We hebben een hele tijd geleden — toen er nog geen globale pandemie was — allerlei controlekamers van luchtverkeersleiding bezocht, en daar zeer vele interessante dingen geleerd.
En toen kwamen we thuis, of vaak waren we zelfs nog in de luchthaven, en begonnen we allerlei mogelijke concepten voor oplossingen te tekenen. Dan toetsten we die concepten af met mensen die precies wisten wat de systemen in de backend al dan niet aan konden, verfijnden we onze concepten, en stelden we ze uiteindelijk voor aan gebruikers, in een reeks van conference calls met bevragingen achteraf.
Ruime consensus was het verdict. Goede ideeën, ook wel. En dat ziet er verrekt handig uit.
En dan kwam het moment om te kijken naar wat er allemaal zou moeten gedaan worden, en wat er in de onmiddellijke toekomst haalbaar was om te doen — en draaide het uiteindelijk zo uit dat wat wij het meest interessante vonden, niet meteen het meest haalbare was voor ontwikkeling.
Hey, ons werk bevindt zich altijd tussen dromen en pragmatiek, dus qu’à cela ne tienne, we hebben ons dan een hele tijd geconcentreerd op minder glamoureuze maar ook wel interessante zaken. Tot zeer recent, dus. Want onze oude oncepten worden weer opgediept en gaan in de loop van pakweg het volgende jaar alsnog ontwikkeld worden.
Feestje!
De eerste stap was die concepten allemaal nog eens uitleggen aan iedereen die ermee te maken ging hebben, en de tweede stap is dat er een prototype van een proof of concept gemaakt gaat worden. Ik ben oprecht in blijde verwachting te zien wat daar uit gaat komen: ik had al eens manueel iets van vier dimensies tot twee gereduceerd, maar ik ben enorm benieuwd hoe veralgemeend mijn oplossing kan worden.
Het probleem is gemakkelijk uitgelegd: stel u voor dat het luchtruim boven een bepaalde regio een taart is. Die taart kan op verschillende manieren verdeeld worden: in een noordelijk stuk en een zuidelijk stuk, of in een oostelijk en een westelijk stuk, of een boven-, een midden- en een onderstuk, bijvoorbeeld. Elk stuk wordt met arendsogen bekeken door een luchtverkeersleider. Die kan wel maar een maximum aantal vluchten tegelijk in het oog houden.
Dus als het nacht is en er zijn heel weinig vluchten, dan moet de taart niet opgedeeld worden en kan één mens alles controleren. Als het in de loop van de ochtend drukker wordt, kan er bijvoorbeeld besloten worden om de taart in twee te delen: één persoon kijkt naar alles wat er in het westen gebeurt, en een andere naar alles wat in het oosten gebeurt. Dan wordt het nóg drukker, en wordt het oostelijke stuk in twee gekapt: het noordoosten en het zuidoosten. En tegen de middag is het zó druk dat het westelijke stuk ook in twee gekapt wordt: het bovenste luchtruim enerzijds en het middenste en onderste samen anderzijds.
In ruwe 3D geeft dat zoiets:
En dat dan in twee dimensies geeft dit:
Of wat compacter, met horizontaal de tijd die voorbijgaat en verticaal de verdeling van de taart:
En ja, in dit geval lukt het om het proper te doen, en is het leesbaar en bruikbaar. Het is intuïtief begrijpbaar wat er gebeurt: “alles samen” wordt in twee gesplitst, daarna wordt “oost” in twee gesplitst, en wat later wordt ook “west” in twee gesplitst.
Maar wat gebeurt er als er besloten zou worden om eerst onder te verdelen in oost en west, en daarna in noord en zuid, en daarna in boven-midden-onder? Of wat als iemand zou besluiten dat het wel eens fijn zou zijn om dingen te beginnen mengen, in deze zin bijvoorbeeld?
En dát is dus het fijne: we kunnen dat weten, of dergelijke dingen in het wild écht voorkomen. Ik vermoed dat het niet extreem veel zal voorkomen, omdat er uiteindelijk mensen blijven zitten achter al die configuraties, en dat wij niet gemaakt zijn om in zeer veel verschillende dimensies te redeneren.
Als het wél blijkt voor te komen, en véél voor te komen, kunnen we op zoek naar een algoritme om onduidelijkheden zoveel mogelijk te vermijden. Of misschien wel naar een compleet andere manier om het allemaal gevisualiseerd te krijgen.
Spannend!
(Oh ja, natuurlijk is het veel en veel ingewikkelder dan noord-oost-zuid-west-boven-midden-onder. Uiteraard. En ja, ik heb ook gedacht aan VR of AR. Lijkt me niet realistisch, voorlopig.)
