Getver, examens.

Ik herinner het mij niet zo hard van toen ik nog op school zat — behalve dan dat ik altijd met het weeë gevoel van “het zal niet lukken” naar school trok, en dat het inderdaad meestal ook niet lukte.

Nooit heel erg hard geloofd in “black-out” of “het was verschrikkelijk moeilijk”: de examens waren bijna zonder uitzondering helemaal te doen, voor iemand die er voldoende voor gestudeerd tenminste.

Ook nooit heel erg hard geloofd in “ik snáp dat gewoon niet” of “ik kán dat niet”: eens je voorbij het eerste jaar geraakt, zijn er niet zo enorm veel vakken waar enorm zwaar ingeboren talent voor nodig is. Gewoon degelijk opletten tijdens de les en proberen alles te begrijpen, en na de les herhalen en studeren tot de dingen die van buiten moeten gekend zijn van buiten gekend zijn, en als het nodig is: oefeningen maken, en als het echt nodig is: uitleg vragen en nog oefeningen maken.

Het typische geval was één van de kinderen, na een examen wiskunde. De leraar had een vraag gesteld in de zin van “van welke getallen is het product 91 en de som 20?” en dat was ongehoord, geen flauw idee hoe daar aan te beginnen. Nonsens natuurlijk. Ik herinner mij ook zo’n vraag uit een examen wiskunde, iets van “uw leraar heeft kippen en konijnen; samen hebben deze dieren 20 hoofden en 54 poten”, en dat ik ook geen flauw idee had hoe eraan te beginnen.

Dat lag niet aan de enorm moeilijke vraag, dat lag er in beide gevallen gewoon aan dat we weinig of geen oefeningen gemaakt hadden. En dat we het systeem niet door hadden: de vraag stellen “wat zoeken we?” en dan antwoorden “twee getallen x en y waarvoor geldt x*y=91 en x+y=20”. Of weten dat het aantal hoofden gelijk is aan het aantal kippen plus het aantal konijnen, en dat het aantal poten gelijk is aan twee keer het aantal kippen plus vier keer het aantal konijnen. En dat dat eigenlijk identiek hetzelfde probleem is als de eerste vraag.

Zucht. Morgen is er dus nog een examen wiskunde voor één van de kinders, waar dergelijke vragen zouden kunnen gesteld worden.

De definities waren gekend, voor dat examen van morgen. En oefeningen lukten ook, uiteindelijk.

Ik had dan ook niet veel raad te geven. Behalve de klassiekers — Niet panikeren. Let op de eenvoudige bewerkingen, let op de tekens: min maal min is plus, 2a-2 is niét gelijk aan a. Stel u altijd de vraag “wat ben ik nu precies aan het doen?” Schrijf liever te veel stappen op dan te weinig. Dat soort dingen.

Ik houd mijn hart vast.

Een mens heeft eigenlijk zelden veel meer nodig dan standaard-Excel om grafiekjes te maken. Eigenlijk.

Dat gaat proper om met gegevens tot een miljoen lijnen of zo, en als het meer dan dat is, is het meestal wel mogelijk om de data in de één of andere andere tool te masseren tot het wél in Excel past. (En okay, in dit geval ging het om 17 gigabyte gegevens met ik wil niet weten hoeveel data die verzameld werden door ons en dan verwerkt werden tot een bestand van 110 megabyte met 4.5 miljoen lijnen die verwerkt werden naar 1342 cijfers voor die onderste grafiek en och here 49 voor die bovenste, en okay, een mens moet in feite goed weten waar hij mee bezig is, maar toch.)

Ik heb dat op school nochtans allemaal moeten leren, met sinussen en cotangensen en integralen en alles, maar het is om zeep: Zelie is in de leerstof wiskunde op het punt gekomen dat ik het mij allemaal nog wel min of meer kan voorstellen, maar dat ik van ver noch van dicht de formules meer van buiten ken, en dat ik dus absoluut niet meer mee kan.

Gelukkig is er nog Wolfram Alpha, want anders was het helemaal kapot.

En dan kwam Louis juist af, met de Wet van Ohm en Ampère en Volt en ik hoorde het ook al in Keulen donderen. Zucht. Dát zal nu nog wel lukken, om dat bij te benen, maar die wiskunde laat ik maar zo, denk ik.

Op voorhand;  ja, ik wéét het. Wij hebben vier kinderen die in de scouts zitten, en als ik er zó last van heb, dan moet ik ze daar maar weg halen. Ja, ik weet het.

En, ja, ze amuseren zich en ze leren verantwoordelijkheid en het is goed voor het socialiseren en godweetwatnogallemaal. En de mensen zelf indvidueel zijn allemaal sympathiek en alles. Ja, ja, ja.

Maar miljaardedju wat ik heb ik een bloedhekel aan scouts en gelijkaardige pseudo-paramilitaire groupuscules. Met hun hiërarchie en hun stomme rituelen. Hun nadruk op uniform, op regeltjes en titeltjes, en als puntje bij paaltje komt: op in het gelid lopen en gehoorzamen zonder veel nadenken.

Deze specifieke oprisping van ugh! komt er nadat ik de kinderen hoorde spreken over “financiële vergadering”.

Vier kinderen, van negen of zo tot bijna zestien, die zonder een zweem van ironie het met elkaar hebben over “financiële vergaderingen” — voor de profane medemens die niet geïnitieerd is in de ritus van het Vlaemsche Scoutisme: een “financiële vergadering” is niét een vergadering waarbij de penningmeester het heeft over de stand van de rekening, een “financiële vergadering” is scouts-newspeak voor “bedeltocht”.

De klassieker is het zakje voze El-Cheapo–uit-een-zak-van-50-kilo chocoladetruffels, maar ik denk dat Zelie recent pannenkoeken had, en blijkbaar gaan Jan en Anna deze keer WC-papier verkopen.

Mijn kinderen, in paramilitair uniform met korte broek, gaan in de ijsbijtende koude geld bedelen in ruil voor rollen El-Cheapo-één-laag-grijs-en-hard-WC-papier. En ze gaan dat met een uitgestreken gezicht “financiële vergadering” noemen.

Ecch.

Ik vroeg mij af: hoe lang zou het duren voor er hier, gelijk in China, ook maar een klein aantal achternamen meer zouden zijn?

Ik had geen zin om het op te zoeken op het internet, en ik dacht dat het zo moeilijk wel niet zou zijn zeker om daar te proberen achter te komen met een simulatietje zeker? Zo van maak een lijst van [startaantal] personen met een random achternaam en een random geslacht en een leeftijd tussen [startminimumleeftijd] en [startmaximumleeftijd], en dan voor elke persoon de sterfkans berekenen op basis van de leeftijd, en als de persoon niet dood is, kijken of hij/zij getrouwd is, en als niet, dan als tussen een [minimumtrouwleeftijd] en een [maximumtrouwleeftijd] een kans berekenen dat hij/zij zal trouwen dit jaar, en als getrouwd, dan een kans berekenen dat ze een kind gaan krijgen met de achternaam van de vader, en dat herhalen gedurende een paar duizend virtuele jaren, en zien wat dat geeft.

En voor ik het wist, zat ik te zoeken naar een manier om te bepalen wat de kans zou zijn dat iemand dood gaat op basis van zijn leeftijd, en dan dacht ik “even kijken in de rapte in Excel”, en dat gaf op geen tijd allemaal redelijk plausibele leeftijdspiramides:

…maar tegen dan had ik eigenlijk geen goesting meer om verder te doen.

Want er kwam alsmaar meer bij: ik dacht dan allerlei indexen te gaan halen bij allerlei statistieken online, en dan bedacht ik dat ik ook zou variaties van al dan niet getrouwd, al dan niet achternaam moeder en/of vader moest bekijken, en misschien ook rekening houden met een geografische locatie en aaargh.

Oud worden, dat is iets jong.

Er zijn geen seizoenen meer. Er zit een mug op mijn kamer.

Ik heb ze doodgemept, maar dat maakt niet uit: het is verdomme weer muggenseizoen.