Allez ju, weer maar eens een 3/5 sterren-boek. ‘t Is niet alleen met mythologie en world building dat Butcher elke boek dingen toevoegt, maar ook in het opbouwen van zijn personages.

We komen in dit boek zowaar meer te weten over Dresden’s familie, te beginnen met zijn moeder, die bij zijn geboorte schielijk was komen te gaan.

Verder in dit boek: shenanigans bij de Witte Vampiers (dat is de emotionele soort — ze drinken geen bloed maar gevoelens). Een pornoregisseur met drie ex-vrouwen die bedreigd wordt. Een nest Zwarte Vampiers (van alle soorten in de Dresdenboeken de soort die het meest op die van Bram Stoker lijken) dat uitbreekt in de stad. En een ingehuurde kracht die blijkt eeuwen en eeuwen oud te zijn en bijzonder gevaarlijk.

Ja, ‘t was niet verkeerd. Het was eens te meer zeer snel uit.

Maar ik heb het heel voorlopig even gehad met Dresden. Tijd voor wat afwisseling.

Boek vijf, en het is ongeveer van dezelfde kwaliteit als boek vier, ‘t is te zeggen: niet afgrijselijk slecht, maar ook verre van goed. Deze keer gaat het over onder meer de Lijkwade van Turijn, maar voor de rest is het maar een aflevering in een soapverhaal.

Jim Butcher slaagt er boek na boek in om alsmaar nieuwe voorheen nooit vermoede of zelfs maar half vermelde stukken wereld uit te vinden (een mens vraagt zicht af hoe lang dát kan blijven duren, alsmaar nieuwe enorm belangrijke geheime organisaties ten tonele rbengen), en tot nog toe is het nooit echt helemaal belachelijk.

Wat daarentegen wél belachelijk blijft, is “Harry Dresden en de vrouwtjes”. Het begin een béétje tegen te steken dat hij na vijf boeken altijd maar blijft herhalen hoe hij “chivalrous” is of “old-fashioned” of “chauvinist” omdat hij geen nee kan zeggen tegen vrouwen in nood.

Ook tegenstekelijk: dat Dresden altijd flauwe grappen maakt. Gelijk, zijn leven kan in de waagschaal liggen, de wereld kan de volgende minuut om zeep gaan, nog blijft hij domme opmerkingen maken. Pseudo-edgy, pseudo-in-crowd, pseudo-grappige opmerkingen. Er is sowieso al redelijk weinig suspension of disbelief, maar als hij zo in een spannend moment weer eens een idiote referentie naar iets dat we allemaal kennen maakt, is die disbelief totaal niet meer suspended.

En ook: er blijven alsmaar meer draaiende borden in de lucht gehouden worden: zijn vriendin die een halve vampier is geworden, de oorlog tussen de vampieren en de tovenaars, en nu ook nog eens de vampieren onderling.

Ik hoop dat er één dezer boeken toch een aantal van die dingen opgelost gaan geraken, want het begint een beetje vermoeiend te worden.

Hallo? Wat? Een boek met zowaar een plot dat niet zomaar een opeenvolging van korte toneeltjes is? Een niet dramatisch slecht geschreven boek? Met slechts 17 keer “Hell’s Bells” erin?

Ik had al bij de eerste zin het gevoel dat het iets anders was van kwaliteit:

It rained toads the day the White Council came to town.

Het begon ook met zeer veel vaart, en het bleef maar voortdenderen. In boek drie is er een conflict tussen rode vampieren (don’t ask, er zijn er ook witte en zwarte) en tovenaars, en ze proberen het allemaal op Harry Dresden te steken. Cue een proces waar hij zichzelf moet verdedigen: ik vond dat niet eens verkeerd gedaan.

En OK, er blijven dingen die dom zijn. Iemand wordt vermoord, en zijn naam is Ronald Reuel. Ah ha ha,

…dubbel irritant als hij een poging tot referentie doet.Ronalds appartement omschrijft Butcher alsdus:

What I could see of the apartment could have been imported from 429-B Baker Street. Dark woods, fancy scrollwork, and patterns of cloth busier than the makeup girl at a Kiss concert filled every available inch of space with Victorian splendor.

…behalve dat Sherlock Holmes wel op 221B woonde, natuurlijk.

Maar verder niet enorm veel klachten. Letterlijk één keer was de beschrijving van een een gespierde vrouw wél plotrelevant:

The third was the brawny, homely young woman with the muddy green hair and heavy brow. She had on a pair of jeans tight enough to show the muscles in her thighs and a khaki blouse.

…maar als hij ermee weg kan raken, blijft hij de nadruk leggen op de spieren van de vrouwen:

Elaine may have been slender, but she had too much muscle to be light. She’d always had the build of a long-distance runner, long and lean and strong.

En zijn er dingen eens te meer feminine:

The perfection of her form was complemented by features of feminine loveliness

Maar bon. Het gaat over faeries in dit boek, van de zomer- en van de winterkant, en van allerlei soorten ook. Zoals altijd vindt Butcher er dingen bij uit — er is niet één elfenkoningin maar er zijn er zes: van zomer en van winter telkens een oude, een huidige en een volgende, en dan nog een sterfelijke kampioen voor zomer en voor winter.

Er komen alsmaar nieuwe draden in het verhaal bij: Dresdens depressie na de gebeurtenissen van boek drie, dat hij gehuurd wordt door de elfenkoningin (de huidige van de winter) om de moord op haar kampioen op te lossen, dat een persoon uit zijn verleden terugkomt, dat er nog mensen zijn hulp vragen, dat zijn rechtszaak voorkomt en dat hij ze alleen maar kan oplossen met iets dat in conflict lijkt met zijn andere opdrachten, enzoverder.

En op het einde komt het allemaal schoon samen, eigenlijk.

Ik was niet ontevreden. Geen hoogstaande literatuur, maar onderhoudend. Meer onderhoudend dan irriterend, in alle geval — ge ziet: mijn verwachtingen zijn al duchtig bijgesteld.

Neen, dit is ook nog geen goed boek. Maar vóór ik iets anders zeg, eerst wat statistiek:

In boek één heeft Harry Dresden drie keer “Hell’s bells” gezegd. In boek twee heeft hij 3² keer “Hell’s bells” gezegd. In boek drie was het 3³ keer “Hell’s Bells”.

Ik weet hoeveel woorden er in de boeken zitten. Een kleine berekening leert ons:

Tegen boek 11 zal het boek gewoon één langgerekte “Hell’s bells” zijn. Ik weet al waar ik naar uit kan kijken.

Ook in dit boek blijven vrouwen, voor het grootste deel, een werkpuntje voor Jim Butcher. Dit is een meisje dat Dresden om bescherming vraagt.

“All right,” I said. “If you want my protection, I want a few things from you first.”

She pushed back her asphalt-colored hair with one hand and gave me a look of pure calculation. Then she simply crossed her legs, so that the cut of her dress left one pale leg bare to midthigh. A subtle motion of her back thrust out her young, firm breasts, so that their tips pressed visibly against the fabric. “Of course, Mr. Dresden. I’m sure we can do business.” The look she gave me was direct, sensual, and willing.

Nipple erection on command—now that’s method acting. Oh, she was pretty enough, I suppose. Any adolescent male would have been drooling and hurling himself at her, but I’d seen acts a lot better. I rolled my eyes. “That’s not what I meant.”

Her sex-kitten look faltered. “It . . . it isn’t?” She frowned at me, eyes scanning me again, reassessing me. “Is it . . . are you . . . ?”

“No,” I said. “I’m not gay. But I’m not buying what you’re selling. You haven’t even told me your name, but you’re willing to spread your legs for me? No, thanks. Hell’s bells, haven’t you ever heard of AIDS? Herpes?”

Ahem ja. Het eerste waar de vroutjes aan denken is altijd sex. Yepyup. En de fascinatie met gespierde vrouwen blijft ook:

Susan had to bend down far over the fire to thrust a long candlestick’s tip down into the small flames. The orange light curved around the lean muscles of her legs in a fashion I found positively fascinating, even as wearied as I was.

Dit boek was iets minder clichématig dan de vorige twee. Het verhaal gaat over geesten, en dat ze plots supersterk geworden zijn, en dat het erop lijkt dat ze mensen met een band met Harry Dresden aanvallen. En het einde was niet wat ik er van verwacht had, en dat is alvast beter dan een einde dat ik helemaal kon voorspellen, zoals in de vorige twee.

Op naar nummer vier!

Ik blijf koppig volhouden, omdat er mij verzekerd is dat het beter wordt vanaf het derde boek. Of na het derde boek. Of tegen het zesde boek, de meningen zijn verdeeld.

Fool Moon was, voor alle duidelijkheid, opnieuw géén goed boek.

Jim Butcher en zijn vrouwenbeschrijvingen, het is wat:

She had olive skin, deep, green eyes, and a thin, severe mouth. She walked toward us with a sort of hard-muscled sensuality, moving like someone who is capable of being fast and dangerous when necessary.

Hij heeft iets met gespierde vrouwen ook:

A dark-complected woman, as tall as the long-faced blonde, but older, solid with muscle and moving with an animal surety, had come into the room from a back door.

Serieus:

And then there she was, a girl of elegant height, perhaps eighteen or nineteen years of age—gawky and coltish, all long legs and arms, but with the promise of stunning beauty to add graceful curves to the lean lines of her body. She was dressed in a pair of my blue jeans, cut off at the tops of her muscled thighs, and my own T-shirt, tied off over her abdomen. A pentacle amulet, identical to my own, if less battered, lay over her heart, between the curves of her modest breasts. Her skin was pale, almost luminous, her hair a shade of brown-gold, like ripe wheat, her eyes a startling, storm-cloud grey in contrast. Her smile lit up her face, made her eyes dance with secret fires that still, even after all the years, made me draw in a sharp breath.

Vrouwen zijn meestal feminine, wat ze ook doen. Ze lopen feminine, spreken feminine, hebben feminine handen, een feminine gezicht, yada yada. En heel soms zijn ze zowel feminine als muscular:

I took the moment to roll to my hands and knees and attempt to slip away unnoticed, but was brought up short by a pair of bare, muscular, feminine legs. My gaze followed the legs up, past the skirt, to a magnificently bare-breasted torso encircled by a wolf-pelt belt, and then to a face dominated by eyes made eerie by the lack of anything recognizably sentient in them.

Hij vlijft ook zichzelf en personage omschrijven en heromschrijven. Dit is Susan, die we nu al zeker een keer of tien omschreven hebben gekregen:

I was muttering to myself and deep in my own sleep-deprived thoughts when I bumped into a tall, lovely woman, dark of hair and eye, full of mouth, long of leg. She was wearing a tan skirt and jacket with a crisp white blouse. Her raven brows furrowed in consternation until she looked up at me, and then her eyes glowed with a sort of friendly avarice. “Harry,” she said, her lips curving into a smile. She stood up on her tiptoes and kissed my cheek. “Fancy seeing you here.”

En dit is Susan een paar pagina’s later:

She hurried over to me, and then I felt Susan’s warmth against me as she slid one of my arms over her shoulder and pressed up against my side. She was wearing jeans that showed off her long legs, and a dark red jacket that complemented her dark skin. Her hair was tied back into a ponytail, and it made her neck look slender and vulnerable. Susan felt soft and warm beyond belief, and smelled clean and delightfully feminine, and I found myself leaning against her.

Dit is hoe hij zijn houding in boek twee omschrijft:

I have what might be considered a very out-of-date and chauvinist attitude about women. I like to treat women like ladies. I like to open doors for them, pay for the meal when I’m on a date, bring flowers, draw out their seat for them—all that sort of thing. I guess I could call it an attitude of chivalry, if I thought more of myself. Whatever you called it, Murphy was a lady in distress. And since I had put her there, it only seemed right that I should get her out of trouble, too.

En dit was hoe hij zich in boek één omschreef, pro memorie:

Maybe my values are outdated, but I come from an old school of thought. I think that men ought to treat women like something other than just shorter, weaker men with breasts. Try and convict me if I’m a bad person for thinking so. I enjoy treating a woman like a lady, opening doors for her, paying for shared meals, giving flowers—all that sort of thing.

Eumja. “That sort of thing”.

Voor de rest een stereotiep verhaal over weerwolven, met verschillende soorten weerwolven dan wel — in dit boek zijn lycantropen en loups-garous en weerwolven niet gewoon andere woorden voor hetzelfde, maar specifieke dingen:

• een weerwolf is een mens die magie gebruikt om zijn vorm naar die van ene wolf te veranderen
• een hexenwolf is een mens die een deal met een magiër of een demon gemaakt heeft, een amulet of een riem of zo gekregen heeft en een wolf wordt als die zijn ding aandoet
• een lycantroop is een mens die er als een mens blijft uitzien, maar een “spirit of rage” in zijn hoofd heeft, en, zich als een beest gedraagt (en sneller geneest, beter tegen pijn kant, etc.)
• en een loup-garou is een mens die door iemand zeer machtig is vervloekt om een wolf te worden bij volle maan (en oh ja die vloek kan ook erfelijk zijn)

Tja. Netuurlijk is er minstens één van elke soort (en nog een vijfde soort, maar spoilers).

Het leest als een trein, ook en vooral omdat er zo enorm veel bladvulling staat dat diagonaal lezen echt wel meer een noodzaak dan een keuze wordt. Op naar het derde, zeker?

Hooooooooboy.

Dit was dus niet de serie die ik in mijn hoofd had. Ik dacht aan The Laundry Files van Charles Stross, spionageverhaal meets Lovecraftiaanse horror meets bureaucratie, in Engeland.

Dit is een soort privédetective maar dan een tovenaar, in Chicago. Ik was ervan overtuigd dat het boek geschreven was ergens midden de jaren 1980, zó ahem “niet meer van deze tijd” dat het proza is. Ik bedoel, dit is de introductie van één van de personages:

Karrin Murphy was waiting for me outside the Madison. Karrin and I are a study in contrasts. Where I am tall and lean, she’s short and stocky. Where I have dark hair and dark eyes, she’s got Shirley Temple blond locks and baby blues. Where my features are all lean and angular, with a hawkish nose and a sharp chin, hers are round and smooth, with the kind of cute nose you’d expect on a cheerleader. It was cool and windy, like it usually is in March, and she wore a long coat that covered her pantsuit. Murphy never wore dresses, though I suspected she’d have muscular, well-shaped legs, like a gymnast.

Dit van een ander personage:

She was a good-looking woman, in her mid-thirtysomethings. Ash blond hair that I thought must be natural, after a morbid and involuntary memory of the dead woman’s dye job. Her makeup was tasteful and well applied, and her face was fair, friendly, with enough roundness of cheek to look fresh-faced and young, enough fullness of mouth to look very feminine. She was wearing a long, full skirt of palest yellow with brown riding boots, a crisp white blouse, and an expensive-looking green cardigan over it, to ward off the chill of early spring. She had to be in good shape to pull off a color combination like that, and she did it.

Dit van een derde:

She was a woman of average height and striking, dark beauty, wearing a crisp business jacket and skirt, hose, pumps. Her dark, straight hair was trimmed in a neat cut that ended at the nape of her neck and was parted off of the dark skin of her forehead, emphasizing the lazy appeal of her dark eyes. […] She put an elbow on the counter and propped her chin in her hand, studying me through narrowed eyes and thick, long lashes. One of the things that appealed to me about her was that even though she used her charm and femininity relentlessly in pursuit of her stories, she had no concept of just how attractive she really was.

Dit van een vierde:

Her hair was a burnished shade of auburn that was too dark to cast back any ruddy highlights, but did anyway. Her eyes were dark, clear, her complexion flawlessly smooth and elegantly graced with cosmetics. She was not a tall woman, but shapely, wearing a black dress with a plunging neckline and a slash in one side that showed off a generous portion of pale thigh. Black gloves covered her arms to above the elbows, and her three-hundred-dollar shoes were a study in high-heeled torture devices. She looked too good to be true.

Ja, een beetje véél male gaze, ja. En hoe hij zichzelf omschrijft (nog los van het cringefest dat hij altijd zijn lange zwarte jas en koboibotten aan heeft, dat hij bovenmenselijk goed is in al wat hij doet en zó knap dat alle vrouwen voor hem vallen), heeft een beetje véél weg van een neckbeards gedacht van een nice guy:

Maybe my values are outdated, but I come from an old school of thought. I think that men ought to treat women like something other than just shorter, weaker men with breasts. Try and convict me if I’m a bad person for thinking so. I enjoy treating a woman like a lady, opening doors for her, paying for shared meals, giving flowers—all that sort of thing.

Vandaar dat ik dacht: dit is een artefact van een andere tijd. Want we moeten daar eerlijk in zijn: het is een slécht geschreven boek. Het plot is vederlicht, de personages bordkartonnen wandelende clichés, en misschien nog het meest aanstootgevend van alles: de magie in de wereld trekt op geen ouwe slets. Mensen die een intern consistent systeem à la Brandon Sanderson gewoon zijn geworden, gaan het hier zeer moeilijk mee hebben. Incluis het potjeslatijn, en of hij nu al dan niet een toverstaf nodig heeft, en hoe hij toverdranken maakt (ja, ook een liefdesdrank, zucht):

I unfolded a clean white cloth where I’d had a flickering shadow stored for just such an occasion, and tossed it into the brew, then opened up a glass jar where I kept my mouse scampers and tapped the sound out into the beaker where the potion was brewing.

Een zakdoek met een schaduw erin? Een confituurpot met het geluid van trippelende muizenvoeten? Aargh!

Over het plot, trouwens: in een goed detectiveverhaal (wat dit probeert te zijn), is er bij de ontknoping zoiets van “ah ja, verdomme, ik had het moeten weten”. Ik zeg niet dat alle “regels” gevolgd moeten worden, maar het is toch een goed idee om een zekere lijn in het verhaal te houden. Dit had er geen. Het waren kleine toneeltjes, het ene na het andere, zonder veel logische samenhang.

Ik zou dit heel graag gelezen hebben toen ik twaalf was, in de periode dat ik dacht dat het geschreven was.

Blijkt dat Jim Butcher een jaar jonger is dan mij, en dat hij dit boek schreef in — houd u vast — het jaar 2000. Ahem. Neen. Niet goed genoeg. Serieus.

Maar bon. Het was rap uit, en ik lees dat het in de volgende boeken echt wel veel beter wordt. Ik ben heel erg benieuwd of dat waar is. Als het na, I dunno, een boek of zes zeven niet beter is, stop ik ermee. 🙂