Mensen kijken u scheef aan, als ge zegt dat seksueel en ander misbruik in de Kerk weinig te maken heeft met het celibaat, of met het feit dat het priesters zijn of dat het Het Instituut De Katholieke Kerk is.

Waar macht is, kan misbruik gemaakt worden van die macht. Priesters, leraars, sporttrainers, het leger, op het werk, in families. 

Ik ga ervan uit dat hoe meer hiërarchisch een organisatie in mekaar zit, hoe minder ze geneigd zal zijn om misbruik te bestraffen. Spock, Kardinaal Danneels en Cas Goossens op één lijn:

Onverdedigbaar, maar niet onbegrijpbaar, natuurlijk. Don’t rock the boat. “Hoe erg kan het zijn?” “Hou het nog een eventjes uit, hij is toch bijna op pensioen.” “Wilt ge nu echt die mens zijn leven kapot maken?” “Is het niet ook voor een groot deel perceptie?”

Dat is het ook wel, dat laatste: de ene mens zijn plagen is de andere mens zijn misbruik. De ene mens zijn humor is de andere mens zijn pesten. De ene mens zijn  “maar allez, dat is toch nooit zo bedoeld?” is de andere mens zijn levende hel.

Als uw baas over uw rug wrijft, is dat niet noodzakelijk seksuele intimidatie, we moeten daar niet in overdrijven. ’t Is voor een groot stuk allemaal inschatting, van wat kan en wat mag in welke context. 

Maar dan zijn er uiteraard ook de gevallen waar het niet meer over “grensoverschrijdend gedrag” gaat in de één of andere grijze zone: de stap van de grijze zone naar iets verder is soms niet moeilijk, als er toch niemand is die de dingen een halt toeroept. 

Toen ik klein was in de jaren 1970 was Jos Ghysen een God, die elke week vanuit zijn bed (ha!) de ochtend vulde met zijn stem. Ik wist niet hoe hij er uit zag, ik wist alleen hoe hij klonk. Toen Louis Neefs stierf op kerstmis 1980, was Jos Ghysen de vader van de natie.

En Ireen Houben was er altijd bij. 

De “ons Irène” van Ghysen’s Jos Bosmans, maar dan niét grappig. Blijkbaar de hele tijd fysiek en mentaal geterroriseerd, maar voor de buitenwereld toch opgewekt blijven, moedig doorwerken, vechtend tegen een onmogelijke bierkaai. 

Als dit was wat Ireen zegt dat het was, dan denk ik niet dat er een verhaal van misbruik is dat mij meer geraakt heeft dan dit. 

Als, want o ja: ik ben er niet blind voor dat de allereenvoudigste manier om iemand (een man, meestal) zwart te maken, hem te beschuldigen van misbruik of verkrachting is. Het is net omdat het zo afgrijselijk erg is, dat het de gedroomde manier is om mensen kapot te maken is. He said, she said, en waar in 1980 de “he said” bijna per definitie het haalde, is het in 2012 de “she said” die het bijna per definitie haalt 

Om advocaat van de duivel te spelen: ’t is niet omdat Dominique Strauss-Kahn niet van de vrouwen kan blijven en graag naar de hoeren gaat, dat hij die mevrouw in New York noodzakelijk verkracht heeft, maar zijn reputatie is er voor de rest van de eeuwigheid wel door kapot gemaakt. En hier, advocaat van de duivel spelende: het is niet onmogelijk om een scenario te bedenken waarin Ireen Houben gewoon willens en wetens een verhouding had met haar baas, dat dat jaren goed liep, dat hij op een bepaald moment moest kiezen en niet gekozen heeft voor haar, waarop zij hem beschuldigde van allerlei misbruik. Dat dat toen niet gelukt is en dat ze er enkel een overplaatsing naar Brussel aan overhield, maar dat ze nu met de affaire-Pol de kans grijpt om nog een laatste keer na te trappen naar een man die twintig jaar geleden niet voor haar koos.

Waardoor, vergis u niet, niemand nog ooit naar Jos Ghysen zal kunnen luisteren zonder het beeld van een vieze oude man, een verkrachter, een misbruiker van vrouwen in het hoofd. Met één reactie op een artikel in De Standaard is het beeld van Jos Ghysen voor de eeuwigheid veranderd. 

Misschien terecht, misschien onterecht.

En zo wordt iedereen equal opportunity potentiële smeerlap, en ben ik een illusie minder rijk. 

Jos Ghysen, begot. Ireen Houben, verdorie.