Jonathan Allen & Amie Parnes
Crown, 2017, 482 blz.

“We’re not allowed to have nice things” was achter de schermen de mantra van de Clinton-verkiezingscampagne.

Ze was er in geslaagd om als minister van buitenlandse zaken twee derden van de Amerikanen in haar te doen geloven, en ze was erin geslaagd om binnen de Democratische partij alle concurrenten met enige naam achter zich te laten, en dan botste ze op Bernie Sanders. Die met zijn links populisme aansloeg bij zeer veel mensen, zich eigenlijk niet al te hard moest aantrekken van de haalbaarheid van zijn plannen, en in even zoveel woorden bleef hameren op de fundamentele ongeschiktheid van Hillary Clinton, wegens samenhokken met bankiers, wegens out of touch, wegens verpersoonlijking van establishment.

Elke keer dat ze ze dacht dat ze van Sanders af was, kwam hij terug. Tot op de democratische conventie, waar ze ei zo na uitgejouwd was. De mensen rond haar (Huma Abedin, Debbie Wasserman Schultz e tutti quanti) bleken meer problemen te veroorzaken dan op te lossen.

Ze was erin geslaagd om de zwarte stemmen die ze in 2008 verloren was, terug te winnen — maar ten koste van die van de blanke arbeiders.

Er was de zooi met haar e-mailserver: na een ellenlang onderzoek kondigt de FBI weliswaar aan dat ze niet gaan vervolgen, maar dat doen ze eerder met een toon van “we doen het niet, maar we zouden het heel graag wél doen, want wat Clinton deed was schandalig”.

Ze had de kandidaat tegenover haar die ze wou — maar toen bleek dat die helemaal niet zo gemakkelijk te verslaan was als ze gehoopt had.

Ze won meer dan overtuigend drie debatten met Trump. Normaal gezien — denk JFK/Nixon — is dat de doodsteek voor de tegenpartij, hier absoluut niet.

Op dezelfde dag dat de verenigde Amerikaanse intelligence community uitbrengt dat ze bewijs hebben dat Rusland de verkiezingen probeert te beïnvloeden en dat de “pussy grabbing”-opname van Trump uitkomt — twee zaken die elke andere campagne zouden gekelderd hebben — begint Wikileaks e-mails van haar campaign manager te lekken. En dat blijven ze doen, dag na dag, week na week.

Ze werkt zich dag en nacht uit, zelfs met een longontsteking — en als ze dan een appelflauwte krijgt, beschuldigt Trump haar van hersenschade en andere zware gezondheidsproblemen.

Ze was er in geslaagd om een grote meerderheid van de bevolking ervan te overtuigen dat Trump absoluut ongeschikt was als president — maar toch bleven de mensen zeggen dat ze ervoor zouden stemmen.

En dan, letterlijk in de paar dagen voor de verkiezingen, als alles er min of meer goed begon uit te zien, brengt de FBI het nieuws dat ze op de laptop van Anthony Weiner (man van haar beste vriendin, hij-van-de-sexting-en-de-crotch-shots) mails hadden gevonden die eventueel zouden kunnen te maken hebben met haar. Waardoor iedereen meteen de connectie legt tussen haar emailserver en wikileaks en sexting en Bill Clinton en biem!

We moeten daar eerlijk in zijn: zelfs met alle tegenslag, zonder de Russen/wikileaks en zonder die laatsteminuut interventie van Comey, spraken we vandaag van President Clinton. Het heeft trouwens nog maar een paar procent gescheeld voor het kiescollege, en ze heeft hoedanook vele miljoenen meer stemmen dan Trump gehaald.

Maar. Ja, het is waar dat er shenanigans waren, en dat er misogynie was, en dat de pers elk van haar muggen opblies terwijl de olifanten van Trump zó talrijk waren dat geen mens door de slurfen het beest zagen.

Dat neemt allemaal niet weg dat het wel degelijk Hillary Clinton’s eigen schuld was. In Shattered spreken tientallen naaste medewerkers anoniem, en het beeld dat er uit komt, is redelijk schrijnend. Het kernpunt: na een volledig mensenleven dat hier naartoe gewerkt heeft, na acht jaar voorbereiding en twee jaar campagne, slaagde Clinton er niet in om zelfs voor zichzelf duidelijk te maken “waarom wil ik president worden? waar sta ik voor?”

Ze had op alle mogelijke vragen een duidelijk en onderbouwd antwoord, met een klare visie en realistische manier om er te geraken. Obama zei op een bepaald moment zonder enige overdrijving dat ze de best voorbereide persoon was die ooit campagne heeft gevoerd om president te worden, en niemand betwijfelt dat eigenlijk.

Maar big picture? Niets. Of toch niets dat ze kon communiceren aan het grote publiek: “omdat het gewoon niet eerlijk zou zijn als ik het niet zou worden”, of “Because it’s her turn” (slogan die de campagne écht overwogen heeft), dat slaat niet zo aan als een simplistisch “make America great again” of “alleman tegen de 1%”. Zoals de auteur zei in een interview met Salon:

Look at Donald Trump: People knew what he stood for. He had his little slogan: “Make America great again.” If you talk to anyone on the street, they could basically tell you what he stood for … When you saw Secretary Clinton’s campaign — she had this big wall we talk about in her Brooklyn headquarters that said “Hillary is for …” — and there were hundreds of Post-it notes all over the place, and it became “Hillary is for everything.” And when you’re for everything, you’re really for nothing.

Komt daarbij dat ze geen enkel idee had van wat er op het terrein gebeurde — de campagne geloofde heilig in analytics, big data die ze ging zeggen waar ze wat moesten doen in plaats van enquêtes en huis aan huis-bezoeken.

En dat ze niet konden vatten dat Bernie Sanders en Donald Trump niet zoals haar waren. Op een bepaald moment hebben ze het over de kiezers, en vindt de campagne het enorm goed nieuws dat mensen die voor de Democraten stemmen “largely didn’t think she was evil”. Serieus waar “een groot deel vindt ze niet boosaardig” versus de miljoenen en miljoenen mensen die fanatiek achter Sanders en Trump stonden, en ze hadden het niet door.

Tja. En zo gebeurt het dat we nu President Trump hebben.

Bijzonder deprimerend, maar interessant boek. Eenzijdig, misschien te veel Hineininterpretierung en anecdotes en te weinig context, maar niettemin zeer boeiend.

[van op Boeggn ]

John Scalzi

Tor Books, 2017, 336 blz.

Verdju.

Ik heb mij weer laten vangen, en mijn te-lezen-lijst-zonder-context heeft mij weer bij mijn pietje.

Ik zet er een titel op, die titel staat dan op mijn Kindle, en naar gelang ik andere boeken tegenkom, verschuift een titel naar boven of naar beneden. En zo kwam ik gisterenavond uit op The Collapsing Empire, waar ik absoluut niet meer van wist wat het precies was.

Het blijkt een boek van John Scalzi te zijn, waar ik onlangs — nee, scratch that — waar ik vijf jaar geleden Redshirts van las dat ik toen niet helemaal mis vond. Sympathieke kerel met veel respect voor andere sciencefiction, zo staat hij in mijn hoofd.

Blijkt het klassieke space opera te zijn. Niets verrassends, wel zeer onderhoudend. Fate of the universe stuff en personages die zó goed zijn in wat ze doen dat het griezelig wordt, en een beetje bijeengeraapte concepten van allerlei andere universa.

Niet dat ik daar iets tegen heb, het leest vlot en aangenaam. Maar wél lastig dat dit nog maar boek één is en dat boek twee nog meer dan een jaar op zich zal laten wachten. Grr.

Verhaal in het kort: we zijn tweeduizend of zo jaar later, mensen zijn verspreid over het universum, er is een complexe balans tussen de keizer, de verschillende grote huizen die elk hun monopolies hebben (van wapens over wijn tot citrusvruchten), het parlement en de Kerk. Er is maar één bewoonde planeet in The Interdependency, al de rest zijn habitats en ondergrondse basissen en (soms enorme) ruimtestations.

Er is geen sneller-dan-licht-reizen, maar de werelden zijn verbonden via een soort supersnelweg, de Flow. De Aarde zelf is niet verbonden met de Interdependency, de Flow die tot daar ging is er duizend of meer jaar geleden weggetrokken. De ene planeet die er wel is, is The End, een verloren gat negen maand via Flow verwijderd van de hoofdstad.

Op The End is er een rebellie, de oude keizer in de hoofdstad sterft en wordt onverwacht vervangen door zijn dochter, en een oude vriend van de keizer op The End heeft net bevestiging gekregen dat het Flow-netwerk helemaal aan het verdwijnen is.

Shenanigans, intriges, actie, humor en romantie. Leutig.

Misschien verwant

1. Hidden Empire
2. Star Wars: The Thrawn Trilogy 1: Heir to the Empire
3. The Well of Ascension

[van op Boeggn ]

Michel Faber
Hogarth, 2015, 5248 blz.

Peter is een ex-alcoholieker die parochiepriester geworden is, ergens in Engeland. We zijn ergens in de niet-zo-verre toekomst, en een soort mega-coporatie, USIC, doet allerlei.

Onder meer ook het uitbaten van een kolonie (maar noem het geen kolonie, noem het een “gemeenschap”) op een verre planeet, “in partnerschap” met een intelligent ras.

Peter en zijn vrouw doen, met vermoedelijk veel andere kandidaten, mee aan een selectieprocedure om Christen missionarissen te worden op die planeet, Oasis. Peter is geselecteerd, zijn vrouw niet.

(De reis er naartoe is niet zwaar uitgelegd, maar het duur niet lang, en er is een manier om e-mail-achtig in bijna-real-time te communiceren tussen Aarden en Oasis.)

Peter komt toe, en na een periode van acclimatiseren, gaat hij voor het eerst naar de dichtsbijzijndste stad van de aliens. Zijn teamgenoot deeld medicijnen uit, de inboorlingen (“Oasans”) geven er voedsel voor in de plaats, het wordt duidelijk dat Peter een priester is, en dan gebeurt dit:

The Oasan reached out one hand, and, with an unmistakably tender motion, stroked Peter’s cheek with the tip of a glove. ‘We pray Jeสีuสี for your coming,’ he said.

[…]

‘The book? You have the book?’ the Oasan repeated.

‘Uh . . . not on me right now,’ said Peter, chastising himself for leaving his Bible back at the base. ‘But yes, of course. Of course!’

The Oasan clapped his hands in a gesture of delight, or prayer, or both. ‘Comforรี่ and joy. Glad day. Come back สีoon, Peรี่er, oh very สีoon, สีooner than you can. Read for uสี the Book of สีรี่range New Thingสี, read and read and read unรี่il we underสีรี่and. In reward we give you . . . give you . . . ’ The Oasan trembled with the effort of finding adequate words, then threw his hands wide, as if to indicate everything under the sun.

Euh ja. Christelijke aliens. Met een vreemd ernstige devotie.

Ondertussen aan de andere kant van het heelal, zit Peter’s vrouw Beatrice alleen thuis met haar kat, en zoals ze hem schrijft:

Sometimes, I feel as though your leaving caused things to fall apart.

De wereld gaat om zeep: een tsunami hier, een vulkaan daar, grootwarenhuisketens gaan failliet, vuilnisophaling werkt niet meer — met de brief wordt de wanhoop van Bea groter, en Peter snapt het niet. Hij valt terug op platitudes (God zal bij u zijn, blijf bidden, dat soort zaken), maar daar heeft Bea geen nood aan. Hij slaagt er niet in te omschrijven wat er gebeurt, en eigenlijk: hij begrijpt niets van wat dan ook.

Hij begrijpt de Oasans niet — hij doet wel hard zijn best om hun taal te leren, maar zelfs dan –, hij bevat niet wat er op de Aarde gebeurt, hij is emotioneel doof voor Bea, en hij geraakt langzamerhand los van de hele wereld.

Het blijft voor iedereen onduidelijk wat motivaties van de Oasans zijn: ze hebben blijkbaar geëist dat er een nieuwe priester zou komen nadat de vorige verdween, tot en met een voedselembargo, maar ze zijn zó alien dat niemand er op of staart aan vindt. En het is ook heel lang onduidelijk wat USIC doet op Oasis, en wat de kleine gemeenschap die zichzelf nog het meest met het Vreemdelingenlegioen er precies moet doet.

En dat is allemaal nog maar aan de oppervlakte, want het zit vol taal en politiek en psychologie en diepgang. En ontroering, en spanning, en alles.

Een boek dat blijft plakken. Dokter, ik vermoed dat we hier met een geval van literatuur zitten.

[van op Boeggn ]

Greg Sestero & Tommy Bissell
Simon & Schuster, 2013, 288 blz.

Wie The Room nog niet gezien heeft: meteen doen. Het is een ervaring met meer dan veel Ed Wood-allures: een barslecht scenario (geschreven door Tommy Wiseau), geproduced door een producer die niet weet wat hij doet (Tommy Wiseau), met een hoofdacteur zonder aantoonbaar talent (Tommy Wiseau).

Niemand weet precies wie Tommy Wiseau is (is hij Pools? misschien), hoe oud hij is (hij zegt in de twintig, misschien is het in de zestig), waar zijn vele miljoenen vandaan komen (shady klerenverkoop? real estate?), en vooral: waarom hij dit allemaal doet. De film heeft miljoenen dollars gekost, hij heeft stapels gespendeerd aan promotie, en het is echt objectief uiterst slecht.

En dan dit boek lezen, en de film opnieuw bekijken met andere ogen.

Sestero is hoofdpersonage twee in de film, en al jaren Wiseau’s “beste vriend”, wat dat ook moge betekenen. Hij schrijft door elkaar twee verhalen in The Disaster Artist: zijn leven tot en met The Room en het verfilmen van The Room zelf. Naar het einde van het boek komt daar een derde verhaal tussen: het leven van Tommy Wiseau, voor zover Greg het naar beste oordeel en vermogen kan reconstrueren.

The Disaster Artist leest vreemd: het voelt aan als een niet-professioneel boek, als dat iets betekent. Het is duidelijk dat Sestero geen schrijver is, en ik weet niet in hoeverre co-schrijver Tom Bissell de pen zwaar vastrgehouden heeft, maar het klinkt alsof het één lang interview is. Het had gemakkelijk geweest om het allemaal in het belachelijke te trekken; dat is niet gebeurd.

Wiseau is een tiran, jazeker, en een charlatan en een controlefreak, maar tegelijk is er ook een meer dan een beetje onderhuids vreemde asexuele mancrush tussen hem en Greg Sestero. En is het duidelijk wat voor een gebroken en kwetsbaar persoon er onder het personage zit.

Ik ga dringend nog eens The Room moeten bekijken.

[van op Boeggn ]

Cor van Bree
Foris Publications, 1987, 335 blz.

Interesant om lezen, zeer zeker dat. De historische klank- en vormleer van het Nederlands, met eerst eene heel hoofdstuk over het Gotisch, wegens dat eht Gotisch nog zeer dicht bij het Gemeengermaans staat.

Ik heb veel bijgeleerd, maar op hier en daar een detail na, ben ik het ondertussen al allemaal vergeten.

En ik moet er niet aan denken wat het zou zijn om over deze leerstof een examen te moeten afleggen. Brrr.

Wél spijtig: het aller-allerlaatste dat besproken wordt,zijn de telwoorden. Er zou zich een oud twaalftallig stelsel kunnen weerspiegelen, zegt onze vriend Cor:

Zo betekenen elf en twaalf oorspronkelijk ‘één overblijvend’ en ‘twee overblijvend’ (got. aín-lif, twa-lif, met lif dat verband houdt met bileiban, ndl. blijven). En zo zijn de telwoorden voor ‘twintig’ t/m ‘zestig’ in het Got. gevormd met *tigus ‘tiental’ (twái tigjus enz.) maar die voor ‘zeventig’ enz. met tehund (70 = sibuntehund). Laatstgenoemde reeks wordt in het Osa. gevormd met een soort prefix ant-(ontstaan uit hund in de betekenis ‘tien’), waarvan we nog resten in het Ndl. terugvinden, in de t– van tachtig (in het Mnl. ook nog wel tseventich en tnegentich)

Dacht ik “yes, nu wordt het interessant”, en eindigt het boek drooggaweg:

Voor de afzonderlijke telwoorden zie de etymologische woordenboeken of Van Loey 1970.

Bleh.

[van op Boeggn ]

Charles Martin
Broadway Books, 2011, 336 blz.

Na wat zware kost dacht ik: tijd voor iets licht verteerbaars. En jawel: bijzonder licht verteerbaar, deze veredelde stationsroman.

Snel: als er zou moeten gevliegtuigcrashet worden in de bergen, en ge zijt met twee en één persoon heeft een zware beenbreuk, wat voor soort mens zou die andere moeten zijn om een beetje kans te maken op overleven? Als ge hadt gezegd “een dokter met specialisatie orthopedie en spoedgeneeskunde, die net terugkeert van een expeditie bergbeklimmen en dus al zijn overlevingsmateriaal nog bij zich heeft, en die een volleerde Eagle Scout was en recordhoudende sportman”, dan hadt ge goed geraden.

Ben Payne is namelijk dat alles, en hij weigert beeldschone taekwondo-één en al spieren-machtig getalenteerde schrijfster-met-enorm-gevoel-voor-humor Ashley Knox achter te laten.

Payne spreekt voortdurend met zijn vrouw (hij heeft een dictafoon mee, dat is persoonlijker dan voicemail of e-mail, zegt hij), en Knox moest eigenlijk de dag na de crash trouwen met haar überknappe-bijzonder-slimme-enorm-rijke verloofde, maar WAT GRAADT GIJ? ze beginnen gevoelens te hebben voor malkander.

Niet op een voorspelbare manier (’t is altijd dat), maar de MORANTIEK spat wel van de pagina’s. “Oeioei, dat zou wat geven als ze dat verfilmen”, was mijn gedacht de hele tijd en WAT GRAADT GIJ? het zal binnenkort een film zijn met Idris Elba en Kate Winslett.

Ge moet er u allemaal niet te veel van voorstellen, maar het is wel een zeer snel gelezen fijn tussendoortje. En ook wel een beetje spannend, een beetje, soms.

[van op Boeggn ]