keer, en de liberalen (bijna een half percentje) wonnen.
In zetels gaf het dit: CVP 19 zetels (was 12), de PVV 14 zetels (was ook 12) en de BSP 13 zetels (was 15). Oh, en er was ook nog de Volksunie, die van 4 naar 7 zetels ging. Hoe? hoor ik u denken, veertien zetels méér en twee zetels minder? Hoe zit dat ineen?
Ha, wel: het was de tijd van de grote fusies van gemeentes. Ik herinner mij dat omdat Sint-Denijs-Westrem plots geen eigen burgemeester meer had, dedju!
En dus was dat verlies van twee zetels nog veel dramatischer dan het leek, omdat de gemeenteraad toen uitgebreid werd van 41 naar 53 zetels. En was het resultaat van CVP ook minder spectaculair, want er werden een paar landelijke traditionele CVP-gemeenten opgeslorpt door Gent, en was het resultaat van de PVV wél spectaculair.
En in voorkeurstemmen was het helemaal erg: bompa Willy haalde meer dan 21.000 voorkeurstemmen, Placide De Paepe bijna 11.000, en de sos Gilbert Temmerman och here geen 6000.
Maar hey, in 1970 hadden de socialisten met de christendemocraten afgesproken dat ze gingen verder gaan als het mogelijk zou zijn, het wás mogelijk, en zoals De Wever zou zeggen: pacta sunt servanda, en ze zijn verder gegaan.
Dáár is Matchas dus nog altijd kwaad over. Het was gedomme vijf jaar vóór zijn geboorte, de snotneus.
Maar ze moeten niet klagen, de liberalen! Bij de volgende verkiezingen hebben ze de socialisten hetzelfde gelapt! In 1982 waren de verliezers CVP (-3.5%, -2 zetels) en PVV (-4.5%, -3 zetels), en waren de sossen de winnaars (+2.4%, +2 zetels), maar hebben die snoodaards van Tsjeven achter de rug van de sossen een CVP-PVV-coalitie gesmeed!
Ze hadden een voorakkoord, zo bleek, en nog veel erger: het was gedomme bompa Willy die er voor verantwoordelijk was. Achteraf is gebleken dat hij alleen maar wou meedoen aan de regering Martens-V als hem kon gegarandeerd worden dat de liberalen en de christendemocraten zowel in de Provincie Oost-Vlaanderen als in Gent ook aan de macht zouden komen in 1982. Awoert! Aanfluiting van de democratie! Awoert bompa Willy!
Afijn, de verkiezingen van 1982 zijn dan moeten opnieuw gedaan worden, om twee redenen:
- Omdat de Groen (niét het latere Groen!) deed alsof ze Agalev (wél het latere Groen!) waren in de campagne terwijl Agalev eigenlijk voor de lijst Stad Voor De Mens was en niet voor Groen, en dat de zetel die Groen haalde redelijkerwijs naar Stad Voor De Mens zou gegaan zijn.
- Omdat de liberaal André Vanhove een reis naar Tenerife cadeau gaf in een wedstrijd, en dat dat oneerlijke campagnevoering was.
Ten opzichte van 1982, waar ze al gewonnen waren, hebben de sossen in 1983 nóg twee extra zetels binnengehaald, en is de CVP er nog eentje bij kwijtgeraakt.
En voilà, SP winnaar, met 17 zetels en 15.000 voorkeurstemmen voor Gilbert Temmerman. CVP met Jacques Monsaert tweedes met 16 zetels, PVV derdes met 11 zetels.
Maar wat graadt gij? Juist: CVP en PVV, die twee keer op rij verloren hadden, hebben gewoon een kabinet gevormd met Monsaert als burgemeester. Gewoon zonder spreken met de grote winnaar, juist gelijk in 1976, en om dezelfde reden: bestuursakkoord.
Zo gaan die dingen nu eenmaal.
En in 1988 was het niet anders: de christendemocraten en de socialisten verloren één zetel terwijl de liberalen er één wonnen, maar dat maakte allemaal niet zo uit. Luc Van den Bossche (de papa van Freya) had al in 1987 proberen afspreken met bompa Willy dat ze samen zouden gaan, en toen Wilfried Martens (Gentenaar, remember) in 1987 de liberalen in de regering had vervangen door de socialisten, was Guy Verhofstadt (ook Gentenaar, natch) zó kwaad op de tsjeven dat hij nog liever met de sossen wou samenwerken.
En zo kwam paars aan de macht in Gent. Gilbert Temmerman (SP) burgemeester in 1989, Raoul Wijnakker (PVV) eerste schepen. Frank Beke (SP) schepen van Openbare Werken, Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw, en nog wat.
1994: SP onder leiding van Frank Beke, ondertussen VLD in plaats van PVV onder leiding van Sas Van Rouveroij. Nek aan nek-race, SP zwaar verlies, maar uiteindelijk SP juiiiiisssssttttt groter dan PVV (serieus: 137 stemmen heeft het gescheeld of Sas was niet de geschiedenis ingegaan als eeuwige Poulidor).
De meerderheid was enorm nipt (één zetel), en dus zochten ze nog wat extra gewicht. Agalev was logisch geweest, maar die kregen ineens manieren — allemaal dingen gaan eisen en al, en akkoord, ze hadden vijf zetels en ze hadden er twee bijgewonnen, maar ze moeten ook hun plaats kennen — en dus heeft paars er toen nog de ene zetel die Volkunie gehaald had bijgenomen in de meerderheid, en zo is Lieven Decaluwé schepen geworden.
‘t Was toen trouwens dat het eerste mobiliteitsplan er gekomen is (merci Sas merci Sas merci), dat VLD in 2000 misschien wel twee zetels gekost heeft (dat, en de rariteit dat Edmond Cocquyt, zware tegenstander van het mobiliteitsplan, ook bij de VLD opkwam, trrr). CVP verloor in 2000 wéér, SP won één zeteltje bij, Vlaams Blok kwam op (brrr) 11 zetels.
De meerderheid was in 2000 weer wat te klein, en omdat Agalev toen (in volle crisis van De Fascisten Komen Opzetten) nationaal niet in kartel wou gaan met de socialisten, zijn ze in Gent ook niet gevraagd en was het weer Lieven Decaluwé (ondertussen VU-ID) die schepen mocht worden.
Resultaat: weer Frank Beke burgemeester, en Sas eerste schepen. Oh, en Daniël Termont schepen van Haven, Economie en Feestelijkheden.
En yep: in 2006 was het +3 zetels naar 17 voor sp.a-Spirit (Spirit slokte alle oud-VU-ers op) en gelijkgebleven 11 zetels voor VLD-Vivant, was het verrassend goed voor Groen! (+2 zetels naar 5), déconfiture voor het kartel CD&V/N-VA (-2 zetels naar 8), uniek in Vlaanderen verlies voor Vlaams Belang (-2 naar 9) en werd het uiteindelijk weer paars, Sp.a-Spirit/VLD-Vivant onder burgemeester Termont.
Fast forward naar 2012 en de grote winnaar waren N-VA (9 zetels uit het quasi niets), en het “Groen” in sp.a-Groen (+5 zetels). Grote verliezers waren Vlaams Belang (-6 zetels naar 3), en —sic transit gloria mundi– CD&V (-4 zetels, nog 4 over). OpenVLD verloor twee zetels en kwam op 9.
Termont, trouwens, haalde in 2012 dubbel zoveel voorkeurstemmen als bompa Willy in 1976: 44.561. En Matchas haalde een degelijke score: iets meer dan elfduizend. (YDC zat toen al sinds jaar en dag als regeringscommissaris bij de Universiteit geparkeerd.)
Wiskundig moest het niet want ze hadden een absolute meerderheid, maar om comfortabel te zijn, hebben sp.a-Groen de OpenVLD erbij gevraagd. Die hebben serieus moeten toegeven op hun programma (vooral mobiliteit, dus), maar zijn er uiteindelijk toch bijgekomen.
En zo was het paarsgroen, onder Termont. Met Rudy Coddens op OCMW.
En zo zijn we in 2018 en zie we waar we zullen staan binnen een paar uur of een paar dagen, vermoed ik.
Update 2u ‘s nachts: 89 van 91 stembureaus geteld. Zou het nog veel veranderen?
Wie alleen naar de grafiekjes kijkt, concludeert dat sp.a-Groen de grootste is en dus aan zet. Maar Rudy Coddens zal minder voorkeurstemmen gehaald hebben dan Matchas. En Matchas wil burgemeester worden. En sp.a-Groen heeft véél verloren en OpenVLD véél gewonnen.
En dan binnen sp.a-Groen. Vorige keer, met die monsterscore voor Termont, was het al zo dat Groen in totaal eigenlijk voor de stemmenwinst zorgde. En nu zal het nog veel erger zijn; dit is iets dat ik vanavond zag rondfladderen op de Twitters:
14 zetels Groen, 7 zetels socialisten. Slik. Hartelijke gesprekken, denk ik zo.
Trouwens, als Matchas denkt dat hij aan zet is omdat zijn partij veel gewonnen heeft en burgemeester moet worden omdat hij veel voorkeurstemmen heeft: waarom zou er dan geen Groene burgemeester zijn? Die hebben veel voorkeurstemmen én ze hebben veel gewonnen én ze zitten in de lijst met de meeste stemmen.
Burgemeester Elke Decruynaere? Ik zie niet waarom niet, eigenlijk.
Afijn. We zien wel. Ik kruip in mijn nest.
update 15/10 12u55:
zozozo zozo zozozo
