Tales of Drudgery & Boredom.
Euh wel ja, het is wat de titel zegt dat het is: een prequel die zes dagen vóór het verhaal van Every Day omschrijven.
Er wordt niets echt uitgelegd of verklaard, we komen niet meer te weten over het waarom of hoe, het zijn gewoon zes dagen die omschreven worden.
Daar is niets inherent verkeerd aan, maar enorm boeiend is het nu ook niet, en het voegt niets toe aan het personage of het verhaal.
“Mostly harmless”, dus, qua rating.
⁂
Het hoofdpersonage in dit boek noemt zichzelf A. A wordt elke dag wakker in een nieuw lichaam, ongeveer even oud als het vorige lichaam, en ergens in de buurt ervan.
Op een bepaalde dag wordt A wakker in het lichaam van Justin, een gemiddelde middelbare-school-etter. En A wordt, tegen al zijn/haar principes in, verliefd op Rhiannon, het lief van Justin.
A wil Rhiannon opnieuw zien en doet dat dan ook, een paar keer, in verschillende lichamen. En dan besluit hij/zij haar te vertellen wat er eigenlijk aan de hand is.
Volgt het verhaal van een onconventionele relatie tussen twee mensen die nooit écht samen zullen kunnen zijn.
En ja, het lag er zeer vingerdik op dat het een boek Voor Onze Tijden was, met een hoofdpersonage dat letterlijk geen vast gender heeft, en er is redelijk wat klagerij op de interwebs dat er te veel omoots en lesbots en dink in voorkomen, maar bon. We gaan daar niet over zagen.
Ik vond het een fijn verhaal, met een mooi einde. Dit is een reeks, maar ik heb geen flauw idee hoe er een degelijk vervolg zou kunnen op komen. Er is wel iéts van aanknopingspunt — A is blijkbaar niet de enige die niet haar/zijn eigen lichaam heeft — maar dit verhaal staat proper op zich en heeft geen vervolg nodig.
⁂
Wel, dat was dat dan dus.
Vier en een half uur gespendeerd op verschillende types vervoer, om eigenlijk drie dingen te gaan doen in Brussel: mijn computer aan een docking station hangen, een badge gaan ophalen, en één gesprek voeren.
Pakweg anderhalf uur, en daar zit een flesje water drinken / koffiepauze tussen ook.
En dan, thuisgekomen, twee meetings gedaan van telkens iets meer dan een uur, gewoon weer proper virtueel.
Pas op, ’t was fijn om twee mensen nog eens te zien in het echt die ik al sinds februari vorig jaar niet meer in het echt had gezien. En het lek alsof ik nog maar gisteren ter plaatse was geweest, zo weinig dat er veranderd was en zo vertrouwd dat het allemaal was.
Maar van een team van misschien een man of twintig was er welgeteld één persoon lijfelijk aanwezig. En zo zou het eigenlijk altijd mogen zijn: die heen en terug is echt nérgens voor nodig.
⁂
Ik ga morgen voor de eerste keer sinds februari vorig jaar fysiek naar mijn werk.
Er zijn geen woorden genoeg om uit te drukken hoe hard ik daar niét naar uitkijk. In plaats van rustig op te staan en naar mijn computer te stappen en te beginnen werken, zal ik ongeveer vier uur spenderen in verschillende vormen van vervoer.
Bah.
En vergaderingen gaan dus ook niet efficiënter worden–meestal wordt er ergens getekend en schermen gedeeld, nu gaan we eerst een vergaderzaal moeten vinden die niet bezet is, en de nodige tussenstukken om laptops te doen projecteren, en als iemand anders iets wil tonen, wordt het weer andere tussenstukken zoeken en doorgeven… aargh.
Ik. Haat. In. Persoon. Gaan. Werken.
⁂
Verfrissend: testimonium Flavianum is in de grond (minus de interpolaties) echt, er zijn geen vroege onafhankelijke Joodse bronnen te vinden, de agrapha en zelfs de best “verdedigde” apocriefe evangelies zijn in het allerbeste van de gevallen dingen die ons niets bijbrengen.
Die apocriefen: de kindheidsevangelies (onder meer Thomas en Jakobus) zijn niet meer dan de moeite van het terloops vermelden waard, maar hij gaat met meer grondigheid door onder meer het Geheime Marcusevangelie, Crossan’s geliefde Kruisevangelie dat in het Evangelie volgens Petrus zou zitten en de stukken Egerton-papyrus. De conclusie is telkens dezelfde: een redelijke mens kan niet anders dan besluiten dat die apocriefen allemaal minstens een paar en wellicht alle synoptische evangelies kenden.
One could go on with further surveys of other apocryphal gospels like the Gospel of the Egyptians or the Acts of Pilate. No doubt someone somewhere will claim that these are prior to the canonical Gospels as well. But I think we have probed enough representatives of the overheated imaginations of various 2d-century Christians to show that critics like Crossan, Koester, and James M. Robinson are simply on the wrong track. These apocryphal gospels are very important, but they belong in a study of the patristic Church from the 2d to the 4th century. Unfortunately, the public and the press, not to mention publishers and universities, are much more interested in sensational studies about the NT than in “dull” studies of the patristic Church. In recent years we have been witnessing the “selling” of the apocrypha to these audiences under the guise of NT research and the quest for the historical Jesus. This is a misuse of useful material. There is nothing here that can serve as a source in our quest for the historical Jesus. To use these texts on what is from the start a precarious venture would render the venture completely incredible.
Zo is het, soms. En ook voor Thomas is er het scheermes van Ockham:
We arrive, then, at an intriguing picture: the sayings in the Gospel of Thomas that resemble sayings found in the canonical Gospels are not simply parallels to the Q material. Besides many Q sayings, there is a good deal of special M material, a fair representation of special L material, indications of Matthean and Lucan redactional traits, some pericopes from the triple tradition (though not necessarily in the specific Marcan form), some possible redactional traits from Mark, and a few parallels to statements in John’s Gospel. This broad “spread” of Jesus’ sayings over so many different streams of canonical Gospel tradition (and redaction!) forces us to face a fundamental question: Is it likely that the very early source of Jesus’ sayings that the Gospel of Thomas supposedly drew upon contained within itself material belonging to such diverse branches of 1st-century Christian tradition as Q, special M, special L, Matthean and Lucan redaction, the triple tradition, and possibly the Johannine tradition? What were the source, locus, and composition of this incredibly broad yet very early tradition? Who were its bearers? Is it really conceivable that there was some early Christian source that embraced within itself all these different strands of what became the canonical Gospels? Or is it more likely that the Gospel of Thomas has conflated material from the Gospels of Matthew and Luke, with possible use of Mark and John as well? Of the two hypotheses I find the second much more probable, especially given all we have seen of such conflating tendencies in other 2d-century Christian documents. Indeed, it may even be that the Gospel of Thomas is directly dependent not on the four canonical Gospels, but on some conflation of them that had already been composed in Greek.
Tja. Zeer romantisch is het niet, maar hey. 🙂
Volgt een poging om criteria te definiëren om het onderscheid te maken tussen wat van Jezus zelf komt (pakweg de jaren 28-30), wat mondelinge overlevering is van de vroege kerk (pakweg 30-70), en wat redactioneel werk van de evangelisten is (pakweg 70-100) — wel wetend dat we nooit zekerheid kunnen hebben, maar enkel gradaties van waarschijnlijkheid.
Geen grote verrassing voor het eerste criterium: dingen die Jezus in verlegenheid brengen (zoals zijn doopsel door Johannes, verraad door Judas, verloochening door Petrus, kruisiging) duiden op hogere authenticiteit. Het tweede criterium is wat meer controversieel: dissonantie. Idiosyncratische dingen zouden meer authentiek zijn — maar we weten bijvoorbeeld alleen wat “uniek” of “anders” is als we voldoende weten over wat er allemaal gangbaar was, en dat is niet het geval. Wie weet was “voorwaar voorwaar ik zeg u” wel iets dat iedereen toen zei, pakweg. Ten derde: dingen die in verschillende onafhankelijke bronnen te vinden zijn, zijn logischerwijs waarschijnlijker echt. Ten vierde: coherentie — een beetje een cirkelredenering natuurlijk, maar dingen die consistent lijken met andere dingen die al als waarschijnlijk echt gevonden zijn, zijn waarschijnlijker echt. Een vijfde criterium zit op een volledig ander niveau: ervan uitgaand dat Jezus is veroordeeld en geëxecuteerd, moet er ergens een reden geweest zijn voor die veroordeling en executie.
En dan begint Meier aan een punt voor punt evaluatie van de al dan niet weetbare zaken. Te beginnen met de naam van Jezus, geboortedatum en -plaats, al dan niet afstamming van David, de maagdelijke bevalling en het al dan niet onwettig geboren zijn, waar telkens niet enorm veel over te zeggen is maar toch iets, al was het maar omdat er over geschreven is.
Wat niet meteen het geval is voor zijn jeugd en de periode tot het begin van zijn openbaar optreden. En dus zijn er alleen maar veronderstellingen en aannames mogelijk: uiteraard sprak hij een bepaalde taal (bijna zeker géén Latijn, zeer misschien een klein beetje Grieks, waarschijnlijk wel [Bijbels] Hebreeuws, zéker Aramees), leerde hij dingen (meer dan waarschijnlijk lezen en schrijven en Bijbelstudies), deed hij iets met zijn leven (misschien wel houtbewerking en dingen maken in hout) en had hij een zekere socioeconomische status (wellicht zo’n beetje lower middle class-achtig).
Specifiek over onmiddellijke familie: het is niet onwaarschijnlijk dat zijn vader gestorven was tegen dat hij dertig was, en het is niet intrinsiek onmogelijk dat zijn moeder nog in leven zou geweest zijn, met misschien een kind of zes. Die broers en zussen, daar doen theologen uiteraard raar over, maar er zou niets uitzonderlijk zijn aan zo’n gezinssamenstelling, en uiteraard is er géén eeuwige maagdelijkheid van Maria.
Er is een redenering die zegt dat een ongetrouwde Jezus de uitzondering op de regel zou geweest zijn, en dus dat het feit dat er niets gezegd wordt over zijn al dan niet getrouwd zijn, een aanduiding zou zijn dat hij net zoals iedereen van zijn leeftijd, wél getrouwd was. Meier volgt dat niet: hij betwijfelt om te beginnen dat er een regel zou geweest zijn en verwijst naar de Essenen en de Therapeutae, die wel degelijk celibatair waren, alsook bijvoorbeeld Jeremiah en uiteraard Johannes de Doper en later Paulus, Epictetus, Apallonius. En ook dat de leerlingen van Jezus expliciet hun gezin achterlieten, en dat het dus niet ondenkbaar zou zijn dat Jezus daarvóór al zou besloten hebben niet te trouwen — hij besluit dat het alles bij elkaar meest waarschijnlijk is dat Jezus celibatair was.
Volgt, om te besluiten, een zijsprong naar chronologie: Jezus is geboren wellicht in 7 of 6 voor Christus (ahem ja). Na wat spitstechnologische discussie wordt het begin van zijn publiek optreden gepreciseerd als wellicht 28: Johannes de Doper begon rond het einde van 27 te prediken in het de Jordaanvallei, Jezus was even zijn volgeling, werd door hem gedoopt en trok er dan zelf op uit. Gedurende iets meer dan twee jaar trok hij rond, voor grote feesten ging hij naar Jeruzalem. In de nacht van 6 op 7 april 30 werd hij gearresteerd, ondervraagd door Joodse authoriteiten, en op 7 april naar Pilatus doorgeschoven die hem dezelfde dag liet kruisigen. Hij stierf op vrijdag 7 april 30, wellicht 36 jaar oud.
En dus al de interessante dingen die hij deed en zei, gebeurden in twee jaar en een maand of zo. De volgorde waarin wat gebeurde, is niet of nauwelijks te reconstrueren, en dus worden de volgende boeken thematisch ingedeeld en niet chronologisch:
Ik houd van dit soort boeken. Interessant, wetenschappelijk verantwoord en onderhoudend geschreven.
⁂
De nieuwe oogst is binnen:
Geen onmenselijk oneetbare dingen deze keer, maar wel zaken die redelijk algemeen als uitstekend bevonden worden, waaronder een aantal die op Hot Ones kwamen:
En dan heb ik er eentje gekocht alleen al voor de fles: Hush Hush. Komt uit Nederland en ze zeggen dat het uitstekend is. Ik laat het u weten, maar de fles alvast machtig schoon.
⁂
Mwoa.
Mwoa.
Er is een familie met een vader en een moeder en een zoon die in de stad woont, en ze gaan naar een mysterieus huis op den buiten, waar mysterieuze dingen gebeuren.
Ik vermoed dat het geen goed teken is zeker als een boek overkomt als een slechte pastiche van een Stephen King-boek van decennia geleden?
Ik weet niet goed wat het was, maar ik vond dit bovenal een saai boek. Er is iets met de vader wiens vader hem mishandelde, en de moeder die kunstenares is, en dat ze alletwee dingen hebben meegemaakt als kinderen. En dan de zoon die helemaal empathisch is en alles, en een stereotiepe behulpzame buur en een seriemoordenaar die de elektrische stoel krijgt maar dat het duidelijk is dat het niet het einde van zijn verhaal is.
Het is cliché op cliché op cliché. En minstens een paar honderd pagina’s te lang.
Als ik veel veel jonger was zou ik het misschien een griezelig gevonden hebben, maar nu dus niet. Ik had bovendien het gevoel dat ik oncomfortabel te veel heb de laatste tijd: soms lijkt het allemaal geschreven te zijn om verfilmd te worden. En sorry, maar jump scares op papier, dat werkt gelijk niet zo heel goed.
Neen dus: niet aangeraden.
⁂
Acht jaar na het einde van The Boys in 2012, dat tegen dan eigenlijk al een beetje anachronistisch was aangezien het de periode 2006-2008 omschrijft, schrijft Garth Ennis een vervolg.
Hugh en Annie leven al jaren samen, en plots krijgt Hugh een dagboek van de vrouw van Billy Butcher toegestuurd.
Cue een hele reeks flashbacks en het verhaal van Butcher en zijn vrouw Becky.
Andere mensen vinden het saai en zien er zelfs een cynische moneygrab na de Amazon Prime-serie in. Ik niet echt. Dit is geen in your face bijtend satirisch boek zoals de oorspronkelijke serie op zijn beste momenten was, maar een mijmering over wat er gebeurt nadat het verhaal gedaan is, en wat er gebeurd is vóór het verhaal begon, dat gemaakt heeft dat het verhaal eindigde zoals het eindigde.
Het is misschien ook omdat ik het meteen na de volledige oorspronkelijke reeks gelezen heb, dat ik het goed vind: hoe goed The Boys vaak was, het werd op den duur soms wat meer van hetzelfde. En dit was niet meer van hetzelfde. Ik vind dat het een mooie coda aan het verhaal geeft, en het is fijn om het ene personage te ontmoeten dat uiteindelijk de drijver van zowel het begin als het einde van The Boys was.
⁂
Twaalf trade paperbacks, met in totaal 72 issues van The Boys, en dan nog de miniseries Herogasm, Highland Laddie, en Butcher, Baker, Candlestick Maker van elk zes issues. Ik herinner mij wat het was om ze één voor één te lezen, toen ze uitkwamen, en hoe ik het opspaarde tot er een aantal waren die ik na elkaar kon lezen.
Dit was een andere beleving, het hele verhaal van begin tot einde lezen op één dag. In totaal zijn het een stuk of twintig verhalen plus die miniseries.
The Boys zijn een klandestiene groep die met CIA-steun superhelden in toom houden. In de wereld van The Boys zijn superhelden al sinds de Tweede Wereldoorlog een ding. Er zijn stapels en stapels mensen met superkrachten, maar aan de top van de piramide staan The Seven: Homelander, een soort Superman en hét gezicht van The Seven en één van de allersterkte van alle superhelden, de schimmige Black Noir die misschien de enige is die nog beter is dan Homelander, Queen Maeve, een soort Wonder Woman, A-Train, een soort Flash, The Deep, een soort Aquaman maar dan in een duikpak, Jack from Jupiter, een soort Martian Manhunter, en niewkomer Starlight.
The Boys, dat zijn Billy Butcher, een Punisher-achtig persoon (zijn vrouw is vermoord door een superheld en hij haat alles wat superheld is), Mother’s Milk, de enige van de Boys die geboren met superkrachten (hij moet wel regelmatig zogen bij zijn moeder want anders gaat hij dood), The Frenchman en the Female, die zowat de killers van de groep zijn, en kersvers lid Wee Hughie, een schot gebaseerd op Simon Pegg.
Blijkt al zeer snel dat de superhelden en dan zeker de Seven enorm veel (letterlijke) lijken in hun (metaforische) kasten hebben zitten, en dat er een ongemakkelijk evenwicht is tussen superhelden (met achter de schermen megabedrijf Vought-America) enerzijds en de The Boys (gesteund door de CIA) anderzijds. Mutually assured destruction: Homelander alleen zou alle Boys kunnen doodmaken, maar als er té erge dingen zouden gebeuren, dan wordt alle rotzooi van achter de schermen publiek gemaakt en mogen de superhelden (en Vought) het schudden.
In die context gaat het over en weer, twaalf boeken aan een stuk: van provocatie naar reactie, met voortdurende escalatie, en ook voortdurend het gevoeld dat het niét goed gaat aflopen.
Farth Ennis heeft het niet zo voor superhelden, en dat is serieus te zien aan de reeks: alles, maar dan ook alles wordt onderuit gehaald. Eén voorbeeld (kleine spoiler, van helemaal in het begin): blijkt dat Starlight, de nieuwkomer bij The Seven, eigenlijk alleen maar binnengehaald is omdat ze de meest on-Seven-achtige persoon was die ze konden vinden, en dat ze (Homelander, Black Noir, A-Train), er hun plezier in zouden kunnen hebben om te zien hoe ver ze bereid is te gaan. Op haar allereerste dag komt ze in deze situatie terecht:
Ahem ja. 🙂
Het is ultra-gewelddadig, er is veel sex en bloed en gruwelijke situaties, maar het is ook uitstekend goed.
De reeks is moeilijk los te koppelen van de tijdsgeest: het was de jaren 1990 en waar het er even op leek dat het comicsgenre serieus aan het volwassen worden was (na V for Vendetta en Watchmen en Dark Knight Retruns in de jaren 1980, de Vertigo-reeksen genre Sandman, Y: The Last Man, Preacher, Transmetropolitan etc.) — maar toen kwam 9/11 en werd het voor een heel groot stuk allemaal weer jingoïsme en Hoera Amerika.
Daarin kwam dan The Boys, eerst eventjes door DC gepublished, maar na zes nummers gecanceled en pas echt van start gegaan bij Dynamite, met niet alleen kritiek op die traditionele superhelden, maar ook en vooral bijzonder uitdrukkelijk op het militair-industrieel complex en hoe dat eigenlijk zo ongeveer alles bepaalt.
Maar hey, behalve dat: relaties en evoluerende personages! Er is de vader-zoon-achtige relatie tussen Wee Hughie en Butcher, de relatie tussen Starlight en Hugh, die in het begin niet van elkaar weten wat ze in het “echte” leven zijn, de evolutie van de relatie tussen Frenchman en Female, en de parallelle manier waarop Butcher en Homelanders verhaal elk tot zijn eigen conclusie komt. De stapels in-jokes en schoppen tegen de schenen van andere comics — het Professor X-achtige personage dat eigenlijk een verborgen pedofiel is! De epische scope! Het fijne einde!
Ik vond het goed. Niet aardschokkend enorm goed zoals pakweg Watchmen, daarvoor duurt het te lang en lijken de story arcs allemaal een beetje teveel op mekaar: met pakweg 36 issues in plaats van 72 + 18 zou het verhaal nog beter verteld kunnen geweest zijn. Maar wel goed, dus. Ik zie trouwens dat er een Omnibus-editie is ook in zes volumes, en daar is het hoofdverhaal verteld in de eerste drie. Dat volstaat.
(Oh en ook: er is uiteraard ook de serie op Amazon. Een beetje anders maar ook de moeite.)
⁂
’t Is wel wijs, Youtube is de laatste paar dagen wakker geworden in een mogelijke-porno-en-andere-vuiligheid-kramp. Ik heb mails gekregen over een hele reeks video’s die ik soms eeuwen geleden op mijn youtube gezet had, en altijd hetzelfde verhaal:
Hi Michel Vuijlsteke,
We wanted to let you know that our team has reviewed your content and we don’t think that it’s in line with our Community Guidelines. As a result, we’ve age-restricted the following content: [naam van video]
We haven’t applied a strike to your channel, and your content is still live for some users on YouTube. Keep reading for more details on what this means and steps that you can take if you’d like to appeal this decision.
What ‘age-restricted’ means
We age-restrict content when we don’t think that it’s suitable for younger audiences. This means that it will not be visible to users who are logged out, are under 18 years of age or who have Restricted Mode enabled. It also won’t be eligible for ads. Learn more about age restrictions.
Zucht. Natuurlijk dat ik geen filmpjes met gevoelige inhoud voor jonge kinderen heb staan. Allez serieus, is dit boeiend filmpje bijvoorbeeld iets dat een waarschuwing “niet voor gevoelige kijkers of minderjarigen” zou moeten krijgen?
⁂
Ik heb veel te veel troep gelezen de laatste dagen. Het was tijd voor een goed boek. Dit was een goed boek. Wat zeg ik, goed? Uitstekend.
Toepasselijk na de abysmaal slechte behandeling van de Trojaanse Oorlog in A Second Chance, is dit een hervertelling van de gebeurtenissen voor, tijdens en net na die oorlog. Verteller van dienst is Patroklos, die zijn leven begint als de weinig geliefde zoon van Menoitios en zijn zwakzinnige vrouw. Hij is aanwezig bij de keuze van Helena voor Menelaos, en wordt door zijn vader verbannen na een domme ruzie die eindigt in een ongeluk met dodelijke afloop.
Ik was al van het begin mee met het verhaal, maar ik werd tijdens ruzie en ongeval verliefd op Millers taal. Een andere jongen wil Patroklos’ dobbelstenen:
“I want them.” He didn’t bother to threaten me, yet. I hated him for it. I should be worth threatening.
“No.”
He stepped forward. “Let me have them.”
“They’re mine.” I grew teeth. I snapped like the dogs who fight for our table scraps.
“I grew teeth”. Serieus, hoe schoon is dat niet? De andere jongen lacht hem uit en vernedert hem.
He smirked then. “Coward.”
“I am no coward.” My voice rose, and my skin went hot.
“Your father thinks you are.” His words were deliberate, as if he were savoring them. “I heard him tell my father so.”
“He did not.” But I knew he had.
The boy stepped closer. He lifted a fist. “Are you calling me a liar?” I knew that he would hit me now. He was just waiting for an excuse.
I could imagine the way my father would have said it. Coward. I planted my hands on his chest and shoved, as hard as I could. Our land was one of grass and wheat. Tumbles should not hurt.
I am making excuses. It was also a land of rocks.
His head thudded dully against stone, and I saw the surprised pop of his eyes. The ground around him began to bleed.
“The ground around him began to bleed.” Ik zweer dat ik even stil werd.
Het vervolg van het verhaal is gekend: Patroklos gaat naar Phthia, leert er Achilles kennen, ze groeien samen op en worden verliefd op mekaar, worden opgeleid door Chiron, de Trojaanse Oorlog begint, Achilles zit verborgen als vrouw bij Lycomedes omdat zijn moeder Thetis niet wil dat hij sterft in de oorlog, Odysseus slaagt erin om hem te ontmaskeren, de Oorlog begint met strooptochten, Achilles kiest Briseis, een eind later kiest Agamemnon bij één van de strooptochten Chryseis, de dochter van een priester van Apollo.
De eigenlijke Ilias zelf begint wanneer de priester van Apollo vraagt om zijn dochter terug te krijgen in ruil voor veel goud. Agamemnon weigert, Apollo is kwaad, de Grieken sterven bij bossen. Na een tijd inactie van Agamemnon en stijgende dodenaantallen besluit Achilles het heft in handen te nemen en swingt hij Agamemnon Chryseis terug te geven. Agamemnon is kwaad op Achilles en pakt Briseis af, Achilles is kwaad op Agamemnon en weigert nog te vechten, de Grieken dreigen te verliezen, Patroklos vraagt en krijgt uiteindelijk de wapenrusting van Achilles en doet het tij van de strijd keren maar wordt door Hector gedood, Achilles is ziek van verdriet, doodt Hector en sleept zijn lijk door het stof, Priam komt om het lichaam bedelen, Achilles geeft hem het lichaam en Hector wordt begraven. Dit is waar de Ilias eindigt.
Het boek vervolgt met de dood van Achilles en de Grieken die uiteindelijk de oorlog tegen Troje winnen (met een sterrol voor de akelige zoon van Achilles, door Tethis opgevoed tot een complete etter), en met wat er na de oorlog gebeurt.
Dit is géén historische roman, die het verhaal probeert “echt” te maken. Er zijn wel degelijk goden; Chiron is een centaur; helden zijn letterlijk zonen van Goden. Het is een ververtelling.
En ja, op het hele einde na is dit een boek zonder verrassingen: het verhaal (of beter, de verhalen) zijn uiteraard meer dan bekend. Maar voor wie het origineel nooit zal lezen, kan ik mij geen betere manier bedenken om een gevoel te krijgen voor het verhaal, de personages, en de themas. Het noodlot, hubris, het belang van persoonlijke eer en trots en respect en hoe al die dingen het allemaal (onvermijdelijk) doen mis lopen: een echt zeer, zeer schoon boek.
⁂
Egads. Ze gaan zich écht serieus mogen beginnen haasten met goéd te worden, de Chronicles of St. Mary’s-boeken, want dit is er alweer een dat mij onnoemelijk op de zenuwen heeft gewerkt.
Het is alweer een geval van avontuurtje na avontuurtje: ze gaan naar Isaac Newton (die een moderne spiegel ziet en uiteindelijk ook steelt, en daarmee wellicht een revolutie in de optica teweegbrengt — wéér zo’n geval van dingen in het verleden opfucken). Daarna gaan ze naar een kaasrolding in Gloucester, en dan gaan ze naar Troje.
Opnieuw totaal ongeloofwaardig, en wel om een groot aantal verschillende redenen.
Om te beginnen: Homerus wordt volledig letterlijk genomen. Elk individueel personage, van Helena over Paris en Hector en Priam tot en met alle helden bij de Grieken, blijken bij dezen écht bestaan te hebben. Geen mens ter wereld gelooft dat. Zelfs de méést van de historiciteit van de Ilias overtuigde historicus denkt niet meer dan dat de kern van de Ilias een grond van waarheid bevat: dat er ergens op het einde van de Myceense beschaving een coalitie van een aantal kleine Griekse staten de stad Troje zouden belegerd hebben. En dat daar dan in de loop van de eeuwen stapels en stapels mythen en sagen rondgeplamuurd zijn. En dat zijn de mensen die het meest van die historicitiet overtuigd zijn. Niémand ter wereld gelooft dat al die mensen letterlijk zo hebben bestaan.
Bovendien: ze reizen met hun stenen-huizen-teletijdmachines naar binnen de stadswallen van Troje zelf. Niet met één machine maar met zes. In een stad die, voor de goede orde, zo’n 30 hectare groot was. Om het even aanschouwelijk te maken, 30 hectare is wat er binnen deze cirkel ligt. Kleiner dan de kuip van Gent:
En daar zouden van de ene week op de andere plots zes min of meer identieke volledig stenen huizen in verschijnen. Pakweg twee meter hoog, pakweg minstens twee meter op drie. In een stad die er zó zou uitgezien hebben:
Gedurende maanden en maanden bewoond door mensen die allemaal een halve meter groter zijn dan de rest van de inwoners, en die geen van allen welke taal dan ook spreken die wie dan ook begrijpt.
Neen.
Sorry, maar: neen. Suspension of disbelief gaat zó ver, maar niet verder.
Ach ja, en dan maken ze het einde van Trojaanse Oorlog mee (het Paard is niet één paard maar een kudde met ziekte besmette paarden, ho hum), en is er –ja, opnieuw, alwéér– een totaal onrealistisch conflict tussen zogezegd geliefden-voor-het-leven Max en Leon. Leon wil een kind dat zonder enige twijfel binnen de kortste keren dood zou gemaakt worden, redden.
Okay, laat ons even logisch nadenken. Als dat kind hoedanook zeer binnenkort dood zou gaan, maakt het niet uit of het écht doodgaat dan wel verdwijnt. Als het wél iets zou uitmaken, zou De Geschiedenis (of welk ook het mechanisme is dat uit het niets rotsblokken uit de hemel laat vallen om mensen tegen de houden de Tijdslijn te veranderen) ingrijpen.
Maar neen, Max kiest dit moment om een principiële positie in te nemen:
How could he do this? How could he put me in this position? How dared he make me the one who had to condemn this little boy to death? And I would. Make no mistake about it. I would. I wouldn’t like it, but if I had to, I would do it.
Waarop de andere:
‘Max, you can’t. You’re condemning him to death. Or worse. You can’t just abandon him. You’ve saved people before.’
En zij:
They say women don’t know how to say no. In fact, men have been saying that for centuries. That when women say no, they mean yes. Well I’ve got news for you, busters …
‘No.’
No more. No less. No explanations. No reasons. No excuses. Just say: ‘no’.
En het gaat verder:
‘He won’t last the night. You’re sending him to his death. If he’s lucky. Look at him. He’s not old enough to be a slave. They’ll take him on a boat, use him on the voyage home, and then toss him overboard as they make land. That’s what you’re condemning him to.’
‘No.’
‘Max, I’m begging you. Even if he survives tonight, Troy isn’t going to be safe for years. Do you know what life here is going to be like?’
Of course I did.
‘No.’
‘Max, I’ve never asked you for anything, but I am now. I just want to find him somewhere safe.’
There was nowhere safe for Helios. And if I didn’t stop this, there would be nowhere safe for any of us.
‘No.’
His voice cracked in desperation. ‘I’m begging you. Please. Just save this one person. Just save Helios.’
‘No.’
The finality in my voice must have got through to him. He tightened his grip and planted his feet. The challenge was unspoken, but it was there.
‘I’m second in charge at St Mary’s. I can order you …’
And I was mission controller.
I crossed to a locker, pulled out a handgun, and slapped home a clip.
‘Open the door, Chief, and put him outside.’
‘You …’ he stared. Shock, betrayal and hurt all chased each other across his face. ‘I can’t believe you would …’
I raised the gun.
‘Open the door, Chief, and put him outside. Do it now, please.’
‘So that’s it, is it? It’s all right when you pick soldiers out of the mud or a woodcutter out of the snow? But for everyone else …?’
I said nothing. I wouldn’t debate this.
‘You … bitch.’
Yes, Leon, that’s what you’ve made me.
‘You heartless, hypocritical bitch! I can’t believe … you’d leave this boy to die. This is Helios, for God’s sake. You gave him chocolate. You played hopscotch with him. You have a chance to save him and you’re telling me to just turn him out? Out there? Do you actually know what’s happening out there? Or are you so caught up in History and yourself that you’re too stupid to notice? Well, I’m not you, thank God. I won’t do it. Shoot me if you dare.’
Enfin goed, de kleine wordt buitengesmeten, ze keren terug naar hun tijd, en dan:
That night, I partied harder than I ever had in my entire life.
I drank. I ate. I drank. I danced. I drank.
Markham and I participated in the infamous tray race and nearly broke our necks.
My attempt to drink a yard of ale nearly drowned Miss Prentiss.
Kal and I sang “Blow the Man Down” in a way that gave sea-shanties a bad name.
I caught Guthrie or Peterson looking at me occasionally, so I smiled, waved, and partied even harder. I knew that if I never spoke of it then they wouldn’t either. I’d lifted the incriminating tape from the pod’s internal security system and destroyed it. If Guthrie noticed the gap, he never said anything.
No one ever knew what Leon Farrell had tried to do. I didn’t write him up. That was the most I was prepared to do for him.
We never spoke directly to each other again in this life. We communicated through com links or third parties. I avoided him if I could. I never forgave him.
Whenever he looked at me, his eyes were ice-blue and empty. He never forgave me. I should have been devastated but I wasn’t. I was buoyed up on a wave of righteous anger. That he, of all people, could have tried to do such a thing was almost past belief. And so I took my rage and my fury and I nursed them. I could never forgive the man who had forced me to choose between him and my job.
Jaja. En dan zijn we nog maar in de helft van het boek.
Het volgende avontuurtje is dat ze erop uit trekken naar Afrika, om die ene uittocht uit Afrika te gaan bekijken die de voorouders zijn van alle mensen die nu niet-Afrikaans zijn.
Ze wachten een tijdje, en dan zien ze uiteindelijk de mensen die de exodus gaan doen. En dan gebeurt dit:
The line of rafts began to separate. Either because the lines had snapped or they were being cut so that if one sank, it wouldn’t take the others with it.
Men and women shouted incomprehensibly. Panic was beginning to spread. The convoy was breaking up. One raft began to float away. There were children on it …
They still had some way to go to shore. They weren’t going to make it. This crossing was going to be as unsuccessful as all the others.
I felt a kind of despair. They’d come so far. They’d so nearly made it. They deserved to make it. Surely we could do something. We had ropes. We could help.
I scrambled to my feet in the sand.
Peterson pulled me back down again.
‘Where do you think you’re going?’
‘Rope. We can help.’
‘No, we can’t.’
‘Tim, for God’s sake …’
‘No, you can’t, Max. Not this time.’
‘They’re not going to make it. We must do something. This is one of the most significant events in human History.’
‘And that’s why we can’t interfere. Not this time. Don’t you see? It’s far too important. If we interfere we’re changing all of human History.’
I struggled against him.
‘Stop it,’ he said sharply. ‘I’m not letting go and you’ll just hurt yourself.’
‘Tim, these people are dying.’
‘Then they’re meant to. You know that. You’re an historian, Max. You’ve got away with a lot in the past and you probably will again in the future. But not today.’
‘Let me go, Mr Peterson. Now.’
‘No,’ he said, simply.
‘I’m ordering you …’
‘No.’
‘Tim …’
‘I’m not doing it, Max, so give it up.’
I was still struggling. We were kicking sand everywhere but he held me in a grip of iron. I had no idea he was so strong.
‘They’re dying out there. ‘
‘And we’ll be dying here if I let you go.’
‘They’re our ancestors. They’re us. What is the matter with you?’
Het ik-personage, voor de duidelijkheid, in dit en het vorige citaat, zijn hetzelfde. Hier zorgt ze er gewoon voor dat alle mensen in de hele wereld die niet Afrikaans zijn kunnen bestaan.
En dit is niet een hele reeks boeken verder, waar het personage eventueel zou gegroeid kunnen zijn en alles — dit is ÉÉN FUCKING HOOFDSTUK LATER.
Was ik het niet op mijn telefoon aan het lezen, het boek was tegen de muur gesmeten.
⁂
Ik begin er een beetje mijn geduld bij te verliezen. Een boek (of een reeks) die met tijdreizen te maken heeft, daar zijn regels nodig.
Ofwel is het onmogelijk om uw eigen verleden te veranderen, ofwel zorgt een verandering in het verleden voor een nieuwe tijdlijn, dat zijn zowat de grote keuzes. Er zijn nog allerlei detailwijzigingen mogelijk aan de regels, maar er moéten regels zijn. Anders is er nul spanning en is het zomaar wat.
In dit verhaal gaan ze naar het verleden en veranderen ze de geschiedenis. Op een niet-triviale manier. En er gebeurt helemaal niets.
Dat wil voor mij dus zeggen dat ze gelijk wat kunnen doen wanneer ze ook maar willen, want wat ze doen, was bedoeld om gedaan te worden. En wat ze niet doen, was bedoeld om niet gedaan te worden.
En dus moet niemand zich nooit zorgen maken om wat dan ook op te fucken in het verleden. Als ze het opfucken, zal het op de één of andere wijze wel in orde komen — of zullen ze er op de één of andere manier niet in slagen om het op te fucken, want áls ze er in zouden geslaagd zijn, zou het altijd al zo geweest zijn, omdat zij het in hun eigen verleden gedaan hebben en het ipso facto geen opfucken zou zijn maar precies het juiste ding om te doen.
Neen, ik ben niet content, nee.
⁂
Grmbl. Ik hoop van gasner harte dat het écht beter wordt na een aantal boeken.
Want dit was wéér van hetzelfde deken een vest: het ene ding na het andere, zonder samenhang.
Er is een expeditie naar Londen om Jack the Ripper te gaan bekijken. Blijkt dat Jack the Ripper niét is wat mensen denken dat hij was. Dat hij veel en véél gevaarlijker is.
Okay, interessant. Goed. En dan? En dan: niets. Avontuur afgesloten, op naar het nieuwe avontuur.
Er is een intermezzo waar we wéér eens een compleet van de pot gerukte interactie tussen hoofdpersonage Max en haar love interest zien. Situatie: ze zitten in een soort kuuroord op tussentijdse vakantie. Zij had tot nog toe geweigerd te vrijen met het licht aan. En dan, als hij terugkomt van een therapiesessie, besluit ze naakt naar zijn kamer te gaan. Hij reageert niet zoals ze dacht dat hij zou reageren:
He said, ‘I don’t think so, Dr Maxwell, do you?’ and returned to his book.
Hoe reageert een mens daarop? Ze neemt zijn auto — een geliefde, antieke, enorm kostbare oldtimer — en rijdt er mee naar de kapper:
I took the next turning to Rushford and pulled into the multi-storey car park. There was a hairdresser’s just over the road and yes, they could do me now. I told them what I wanted and settled back while they got on with it. I left the salon with a tiny, chic little ponytail bouncing and swinging as I walked. I loved it.
En dan rijdt ze met de oldtimer een bos in. En dan rijdt ze hem te pletter tegen twee rotsblokken.
It took several goes to inflict any sort of damage at all to the door panel. Bloody Germans!
I got out and looked at the results so far. Lights gone on one side, boot caved in. Ditto the front. Water dripped down into a puddle, so the radiator was shot. The driver’s door – finally – was nicely dented.
I frowned. Not a lot to show for all that effort. I picked up a rock and chucked it at the back windscreen. It just bounced off. Unbelievable! In a spurt of temper, I raised it above my head and hurled it with all my might. The glass crazed. That would have to do.
I had another idea. Pulling the travel rug off the back seat. I tugged on the bonnet catch. Using the rug, I got the oil cap off. The engine did start, but it definitely wasn’t as enthusiastic as it had been. I shoved it into gear and we clanked our way down the road. Lights on the dashboard winked and flashed. Not my problem. I think I’d lost a part of the exhaust somewhere along the way, because by now we sounded like a tank, and something was dragging along the road behind me. There was the odd spark. Steam hissed from under the bonnet. Black smoke billowed from somewhere and there was a bit of a funny smell. Probably because I was still in second gear.
As one does.
En rijdt ze auto verder helemaal in de vernieling, en komt ze tot stilstand in een meer.
I floored the accelerator to build up the revs. We surged sluggishly forward. With the engine screaming and trailing clouds of smoke, steam, and glory, I drove Chief Farrell’s car straight into the lake.
The engine died and everything was suddenly very quiet. Smoke drifted serenely across the surface. There a little bubbling and hissing but otherwise everything was surprisingly peaceful.
If I hadn’t been getting wet, I could have sat there all afternoon.
Natuurlijk komt het, na ettelijke pagina’s zinloze wreedheid van Max haar kant uit, die had kunnen vermeden worden door twéé zinnen met elkaar te spreken, weer min of meer in orde en dan gaan ze naar Elizabethaans Engeland. Omdat ze in het vorige boek een toneelstuk van Shakespeare gevonden hadden waarin de verkeerde koningin bleek gestorven te zijn. Euh, hoezo? Een boek in onze tijd waarin een verkeerde koningin stierf, zou dat dan niet willen zeggen dat de geschiedenis veranderd is en de “verkeerde” koningin eigenlijk altijd al de “juiste” was?
Neen, blijkbaar.
Okay, tot daar aan toe. Waarom moet er dan iemand terug in de tijd gaan om de dingen weer “juist” te zetten? Als er toch geen ander gevolg is behalve dat ene manuscript dat niemand behalve de mensen van St. Mary’s kennen? Geen flauw idee.
Oh, en dan de oplossing voor het probleem van de verkeerde koningin: iemand in een kamer opsluiten en laten verkrachten. Mja. Tot daar aan toe. Dat kan een harde maar onvermijdelijke manier zijn om het Einde Van De Wereld Zoals Wij Hem Kennen te vermijden. Maar dan is het misschien geen slecht idee om uw zogezegd sympathiek mede-hoofdpersonage niet dergelijke nonsens te laten uitkramen:
What you did was meant to happen. She could have screamed for help. She could have denounced him. She didn’t. Not originally and not on this night, either. I understand how you feel – she might have gone on to be a remarkable woman. But she made bad decisions and she had to live with them. And remember – she was no innocent.
Euuhhhhh ja.
⁂
Dus dit was dan een verkeerde beslissing.
Dit is chronologisch gezien een prequel, en in de aangeraden reading order staat het tussen boek 1 en boek 2, maar eigenlijk is dit iets dat denk ik zeker na boek 5 of 6 zou moeten gelezen worden. Ik heb geen flauw idee wanneer de wereld van het boek zo ongeveer is — ik dacht ergens pakweg de jaren 2010, maar er wordt gesproken over de barricades van Battersea alsof iedereen weet wat het is, en er wordt gesproken over de nazi’s die gelijk net buiten zijn gekuist. Ik kan mij vergissen, maar ik herinner mij niet dat de nazi’s (op Rudolf Hess na dan misschien) in Engeland waren geraakt tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Enfin bon.
Misschien moet ik er nog eens doorbladeren als ik wat meer boeken gelezen had, want dit was wéér hetzelfde als het eerste boek: gewoon het ene na het andere, zonder veel rijm of reden.
⁂